Międzynarodowa organizacja rządowa
Międzynarodowa organizacja rządowa (ang. International Governmental Organizatons – IGOs) – związek przynajmniej trzech państw powoływany umową międzynarodową w celu realizacji celów statutowych. Podstawy prawne ich funkcjonowania stanowi prawo międzynarodowe.
Podmiotowość prawnomiędzynarodowa[edytuj | edytuj kod]
Organizacje międzyrządowe posiadają podmiotowość prawnomiędzynarodową[1]. Umożliwia im to zawieranie umów międzynarodowych, bycie stroną przed międzynarodowymi organami sprawiedliwości, uczestnictwo w konferencjach międzynarodowych oraz utrzymywania stosunków zbliżonych do stosunków dyplomatycznych[1]. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa organizacji rządowych nie jest jednak pełna – ograniczona jest treścią umów międzynarodowych oraz statusem tych organizacji względem państw – państwa dysponują bowiem własnym terytorium i ludnością[1]. Najszerszy zakres podmiotowości przysługuje Organizacji Narodów Zjednoczonych[1]. Została ona stwierdzona w opinii doradczej MTS-u w sprawie hrabiego Bernadotte – zaznaczono jednocześnie, że podmioty prawa niekoniecznie są identyczne, jeśli chodzi o ich charakter i zakres uprawnień[2].
Klasyfikacja i liczebność[edytuj | edytuj kod]
Poniższa klasyfikacja wraz z przykładami organizacji międzynarodowych opiera się na klasyfikacji dokonanej przez Yearbook of International Organization w 2000 roku (dane z okresu 1999-2000)[3]:
- Konwencjonalne organizacje rządowe – 263
- federacje organizacji międzynarodowych – 1 – Organizacja Narodów Zjednoczonych
- organizacje o członkostwie uniwersalnym – 34 – np. Organizacje wyspecjalizowane ONZ
- organizacje międzykontynentalne – 37 – np. Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych, Biuro Rolne Narodów Wspólnoty
- organizacje regionalne o ograniczonym członkostwie – 191 – np. Rada Europy
- Pozostałe organizacje międzyrządowe – 1823
- organizacje wydzielające się lub półautonomiczne – 725 – np. Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju
- organizacje specjalistyczne – 706 – np. Zorganizowany Globalny System Usług
- organizacje narodowe zorientowane międzynarodowo – 59 – np. część wspólnych przedsięwzięć w ramach dawnej RWPG
- organizacje nieaktywne lub rozwiązywane – 333
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- uczestnicy stosunków międzynarodowych
- organizacja międzynarodowa
- międzynarodowa organizacja pozarządowa
- organizacja ponadnarodowa
- podmiot prawa międzynarodowego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Organizacje międzynarodowe. W: Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 290. ISBN 978-83-7334-294-1.
- ↑ Organizacje międzynarodowe. W: Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 291. ISBN 978-83-7334-294-1.
- ↑ Teresa Łoś-Nowak: Organizacje międzynarodowe – ewolucja w kierunku samodzielności w polityce i stosunkach międzynarodowych. W: Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 38–39. ISBN 83-229-2520-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Teresa Łoś-Nowak: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg. Wyd. 4. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004. ISBN 83-229-2520-4.
- Organizacje międzynarodowe. W: Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides: Prawo międzynarodowe publiczne. Wyd. 8. Warszawa: LexisNexis, 2008, s. 285–336. ISBN 978-83-7334-294-1.