Mieszkowice (województwo opolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieszkowice
wieś
Ilustracja
Kościół fil. pw. św. Jerzego
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Prudnik

Wysokość

250–306 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

451[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-200[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0502664

Położenie na mapie gminy Prudnik
Mapa konturowa gminy Prudnik, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mieszkowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Mieszkowice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Mieszkowice”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mieszkowice”
Ziemia50°22′47″N 17°29′35″E/50,379722 17,493056[1]

Mieszkowice (niem. Dittmannsdorf, Dimarsdorf[4], cz. Dětmarovice[5], śl. Dytmarowice) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Prudnik[6]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Ścinawa Niemodlińska.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 451 osób[7].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 12 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Prudnik z gminą Korfantów. Należy do Euroregionu Pradziad[8]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Ścinawa Niemodlińska[9]. Leży na wysokości 250–306 m n.p.m., na obszarze 815,44 ha. Jest to ulicówka[10]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[11].

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Mieszkowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Mieszkowic wynoszą 620 mm. Dominują wiatry zachodnie[12].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W 1337 wieś odnotowana pod nazwą Dithmersdorf. W łacińskiej księdze Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Dithmari villa. W późniejszych źródłach funkcjonująca aż do 1945 nazwa Dittmansdorf. Nazwa wsi miała wywodzić się od imienia jej założyciela, czyli rycerza Dithmara. Po przejęciu przez administrację polską w 1945 całkowicie zmieniono nazwę wsi[13]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Maciejowice[14]. 15 marca 1947 r. nadano miejscowości nazwę Mieszkowice[15]. Nazwę zaczerpnięto od formy osobowej „Mieszko”, „Mieszek”, czyli imienia pierwszego historycznego władcy Polski – Mieszka I[13].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś została założona na przełomie XIII i XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z pierwszej połowy XIV wieku. Jej założycielem był rycerz Dithmar. Była zasiedlona przez kolonistów niemieckich, o czym świadczą imiona jej późniejszych mieszkańców. Mieszkowice przynależały do księstwa niemodlińskiego, a później księstwa opolskiego. W 1447 właścicielem wsi był Jakubek Brzezowicz (Brziazowicz), a od 1492 jego brat Krzysztof. W dokumencie z 1463 występuje Hans Maltzer – właściciel lasu w Mieszkowicach. Z 1464 po raz pierwszy wzmiankowany był katolicki kościół pod wezwaniem św. Jerzego w Mieszkowicach, który stanowił samodzielną parafię. Pod koniec XV wieku, zgodnie z powinnościami książęcymi, mieszkańcy wsi dostarczali na zamek w Prudniku 8 fur siana[13].

Według urbarza zamkowego Prudnika z 1534, mieszkańcy Mieszkowic byli zobowiązani płacić daninę księciu oraz właścicielowi zamku w Prudniku. Oddawali także dziesięcinę proboszczowi. Część wsi należała do Georga von Lindewiesa[16]. W 1561 właścicielem Mieszkowic została Rada Miejska Prudnika[17]. W 1586 został zbudowany obecny kościół św. Jerzego, wówczas jako protestancki zbór (przejęty przez katolików w 1629). Pomimo kontrreformacji, Mieszkowice wraz z Szybowicami stanowiły najsilniejsze ośrodki protestantyzmu w okolicy[16].

Pieczęć Mieszkowic (1722)

