Mieczysław Dukiet

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Dukiet
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1899
Lisko

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1983
Krynica-Zdrój

Miejsce spoczynku

Stary Cmentarz w Krynicy-Zdroju

Zawód, zajęcie

lekarz

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Edukacja

[[Szkoła Podstawowa nr 8 im. Królowej Zofii w Sanoku|C. K. Gimnazjum w Sanoku]]

Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński

Wydział

Lekarski

Stanowisko

lekarz uzdrowiskowy
kierownik sanatorium

Rodzice

Władysław, Maria

Małżeństwo

Anna z d. Mossor

Krewni i powinowaci

Janusz, Włodzimierz, Zbigniew, Tadeusz (bracia)

Multimedia w Wikimedia Commons
major major
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1899
Lesko

Data śmierci

17 lipca 1983

Przebieg służby
Lata służby

1917–1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

2 Przemyski Pułk Artylerii Ciężkiej,
4 Dywizja Piechoty,
24 Pułk Artylerii Polowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska (obrona Lwowa),
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Późniejsza praca

lekarz

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Krzyż Obrony Lwowa Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Gwiazda Przemyśla

Mieczysław Franciszek Dukiet (ur. 10 sierpnia 1899 w Lisku, zm. 17 lipca 1983 w Krynicy-Zdroju) – polski doktor nauk medycznych, lekarz ginekolog, położnik, balneolog i lekarz uzdrowiskowy. Uczestnik czterech wojen w latach 1917–1920, w 1939 oraz ruchu oporu 1939–1945, kapitan służby zdrowia rezerwy Wojska Polskiego II RP, major Ludowego Wojska Polskiego. Działacz społeczny i sportowy hokeja na lodzie w klubie KTH Krynica.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzinny dom rodziny Dukietów w Sanoku
Spotkanie działaczy Polskiego Związku Hokeja na Lodzie i klubu KTH Krynica w Warszawie 14 listopada 1937. Pierwszy prawej siedzi Mieczysław Dukiet
Willa „Moja” w Krynicy-Zdroju
Grobowiec rodziny Dukietów w Krynicy-Zdroju
Park im. dra Mieczysława Dukieta w Krynicy-Zdroju

Urodził się 10 sierpnia 1899 w Lisku jako trzeci pięciu synów Władysława (1868–1942, sędzia w Lisku, prokurator w Sanoku) i Marii z domu Wagner (1870–1953). Ojciec był prokuratorem w Sanoku[1]. Braćmi Mieczysława byli Janusz (1895–1975, oficer, prawnik), Włodzimierz (ur. 1897[2][3], zm. w 1905 w Makowie wskutek choroby[4]), Zbigniew Tadeusz (ur. 1905[5], urzędnik bankowy, do 1939 w Kołomyi, zaginął 2 kwietnia 1940[6][7]), Tadeusz Maria (1908[8]-1969[potrzebny przypis], po wojnie pracownik umysłowy w Bytomiu[9], ojciec prof. zw. nauk prawnych Teresy Dukiet-Nagórskiej[potrzebny przypis]). Rodzina Dukietów zamieszkiwała w domu wybudowanym w 1905, położonym obecnie przy ulicy Bartosza Głowackiego 1 w Sanoku[10]. W tym mieście Mieczysław Dukiet ukończył szkołę podstawową. W 1917 zdał egzamin dojrzałości (tzw. matura wojenna) w C. K. Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Kazimierz Kwaśniewicz, Stanisław Ochęduszko, Władysław Szepieniec)[11][12]; do tej szkoły uczęszczali także jego bracia)[13]). W czasie nauki działał w Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” oraz w skautingu, był drużynowym I Drużyny Skautów w Sanoku w latach 1914-1916. Ponadto odbywał praktyki pielęgniarskie w uzdrowisku Rymanów-Zdrój, gdzie od 1881 lekarzem zdrojowym był jego stryj dr Józef Dukiet (zm. 1921)[14].

