Miecław
| książę Mazowsza | |
| Okres | |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
Terytorium państwa Miecława
Miecław (Masław, Mojsław, Miesław; zm. 1047) – cześnik króla Mieszka II, następnie władca Mazowsza w czasie wygnania władcy, kontestujący władzę Piastów.
Etymologia imienia[edytuj | edytuj kod]
Imię występuje w źródłach jako Meczzlaus, Meczslaus, Meslaus, brzmiało Miecław, z Miecław, Miecisław, czyli ten, który miota sławę[potrzebny przypis]. Według hipotezy Stanisława Rosponda, Masław miałby być skróconą formą niezachowanego w pierwotnym brzmieniu imienia Jimasław, który wtórnie utrzymał się jako Jimisław[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci króla Mieszka II i ucieczce z kraju na Węgry jego syna, księcia Kazimierza Odnowiciela w kraju zapanował chaos oraz wybuchło w 1038 powstanie ludowe[2]. W tym czasie Miecław objął władzę na Mazowszu ogłaszając się księciem (1037)[3]. Założył tzw. „państwo Miecława”. Według ustaleń Mateusza Boguckiego Miecław umocnił swoje panowanie przez emisję własnych monet[4]. Gdy Kazimierz powrócił w 1039 roku do Polski, Miecław przeciwstawił się mu zbrojnie w 1041 roku, sprzymierzając się z Pomorzanami i Jaćwingami[5]. Konflikt ten znany jest w historiografii polskiej jako „bunt Miecława”. Kazimierz odniósł jednak zwycięstwo w bitwie pod Pobiedziskami na terenie Wielkopolski. Upadła wtedy koncepcja ustanowienia przez Miecława nowej dynastii[3].
Według Galla Anonima Miecław zginął w 1047 roku w bitwie z wojskami księcia Kazimierza Odnowiciela i posiłkami księcia kijowskiego Jarosława Mądrego. Według przekazu Wincentego Kadłubka Miecław miał zbiec do Prus i dopiero tam zostać zamordowanym[3].
Odniesienia w kulturze[edytuj | edytuj kod]
- Miecław jest bohaterem powieści historycznej Józefa Ignacego Kraszewskiego, Masław: powieść z XI wieku, wydanej w 1877 roku[6].
- Miecław jest jednym z bohaterów powieści „Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki” Zygmunta Krasińskiego.
- Miecław jest także bohaterem powieści z gatunku fantastyki historycznej Witolda Jabłońskiego, „Słowo i miecz”. Ukazany jest jako bękart Bolesława Chrobrego oraz wierny wyznawca religii słowiańskiej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rospond 1995 ↓.
- ↑ Tadeusz Łepkowski: Słownik historii Polski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 363.
- ↑ a b c Łukasz Piernikarczyk: Masław i jego państwo (1037-1047). [dostęp 2022-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-10)].
- ↑ Mateusz Bogucki. Czy istnieją monety Miecława, zbuntowanego cześnika Mieszka II?. „Notae Numismaticae-Zapiski Numizmatyczne”. IX, s. 135–143, 2014.
- ↑ Bieniak 2010 ↓, s. 17.
- ↑ J. I. Kraszewski: Masław. Powieść z XI. wieku. Kraków: Spółka wydawnicza księgarzy w Warszawie, 1877.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Rospond. Uwagi polemiczne o Mieszku, Masławie i Dąbrówce. „Onomastica”, 1995. Wrocław.
- Janusz Bieniak: Państwo Miecława. Studium analityczne. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010. ISBN 978-83-01-16416-4.