13 marca 1598 Prudnik był zmuszony odsprzedać Mieszkowice, Rudziczkę i Włókna Joachimowi Mettichowi, panu na zamku w Łące Prudnickiej. Joachim Mettich uzyskał w 1606 prawo do warzenia piwa w Mieszkowicach, a Martin Kruschem przywilej wódczany. Pomimo przynależności do rodziny Mettichów, mieszkańcy Mieszkowic jeszcze w 1633 byli zobowiązani czyścić prudnickie rowy zamkowe za posiłek i odprowadzać dziesięcinę biskupom nyskim[18]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego prudnickiego w Monarchii Habsburgów[19]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[20]. Friedrich Albert Zimmermann w 1784 notował, że w Mieszkowicach odbywała się uprawa lnu[21]. W 1821, na krótki okres Mieszkowice stały się własnością generałowej Colomb i Johanna Karla von Siedlnitzkiego herbu Odrowąż. Po uwłaszczeniu chłopów w Prusach w połowie XIX wieku stopniowo zanikła własność panów na zamku w Łące Prudnickiej wobec Mieszkowic – w ich rękach pozostał jedynie folwark[22]. W XIX wieku Mieszkowice zostały dotknięte przez epidemię cholery, głód z powodu nieurodzaju ziemniaków, powodzie i susze. Wiele osób zmarło, niektórzy przeprowadzili się do Prudnika lub Nysy w poszukiwaniu pracy[18].

11 stycznia 1824 roku w Mieszkowicach urodził się ksiądz Jan Schneider, który był założycielem Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej[23]. Obecnie w Mieszkowicach, w miejscu w którym stał dom rodzinny księdza Schneidera jest kapliczka z Maryją Niepokalaną, upamiętniająca założyciela Zakonu. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu rycerza na koniu walczącego ze smokiem (św. Jerzy), a w otoku napis: GEM · SIEG · DITTMANSDORF / NEUSTAEDTER KREIS (pol. Gmina Mieszkowice / Powiat Prudnicki)[24].

Pieczęć Mieszkowic (1847)

Szkoła w Mieszkowicach powstała w 1840 roku jako obiekt jednopiętrowy. Drugie piętro dobudowano w 1935[25]. 5 stycznia 1910 został poświęcony kościół ewangelicki w Mieszkowicach[18]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 961 mieszkańców Mieszkowic 951 posługiwało się językiem niemieckim, 9 językiem polskim, a 1 był dwujęzyczny[26]. Po I wojnie światowej we wsi, obok kościoła ewangelickiego, powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. Wówczas właścicielem największego gospodarstwa rolnego – folwarku w Mieszkowicach, był Rudolf von Rudzinski-Rudno. W skład gospodarstwa wchodziły zabudowania folwarczne (stajnia, spichlerz, stodoła, oficyna mieszkalna) oraz 145 hektarów ziemi[18]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Mieszkowice znalazły się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[26].

Pocztówka z Mieszkowic (1906)

Podczas II wojny światowej w gospodarstwach rolnych na terenie Mieszkowic przebywała liczna grupa robotników przymusowych z Polski, Związku Radzieckiego i Jugosławii[25]. W czasie walk w rejonie Prudnika w marcu 1945 wieś została zajęta bez walki przez Armię Czerwoną. Zbudowany wokół wsi polowy system umocnień nie powstrzymał radzieckiej ofensywy. W wyniku działań wojennych ucierpiała górna część Mieszkowic od strony Szybowic i Lasu Lipowskiego. Kościoły katolicki i ewangelicki zostały ostrzelane ogniem karabinowym i artyleryjskim. Większość niemieckich mieszkańców wsi zdołała uciec w kierunku Charbielina i Głuchołaz. Wojna, wybuch we wsi epidemii tyfusu i głód spowodowały śmierć wielu mieszkańców[27].

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[28]. Wówczas w Mieszkowicach została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich – z Podhajczyk i Ottyni. Niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona na zachód 1 lipca 1946[27].

W latach 1945–1950 Mieszkowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Rudziczka[29], a w latach 1954–1972 do gromady Rudziczka.