W trakcie I wojny światowej został wcielony do c. i k. armii, wysłany do szkoły oficerskiej artylerii w Hajmáskér, po czym skierowany na front włoski, gdzie służył jako obserwator artyleryjski podczas walk w Tyrolu. Następnie przebywał na leczeniu w Zakopanem. Dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z 30 marca 1918[15][16] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera przydzielony do komendy placu w Sanoku od 1 listopada 1918[17]. Następnie rozpoczął służbę w 2 Przemyskim pułku artylerii ciężkiej w ramach 4 Dywizji Piechoty. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej, w tym podczas obrony Lwowa, odbywając cały szlak bojowy aż po Zbrucz. Następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia porucznika rezerwy artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[18][19]. W 1923, 1924 był przydzielony jako oficer rezerwowy do 24 pułku artylerii polowej w garnizonie Jarosław[20][21]. W 1934, jako porucznik rezerwy sanitarny był w kadrze zapasowej 5 Okręgowego Szpitala i był wówczas przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Sącz[22].

W niepodległej II Rzeczypospolitej podjął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów zaangażował się w działalność „Bratniej Pomocy Medyków UJ”. Studia ukończył z wynikiem celującym 10 listopada 1924 uzyskując tytuł doktora nauk medycznych. Początkowo pracował jako asystent w Klinice Chorób Kobiecych i Położnictwa UJ w Krakowie u boku profesora Aleksandra Rosnera oraz w Państwowej Szkole Położnych. Wskutek przyczyn materialnych opuścił Kraków i pracę w tym mieście. W 1928 został wybrany w konkursie na lekarza Ubezpieczalni Społecznej w Krynicy-Zdroju, gdzie zamieszkał i pozostał przez ponad 50 lat. Został specjalistą II stopnia ginekologii, położnictwa i balneologii, ponadto w 1931 doszkalał się w Wiedniu, w 1938 odbył kurs chirurgii urazowej. Jako lekarz zaangażował się w leczenie przedstawicieli wszystkich sfer społecznych. Był uznanym specjalistą chorób kobiecych, jego szczególnym polem zainteresowań badawczym było leczeniem uzdrowiskowe niepłodności. W latach 30. leczył m.in. przebywającą w Krynicy-Zdroju księżniczkę Julianę, późniejszą królową Holandii.

Aktywnie działał w krynickim uzdrowisku. Poza główną pracą lekarza wygłaszał wykłady doszkalające dla lekarzy i studentów, a także dla kuracjuszy cieszące się dużym zainteresowaniem, prowadził przewody specjalizacyjne, był organizatorem i działaczem zjazdów lekarzy w Krynicy-Zdroju[23]. Czynił starania o poprawę i utrzymanie infrastruktury uzdrowiska i ochronę środowiska. W 1938 zasiadał w radzie nadzorczej Miejskiej Komunalnej Kasy Oszczędności w Krynicy Zdroju[24]. Propagował rozwój sportu, szczególnie zaangażował się w dyscyplinę hokeja na lodzie. Tuż po przyjeździe do Krynicy-Zdroju zasiadł w zarządzie organizowanego klubu KTH Krynica, założonego 28 grudnia 1928. Następnie działał w komitecie organizacyjnym turnieju stanowiącego jednoczesne mistrzostwa świata 1931 i mistrzostwa Europy w hokeju na lodzie[25]. W zarządzie KTH funkcjonował do 1954, w tym czasie pełnił także funkcję prezesa i wiceprezesa klubu.

Po wybuchu II wojny światowej w stopniu kapitana rezerwy został zmobilizowany do Wojska Polskiego i uczestniczył w kampanii wrześniowej w szeregach Batalionu „Nowy Sącz” Obrony Narodowej podczas walk na terenie Podkarpacia. Został wzięty do niewoli przez Niemców w okolicach Lwowa, po czym zbiegł z transportu wykorzystując swoją znajomość języka niemieckiego i powrócił do Krynicy. Tam w okresie okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność Polskiego Komitetu Opieki, udzielał opieki lekarskiej dla ludności, współpracował z ruchem oporu Armii Krajowej, wspierając akcje przerzutowe w stronę Słowacji i Węgier (kontakt został nawiązany po organizowanym w 1940 meczu hokejowym z Czechami w Preszowie). W 1942 został aresztowany przez Niemców i był osadzony i przesłuchiwany przez trzy miesiące w siedzibie gestapo w Nowym Sączu. Wówczas był przesłuchiwany przez szefa tamtejszego gestapo, Heinricha Hamanna. Odzyskał wolność dzięki wstawiennictwu różnych osób. W 1944 został komendantem szpitala dla ludzi pracujących w okopach, zorganizowanym przez Niemców w domu sióstr służebniczek starowiejskich[26]. W czasie wojny kilkakrotnie był wyznaczany przez Niemców jako zakładnik.

