Mgła radiacyjna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pasma niewielkiej mgły radiacyjnej
Mgła radiacyjna w Švihov

Mgła radiacyjnamgła, która powstaje w nocy, głównie nad ranem, na skutek nocnego wypromieniowania ciepła. W niektórych przypadkach mgły radiacyjne utrzymują się aż do popołudnia. Tego typu zjawiska mogą utrzymywać się tylko przy gruncie (mgła niska) lub dochodzić nawet do kilkuset metrów (mgła wysoka)[1].

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Mgła radiacyjna powstaje podczas bezchmurnej nocy, wówczas dochodzi do znacznego ochłodzenia podłoża. W wyniku tego powietrze będące nad gruntem również się znacznie ochładza. Spadek temperatury powietrza powoduje, że spada również prężność pary nasyconej, w rezultacie rośnie wilgotność względna, po osiągnięciu temperatury punktu rosy para wodna skrapla się, tworząc mgłę[2]. Podczas powstawania mgły radiacyjnej dochodzi do inwersji temperatury[1]. Mgły radiacyjne nie powstają nad zbiornikami wodnymi i na morzu (jednak mogą zostać przemieszczone znad lądu do strefy przybrzeżnej, do 2–3 Mm)[3].

Obszar występowania[edytuj | edytuj kod]

Mgły radiacyjne tworzy się podczas silnego oziębiania się gruntu i przylegających do niego warstw powietrza wskutek wypromieniowania ciepła. Oziębieniu sprzyja bezchmurna i bezwietrzna pogoda w nocy. Cechą charakterystyczną mgieł radiacyjnych jest to, że nie pokrywają swoim zasięgiem większych obszarów, lecz występują lokalnie. Mgła tworzy się początkowo przy powierzchni ziemi, tworząc cienkie pasma, następnie rozbudowuje w kierunku pionowym. W płaszczyźnie poziomej rozprzestrzenia przez rozrost i powolny ruch powietrza, przesuwając się płatami o różnej wielkości i gęstości[4]. Grubość jej waha się od kilkudziesięciu centymetrów do kilkunastu metrów, a w zimne noce, przy szczególnie silnym wychłodzeniu, grubość mgły radiacyjnej może sięgać do 200 m[5].

Zwykle z chwilą wzejścia słońca i rozpoczęcia nagrzewania się podłoża znika inwersja temperatury, mgła radiacyjna rozprasza się przez odparowanie lub unosi się do góry tworząc chmury z których powstają niewielkie przelotne opady konwekcyjne. Drugą przyczyną zanikania mgły jest działanie wiatru, powodującego mieszanie się powietrza[1].

Rodzaje mgieł radiacyjnych[edytuj | edytuj kod]

  • mgły przyziemne – powstają przy samym gruncie i mają do 30-50 m[4].
  • mgły górne – powstają na pułapie od 200 do 2000 m[4].

Skutki[edytuj | edytuj kod]

Mgły radiacyjne powodują znaczne zmniejszenie widoczności i utrudniają nawigację, przez co stanowią zagrożenie dla transportu. W przypadku lotnictwa mgły mogą powodować odwoływanie lotów i zamykanie lotnisk. Podczas mgły w portach utrudniony jest ruch manewrowy, co wydłuża przeładunek statków[3].

Prognozowanie mgieł radiacyjnych[edytuj | edytuj kod]

Prognozowanie mgieł radiacyjnych jest proste, jednakże skuteczne tylko w bliskiej perspektywie (następnej nocy). Istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia mgły radiacyjnej jeżeli w godzinach przedwieczornych temperatura powietrza zbliża się do punktu rosy, natomiast noc ma być bezwietrzna i bezchmurna. Mgła jednak nie podniesie się jeśli zmniejszy się tempo opadania temperatury w drugiej połowie nocy. Ze względu na koniugację kilku niezależnych warunków prognozowanie mgieł w prognozach długookresowych jest bardzo trudne[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c opad.pdf. [dostęp 2010-11-24]. (pol.).
  2. Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów. Warszawa: PWN, 2000, s. 290.
  3. a b c Mgły radiacyjne. [dostęp 2010-11-24]. (pol.).
  4. a b c Mała Encyklopedia Rolnicza, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964
  5. M. Schmidt, Meteorologia dla każdego, Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1972