Mieczysław Ledóchowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Halka-Ledóchowski
Kardynał prezbiter
Prymas Polski
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Królestwo Prus

Data i miejsce urodzenia

29 października 1822
Górki

Data i miejsce śmierci

22 lipca 1902
Rzym

Miejsce pochówku

bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu

Prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary
Okres sprawowania

1892–1902

Arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański
Okres sprawowania

1866–1886

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

13 lipca 1845

Nominacja biskupia

30 września 1861

Sakra biskupia

3 listopada 1861

Kreacja kardynalska

15 marca 1875
Pius IX

Kościół tytularny

S. Maria in Ara coeli
S. Lorenzo in Lucina

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z Vila Viçosa Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Kawaler Wielkiego Krzyża Orderu Grobu Świętego Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

3 listopada 1861

Konsekrator

Camillo di Pietro

Współkonsekratorzy

Salvatore Nobili Vitelleschi
Alessandro Franchi

Pomnik w Ostrowie Wlkp. (1925/1984)

Mieczysław Ledóchowski herbu Szaława, właśc. hrabia[1] Mieczysław Jan Halka-Ledóchowski (ur. 29 października 1822 w Górkach, zm. 22 lipca 1902 w Rzymie) – polski biskup rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański oraz prymas Polski w latach 1866–1886, prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary w latach 1892–1902, kardynał prezbiter od 1875, protoprezbiter Kolegium Kardynalskiego w latach 1896–1902.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Górkach jako syn hrabiego Józefa Zachariasza Ledóchowskiego i Rozalii z Zakrzewskich. Uczył się w gimnazjach w Radomiu i Warszawie, a następnie w warszawskim Seminarium Świętokrzyskim. Studia rozpoczął jednocześnie na Uniwersytecie Gregoriańskim i w Accademia dei Nobili Ecclesiastici w Rzymie, kończąc je w 1847 uzyskaniem tytułu doktora obojga praw. Jeszcze podczas studiów w 1845 przyjął święcenia kapłańskie. Po studiach rozpoczął pracę w dyplomacji watykańskiej, działając m.in. w Belgii, Portugalii i Ameryce Południowej. W latach 1856–1861 był delegatem apostolskim w Boliwii, Ekwadorze, Kolumbii, Peru i w Wenezueli[2].

W 1861 otrzymał sakrę biskupią jako tytularny arcybiskup tebański. W 1864 papież Pius IX uczynił Ledóchowskiego biskupem koadiutorem przy arcybiskupie metropolicie poznańskim i gnieźnieńskim Leonie Przyłuskim. Pomimo oporu zarówno kapituły poznańskiej jak i gnieźnieńskiej oraz sprzeciwu lokalnych władz pruskich 24 kwietnia 1866, po śmierci poprzednika, objął obie funkcje biskupie.

W pierwszym okresie sprawowania urzędu zyskał sobie życzliwość władz pruskich, zobowiązując się do powstrzymywania Kościoła od popierania ruchów narodowych, zwiększenia udziału Niemców w zarządzie diecezji i wychowaniu kleryków w duchu lojalności wobec państwa pruskiego. Podczas wyborów w 1867 i w okresie kampanii przedwyborczej zakazywał organizowania nabożeństw o charakterze narodowym, a także walczył z działaczami, szczególnie liberalnymi, takimi jak Karol Libelt. Zyskał sobie w tym czasie tak duże zaufanie władz pruskich, że doprowadził do dymisji niesprzyjających mu urzędników władz lokalnych. Równocześnie w społeczeństwie polskim traktowany był niechętnie lub wręcz wrogo. Podczas soboru watykańskiego I prowadził aktywną działalność na rzecz utrzymania świeckiej władzy papieża.