U schyłku wojny w styczniu 1945 ukrywał się wobec zagrożenia aresztowaniem przez NKWD. Przebywając w Gorlicach, został powołany do służby w wojsku polskim z przydziałem na stanowisko chirurga w Szpitalu Ewakuacyjnym nr 1797 w Bydgoszczy, po czym zobowiązano go do organizacji i kierowania krynickim uzdrowiskiem Wojskowego Szpitala Chirurgiczno-Ginekologicznego. Pod koniec 1947 został zwolniony ze służby wojskowej z uwagi na stan zdrowia. Później pracował na stanowisku ordynatora i konsultanta w placówkach służby zdrowia w Krynicy-Zdroju (np. w sanatorium „Lwigród”, w Ośrodku Naukowo-Leczniczym Kliniki Ginekologiczno-Położniczej Akademii Medycznej w Krakowie, w przychodni zdrojowej). Po wojnie w stopniu majora był kierownikiem Sanatorium Wojskowego.

Od 1933 do 1939 był członkiem Prezydium i Wydziału Wykonawczego Krynickiej Komisji Zdrojowej z grona lekarzy oraz referentem krynickiej balneoterapii. Był wybierany i zasiadał w miejskiej i powiatowej radzie narodowej zarówno w okresie przed-, jak i powojennym. Był członkiem zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Balneologicznego w Poznaniu (po wojnie jako Polskie Towarzystwo Balneoklimatyczne), kierował krynickimi kołami PTB i Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, od 1950 stałym sekretarzem Naukowej Rady Lekarskiej w Krynicy-Zdroju, członkiem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, członkiem International Society of Medical Hydrology, w maju 1959 członkiem Komisji Nauk Medycznych Oddziału Krakowskiego Polskiej Akademii Nauk, wiceprezesem krynickiej Straży Pożarnej, wiceprezesem krynickiego Polskiego Czerwonego Krzyża, członkiem zarządu Koła Krynickiego Związku Rezerwistów RP, członkiem Koła Harcerzy z lat 1910-1918, członkiem Związku Obrońców Podkarpacia, działał w radzie parafialnej. Pracował w redakcji „Wiadomości Uzdrowiskowe”, był autorem 20 prac naukowych, artykułów w czasopismach fachowych, a także prasie codziennej.

W wieku 71 lat przeszedł na emeryturę. Od 10 października 1925 jego żoną była Anna z domu Mossor (1900-1997, córka Mieczysława[27], także absolwentka sanockiego gimnazjum, matura w 1919[28])[29][30][31]. W 1931 miejscem zamieszkania Mieczysława Dukieta był Alfredów[32], natomiast później Mieczysław i Anna Dukietowie zamieszkiwali w krynickiej willi „Moja”[9][33]. Mieczysław Dukiet zmarł 17 lipca 1982 w Krynicy Zdroju. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Krynicy-Zdroju[34].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Zwalczanie bolesności porodowej („Nowiny Lekarskie”, 1928)
  • Próba zapobiegania ciąży pozamacicznej powstałej na tle pozapalnych zmian jajowodów („Nowiny Lekarskie”, 1932)
  • Krynica – środki i wskazania lecznicze – w wydaniu książkowym (Poznań, 1948)
  • Zdrojowiskowe leczenie chorób kobiecych („Polski Tygodnik Lekarski”, 1949)
  • Leczenie uzdrowiskowe zaburzeń okresu przekwitania („Polski Tygodnik Lekarski”, 1951)
  • Leczenie niepłodności kobiecej spowodowanej zapalnymi zmianami szyjki macicznej („Ginekologia Polska”, 1956)
  • Przekwitanie kobiece w leczeniu uzdrowiskowym (1964)
  • Wody mineralne i kąpiele lecznicze (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967)

