Mieczysłau Hryb

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysłau Hryb
Мечыслаў Грыб
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Mieczysłau Iwanawicz Hryb

Data i miejsce urodzenia

25 września 1938
Sawicze, powiat słonimski

Przewodniczący Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji
Okres

od 28 stycznia 1994
do stycznia 1996

Poprzednik

Stanisłau Szuszkiewicz

Następca

Siamion Szarecki

Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII i XIII kadencji
Okres

od 1990
do 9 stycznia 2001

Przynależność polityczna

Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Ludowa Hramada) (XII kadencja)
bezpartyjny, frakcja „Związek Pracy” (XIII kadencja)

Następca

wybory nie odbyły się

Mieczysłau Iwanawicz Hryb (biał. Мечыслаў Іванавіч Грыб, ros. Мечислав Иванович Гриб, Mieczisław Iwanowicz Grib; ur. 25 września 1938[1][2] w Sawiczach k. Zdzięcioła) – białoruski milicjant i polityk, w latach 1994–1996 przewodniczący Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji. Od momentu objęcia stanowiska przewodniczącego parlamentu do zaprzysiężenia Alaksandra Łukaszenki był głową Republiki Białorusi.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1959 ukończył Wyższą Szkołę Pożarniczą MSW ZSRR we Lwowie, a w 1967 – studia prawnicze[3] w Białoruskim Uniwersytecie Państwowym.

Od 1959 służył w milicji. Początkowo był inspektorem ochrony przeciwpożarowej w Wydziale Spraw Wewnętrznych rejonu pliskiego w obwodzie witebskim. Od początku lat 60. pracował w organach milicji Witebska i obwodu witebskiego. W latach 1981–1985 pełnił funkcję naczelnika wydziału ochrony porządku publicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Białoruskiej SRR. Od 1985 do 1990 kierował Wydziałem Spraw Wewnętrznych obwodu witebskiego. W 1993 otrzymał nominację na generała-porucznika milicji.

W 1985 stał na czele grupy operacyjno-śledczej, która doprowadziła do zatrzymania sprawcy zabójstw 43 kobiet, popełnionych na terenie obwodu witebskiego w latach 1971–1985. Jednocześnie ustalono, że w toku wcześniejszych postępowań 13 osób zostało bezpodstawnie skazanych, w tym na jednej wykonano wyrok śmierci. Śledztwo wykazało szereg nieprawidłowości w działaniu wymiaru sprawiedliwości[3].

Od 1973 do 1981 zasiadał w rejonowych i miejskich radach deputowanych. Od 1985 był deputowanym rady obwodowej. W 1990 został wybrany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR, która w 1991 przekształciła się w Radę Najwyższą Republiki Białorusi. Zasiadał w Prezydium Rady, przewodniczył komisji bezpieczeństwa narodowego, obrony i walki z przestępczością oraz komisji praw człowieka przy Prezydium Rady Najwyższej. 28 stycznia 1994 został wybrany na stanowisko przewodniczącego Rady Najwyższej. Pełnił obowiązki głowy państwa do momentu zaprzysiężenia pierwszego prezydenta. Pod jego przewodnictwem 15 marca 1994 Rada Najwyższa przyjęła Konstytucję Republiki Białorusi.

W drugiej turze wyborów parlamentarnych 28 maja 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji ze Zdzięciolskiego Okręgu Wyborczego Nr 129[4]. 9 stycznia 1996 roku został zaprzysiężony na deputowanego[5]. Od 23 stycznia pełnił w Radzie Najwyższej funkcję członka Stałej Komisji ds. Międzynarodowych[6]. Był bezpartyjny[4], należał do socjaldemokratycznej frakcji „Związek Pracy”. 1 kwietnia został przewodniczącym stałej delegacji Rady do Zgromadzenia Północnoatlantyckiego[7]. Od 3 czerwca był członkiem grupy roboczej Rady Najwyższej ds. współpracy z parlamentem Republiki Tureckiej[8]. 27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej zakończył się 9 stycznia 2001 roku; kolejne wybory do tego organu jednak nigdy się nie odbyły[9].

W kolejnych latach związał się ze środowiskami opozycyjnymi wobec prezydenta. Od 1996 był członkiem Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii „Ludowa Hromada” (od 1999 do 2001 pełnił funkcję pierwszego wiceprzewodniczącego). W wyborach prezydenckich w 2006 był członkiem sztabu wyborczego Alaksandra Kazulina[3].

Przewodniczy Białoruskiemu Stowarzyszeniu Euroatlantyckiemu. Zasiada w Radzie Nadzorczej Białoruskiego Komitetu Helsińskiego. W latach 2000–2004 kierował systemem koordynacji społecznej obserwacji wyborów na Białorusi.

W 1994 otrzymał tytuł Zasłużonego Prawnika Białorusi.

Jest katolikiem, ma żonę i dwoje dzieci.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Biełaruś na szliachach niezależnasci, Mińsk 1994
  • Na histarycznym skryżawanni, Mińsk 1996
  • Ucziebnoje posobije po obszczej czasti ugołownogo prawa Riespubliki Biełarus´, Mińsk 1999
  • Wybory dieputatow Pałaty priedstawitielej Nacionalnogo sobranija Riespubliki Biełarus´. Fakty i kommentarii, Mińsk 2000 (współaut.)
  • Wybory priezidienta Riespubliki Biełarus´ w 2001 g. Fakty i kommentarii, Mińsk 2002 (współaut.)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Руслан Горбачев. Мечеслав Гриб: «Да пошли они все». „Салiдарнасць”, 2011-09-25. (ros.). 
  2. Мечыслаў Грыб: «Ды пайшлі яны ўсе…». „Наша Ніва”, 2011-09-28. (biał.). 
  3. a b c Ihar Karniej, Мечыслаў Грыб: „Галоўнае – не спрабаваць дагадзіць”, Radio Swoboda, 8 lipca 2008 [dostęp 2011-11-12] (biał.).
  4. a b Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, выбраных у другім туры галасавання 28 мая 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2019-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-05)]. (biał.).
  5. С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
  6. С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №32-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2017-06-19]. (ros.).
  7. С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 1 апреля 1996 г. №179-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-04-01. [dostęp 2017-06-19]. (ros.).
  8. С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 3 июня 1996 г. №345-XIII. bankzakonov.com, 1996-06-03. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-29)]. (ros.).
  9. М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года. Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)]. (biał.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]