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[30], stolarz[31]. W pierwszych latach powojennych większość mieszkańców wsi było zwolennikami mikołajczykowskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Wielu mieszkańców współpracowało z antykomunistyczną Krajową Armią Podziemną. 2 marca 1952 oddziały UB aresztowały podejrzanych o działalność konspiracyjną mieszkańców Mieszkowic i Szybowic[32]. W latach 1964–1968 rozebrany został kościół ewangelicki. Na jego miejscu postawiono oryginalny krzyż z jego wieży[18]. W 2010 Mieszkowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[33].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

Liczba mieszkańców


Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[38]:

  • kościół fil. pw. św. Jerzego, z 1586 r., 1859 r., wypisany z księgi rejestru,
  • folwark, z poł. XIX w.:,
    • oficyna,
    • stodoła (nie istnieje),
    • spichlerz (nie istnieje).

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Mieszkowicach chronione są ponadto[39]:

  • ogrodzenie kościoła z reliktami cmentarza
  • cmentarz ewangelicko-augsburski
  • szkoła, nr 126
  • gospoda, nr 28
  • domy, nr: 2, 7, 9, 10, 13, 15, 21, 23, 23a, 25, 31a, 32, 33, 34, 35, 38, 40, 43, 47, 48, 49, 51, 54, 55, 57, 58, 60, 63, 65, 66, 71, 77, 77a, 78, 79, 82, 87, 88, 95, 100, 102, 105, 108, 112, 113, 114, 115a, 117, 118, 119, 119a, 120, 121, 122, 124, 125, 126, 127, 129, 130, 134, 134a, 135, 137, 137a, 138, 142, 146, 147, 147a, 149, 149a, 150, 151, 155, 157, 157a, 158, 159, 161, 163, 168, 169, 170, 171a, 172
  • dom mieszkalny – gospoda, nr 6
  • spichlerze, nr: 122, 129
  • zagrody, nr: 8, 16, 23, 24, 67, 80, 81, 83, 140, 144, 167, 171
  • stodoły, nr: 48, 54, 74, 77a, 79, 121, 125, 130, 157
  • budynki gospodarcze, nr: 8, 63, 116, 117, 122, 151
  • zagroda, nr 165
    • dom
    • budynek gospodarczy
    • stodoła
  • trafostacja obok domu nr 114
  • trafostacja obok domu nr 157
  • przepust wodny obok domu nr 141

Pomniki i obiekty upamiętniające[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż w miejscu dawnego ewangelickiego kościoła – krzyż z wieży kościoła ewangelickiego w Mieszkowicach, ustawiony w miejscu kościoła po jego rozebraniu w 1968. W latach 80. XX wieku, wbrew sprzeciwowi władz, na krzyżu umieszczono tabliczkę z informacją o jego pochodzeniu w języku polskim i niemieckim[40].

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Wieś ma charakter rolniczy. Indywidualni rolnicy uprawiają głównie pszenicę, buraki cukrowe i rzepaku[41].

Mieszkowice wraz z całą gminą Prudnik podlegają pod inspektorat ZUS w Prudniku[42].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Wjazd do Mieszkowic od strony Szybowic

Mieszkowice posiadają połączenia autobusowe z Piorunkowicami, Prudnikiem, Przydrożem Małym, Ścinawą Małą. We wsi znajdują się cztery przystanki autobusowe – „Mieszkowice I”, „Mieszkowice II”, „Mieszkowice III”, „Pętla”[43].

Transport autobusowy w Mieszkowicach obsługiwany był przez PKS Prudnik[44]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[45]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[46], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[47]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[48]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Mieszkowicach i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[49]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[50].

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Publiczne przedszkole

W Mieszkowicach znajduje się Publiczne Przedszkole[51].