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • W uznaniu zasług jego imieniem została przyjęta nazwa „Zdrój Mieczysław” mineralnej wody leczniczej w Krynicy-Zdroju[36] (wcześniej Mieczysław Dukiet przyczynił się do jego odkrycia, zbadania i zastosowania).
  • Tablica upamiętniająca Mieczysława Dukieta została umieszczona w DH „Perła” w Krynicy-Zdroju.
  • Na cześć doktora w 1986 w Krynicy-Zdroju nazwano „Park im. dr Mieczysława Dukieta”, położony w centrum miasta w otoczeniu ulic Zdrojowej i Piłsudskiego[37].
  • W 2013 Biblioteka Publiczna Gminy Krynicy-Zdroju, upamiętniając 220. rocznicę powstania uzdrowiska, wydała publikację, przedstawiającą 17 sylwetek osób, działających w przeszłości na rzecz miasta (opisani został w niej m.in. Mieczysław Dukiet i Julian Zawadowski)[38].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • Julian Zawadowski – lekarz uzdrowiskowy w Krynicy, który także ukończył gimnazjum w Sanoku, także był ginekologiem, także działaczem i prezesem KTH Krynica

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 364.
  2. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok 1913/14 (zespół 7, sygn. 61). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 566.
  3. ↑ W 1914 roku Janusz Dukiet (ur. 1895) ukończył VIII klasę w sanockim gimnazjum. W tym samym roku Włodzimierz ukończył VII klasę w tej szkole. Por.: XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 69.
  4. ↑ Karol Zaleski, Pamiętnik dr Karola Zaleskiego, (zespół 25, sygn. 13), Archiwum Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, s. 151.
  5. ↑ Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 493.
  6. ↑ Obwieszczenia sądowe. Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. „Monitor Polski”. Nr 153, s. 4, 23 grudnia 1947. 
  7. ↑ Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 119.
  8. ↑ Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku. Katalog główny, rok 1921/22 (zespół 7, sygn. 82). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 222.
  9. ↑ a b Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 122.
  10. ↑ Dom znajduje się przy skrzyżowaniu z ulicą 800-lecia. Po 1945 zamieszkiwała w nim rodzina lekarza Edwarda Czecha.
  11. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata : 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 11.
  12. ↑ Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 168.
  13. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-11-01].
  14. ↑ Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 46. [dostęp 2015-10-02].
  15. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 647, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  16. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920, s. 23.
  17. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 654, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 856.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 781.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 762.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 683.
  22. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 220, 764.
  23. ↑ Ryszard Kruk. Lekarze dźwignią rozwoju Krynicy. Pamiętniki Zjazdów Lekarzy w Krynicy w latach 1926-1937. „Almanach Muszyny 2009. Lekarze dźwignią rozwoju Krynicy”. s. 131-139. 
  24. ↑ Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu. Warszawa: 303, s. Warszawa.
  25. ↑ Warto zobaczyć.... hokej.net, 17 kwietnia 2012. [dostęp 2014-05-07].
  26. ↑ Obrazy czasu wojny w krynickim Siedlisku. sadeczanin.info, 16 lutego 2014. [dostęp 2014-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 maja 2014)].
  27. ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 52.
  28. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Ziemia Sanocka”. 15, s. 3, 8 czerwca 1919. 
  29. ↑ Mieczysław Dukiet (1899–1987). geni.com. [dostęp 2014-07-10].
  30. ↑ Anna Dukiet (1900–1997). geni.com. [dostęp 2014-07-10].
  31. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: Fundusz Naukowy, 1921, s. 35.
  32. ↑ Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich 1931. pbc.biaman.pl. [dostęp 2014-05-07].
  33. ↑ Ilustrowany Informator Nowosądecki z Powiatem Limanowskim oraz Przewodnik po Zdrojowiskach i Stacjach Klimatycznych w Beskidzie Sądeckim. Kraków: Wydawnictwo Juljusza Brunelika, 1936, s. 47.
  34. ↑ Stary Cmentarz. gdziebylec.pl. [dostęp 2014-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 maja 2014)].
  35. ↑ Jan Frandofert. W cieniu Góry Parkowej. „Dziennik Polski”, s. 4, Nr 116 (12787) z 20 maja 1986. 
  36. ↑ KRYNICA ZDRÓJ Atrakcje, knajpy, hotele. Pomysły na ferie zimowe w Krynicy. podroze.pl, 18 grudnia 2013. [dostęp 2014-05-07].
  37. ↑ Park Mieczysława Dukieta i Pomnik Józefa Dietla. krynica.org. [dostęp 2014-05-07].
  38. ↑ Specjalna wystawa „Odcisnęli swoje piętno… ludzie Krynicy”. krynica24.pl. [dostęp 2014-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 maja 2014)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mieczysław_Dukiet&oldid=73229535”