Od całkowicie ugodowej polityki Ledóchowski odszedł dopiero w okresie kulturkampfu, gdy w 1873 nie zgodził się na zniesienie języka polskiego w nauce religii, a także mianował urzędników diecezjalnych wbrew zaleceniom władz niemieckich. Nie zgodził się również na państwową kontrolę kształcenia księży, co doprowadziło do zamknięcia seminariów w Poznaniu i Gnieźnie. Pomimo wysokich kar finansowych nie zaprzestał działalności na rzecz utrzymania niezależności Kościoła od państwa, co doprowadziło w końcu do uwięzienia go w 1874 w Ostrowie Wielkopolskim. Uwięzienie sprawiło, że stał się bardzo popularny wśród polskich diecezjan. Jego polityka przez cały ten czas była wspierana przez papieża, co zostało potwierdzone nadaniem mu w 1875 godności kardynała z kościołem tytularnym Santa Maria in Ara coeli. Nominację kardynalską miał mu potajemnie dostarczyć ks. Edmund Radziwiłł. Kardynałów, w myśl prawa niemieckiego traktowano na równi z członkami rodziny królewskiej i nie można ich było więzić, więc w 1876 zwolniono arcybiskupa, nakazując jednocześnie opuszczenie kraju. Ledóchowski udał się do Watykanu, skąd zarządzał diecezjami przez tajnych delegatów. W 1878 jako jedyny kardynał polski w XIX wieku wziął udział w konklawe, podczas dwóch pierwszych głosowań otrzymał po jednym głosie. Głosował na niego belgijski prymas kardynał Victor August Dechamps, który w ten sposób chciał uhonorować jego postawę podczas uwięzienia. Został bliskim współpracownikiem wybranego wówczas papieża Leona XIII. W latach 1884–1885 stał na czele Sekretariatu ds. Memoriałów, a 1885–1892 na czele Sekretariatu ds. Brewe Apostolskich. Gdy rozpoczęły się negocjacje między Niemcami a Watykanem, kardynał musiał się w 1886 zrzec arcybiskupstw. Pozostał w Watykanie, pełniąc różnorodne stanowiska, w tym od 1892 prefekta Kongregacji Rozkrzewiania Wiary. Pomimo zrzeczenia się godności metropolity poznańskiego i gnieźnieńskiego nadal interesował się życiem politycznym Wielkopolski, wspierając nurty konserwatywne i ugodowe, co przyczyniło się do złagodzenia pod koniec jego życia konfliktu z władzami niemieckimi. W 1896 został protoprezbiterem Kolegium Kardynałów z kościołem tytularnym San Lorenzo in Lucina, zyskując tym samym prawo promocji do rangi kardynała biskupa pierwszej wakującej diecezji suburbikarnej. Odmówił jednak skorzystania z tego prawa, twierdząc, że po wymuszonej rezygnacji z archidiecezji poznańskiej i gnieźnieńskiej, nie chce być już biskupem żadnej diecezji.

Zmarł 22 lipca 1902 w Rzymie. W 1927 jego prochy spoczęły w katedrze poznańskiej. Jego serce znajduje się za ozdobną płytą z jego wizerunkiem w katedrze gnieźnieńskiej[3]. W Ostrowie Wielkopolskim uhonorowany pomnikiem przed konkatedrą św. Stanisława Biskupa i Męczennika.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Odznaczony m.in. węgierskim Krzyżem Wielkim Orderem św. Szczepana (Stefana) w 1895[4][1], hiszpańskim Orderem Izabeli Katolickiej, portugalskim Orderem Niepokalanego Poczęcia, pruskim Orderem Orła Czerwonego, perskim Orderem Lwa i Słońca i Krzyżem Wielkim Orderu Grobu Świętego[5]. Baliw Wielkiego Krzyża Zakonu Maltańskiego i jego protektor[6].

W kulturze[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 538.
  2. Mieczysław Ledóchowski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2017-07-30]. (ang.).
  3. Serce kardynała Ledóchowskiego. „Kurjer Lwowski”. Rok 20, nr 263, s. 3, 1902-09-22. [dostęp 2017-08-18]. 
  4. Kronika. „Kurjer Lwowski-Dodatek”. Nr 194, s. 2, 15 lipca 1895. 
  5. Z.A. Judycki. Polacy w świecie. „Kwartalnik biograficzny Polonii”. Paryż, nr 1/1992. s. 40. 
  6. T.W. Lange: Szpitalnicy, Joannici, Kawalerowie Maltańscy. Warszawa: 1999, s. 144.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]