Kultura[edytuj | edytuj kod]

We wsi działa Wiejski Dom Kultury, będący placówką kulturalno-oświatową. Kierownik WDK we współpracy z Radą Sołecką organizuje dla miejscowych dzieci zimowiska, półkolonie i imprezy okolicznościowe[52].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż pokutny w Mieszkowicach

W Mieszkowicach znajduje się katolicki kościół św. Jerzego, który należy do parafii św. Michała Archanioła w Szybowicach (dekanat Prudnik)[53]. Pośrodku wsi, przy płocie jednego z gospodarstw, znajduje się częściowo wkopany w ziemię krzyż pokutny typu łacińskiego, wykonany z piaskowca. Jest na nim wyryty miecz, a obok niezbyt czytelna i zapewne późniejsza data – 1837. Istnieje kilka wersji przyczyny jego powstania. Według jednej z nich, w czasie wojny trzydziestoletniej dwóch oficerów zakochało się w córce właściciela majątku – barona d'Ungera. Stoczyli oni pojedynek, w którym jeden z nich poległ, a drugi z rozpaczy wbił sobie szpadę w serce. Inna wersja historii powiada, że ok. 1740 przywódca buntu chłopskiego Bekisz (Bukisz), zabił tu pruskiego oficera. Kolejna wersja mówi, że krzyż wykuł ojciec dwójki dzieci, który poćwiartował jedno z nich[40].

Sport[edytuj | edytuj kod]

W Mieszkowicach działa klub sportowy LZS Mieszkowice[54].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Mieszkowicach[55].

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Remiza OSP Mieszkowice

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Mieszkowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku[56].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 7 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[57].

Ludzie związani z Mieszkowicami[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80031
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 777 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-03-21].
  5. František Machát, Podrobná mapa Moravy a Slezska, digitalniknihovna.cz, 1922 [dostęp 2020-12-05] (cz.).
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. a b c d e Wieś Mieszkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  8. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-03-21].
  9. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 289, ISBN 83-239-9607-5.
  10. Kasza 2020 ↓, s. 930.
  11. Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  12. Klimat: Mieszkowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-03-21].
  13. a b c Kasza 2020 ↓, s. 916.
  14. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 31.
  15. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  16. a b c Kasza 2020 ↓, s. 917.
  17. a b Kasza 2020 ↓, s. 918.
  18. a b c d e f g Kasza 2020 ↓, s. 920.
  19. Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  20. Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  21. Powiat prudnicki z perspektywy roku 1784 [online], hkknos.eu [dostęp 2023-11-08] (pol.).
  22. Kasza 2020 ↓, s. 919.
  23. Sługa Boży Ksiądz Jan Schneider. [dostęp 2014-04-13].
  24. 872 Dittmannsdorf (Mieszkowice) V [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  25. a b Franciszek Dendewicz, Tygodnik Prudnicki – Zakochali się w córce barona [online], www.tygodnikprudnicki.pl, 15 września 2010 [dostęp 2020-01-11].
  26. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72.
  27. a b Kasza 2020 ↓, s. 921.
  28. Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  29. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  30. Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  31. Śląsk 1949 ↓, s. 415.
  32. Kasza 2020 ↓, s. 922.
  33. Mieszkowice [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2022-02-13] (pol.).
  34. Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Hemmerde & Schwetschke, 1793 [dostęp 2020-03-21] (niem.).
  35. Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-03-21].
  36. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-01-11].
  37. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 226.
  38. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 110. [dostęp 2013-01-10].
  39. Ewidencja – Gmina Prudnik [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11].
  40. a b Kasza 2020 ↓, s. 929.
  41. Sołectwa – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl [dostęp 2020-01-11].
  42. ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  43. Rozkład jazdy PKS na przystanku Mieszkowice I, gm. Prudnik [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-17].
  44. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  45. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  46. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  47. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  48. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  49. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  50. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  51. Wykaz adresów szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli Gminy Prudnik.
  52. Uchwała Nr LI/771/2010 Rady Miejskiej w Prudniku z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia Planu Odnowy Miejscowości Mieszkowic.
  53. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-02-13] (pol.).
  54. Skarb – LZS Mieszkowice [online], www.90minut.pl [dostęp 2020-01-11].
  55. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  56. Stanisław Hawron, Związek Ochotniczych Straży Pożarnych [online], bip.prudnik.pl [dostęp 2024-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-20] (pol.).
  57. Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]