Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (MWRiOP) – centralny organ administracji rządowej w II Rzeczypospolitej, powołany 1 lutego 1918 do zarządu szkolnictwa wszelkich stopni i typów, opieki nad nauką, literaturą i sztuką, nad archiwami, bibliotekami, czytelniami, muzeami i teatrami oraz do realizacji zadań państwa w sprawach wyznaniowych[1]. Ministerstwo powstało z przekształcenia Departamentu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego tymczasowej Rady Stanu z dniem 1 lutego 1918 r. w ministerstwo[2].
Struktura organizacyjna MWRiOP
W skład Ministerstwa wchodziły[3]:
- Departament Wyznań
- Departament Szkolnictwa Ogólnokształcącego
- Departament Szkolnictwa Zawodowego
- Departament Nauki i Szkół Wyższych
- Departament Sztuki.
Jednostkami organizacyjnymi Ministerstwa były też m.in. Pracownia Oświaty Pozaszkolnej i biblioteka ministerialna z czytelnią pedagogiczną[3].
Ministrowie MWRiOP
 |
Tę sekcję należy dopracować |
Funkcję Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego pełnili, m.in.[4]:
- 1918 – Antoni Ponikowski
- 1918–1919 – Ksawery Prauss
- 1919–1920 – Jan Łukasiewicz[5][6] (wiceminister: Tadeusz Łopuszański)
- 1920–1921 – Maciej Rataj
- 27.10.1923–15.12.1923 – Stanisław Grabski
- 1923–1924 – Bolesław Miklaszewski
- 1925–1926 – Stanisław Grabski
- 07.07.1926–2.10.1926 – Antoni Sujkowski
- 1927–1928 – Gustaw Dobrucki
- 1928–1929 – Kazimierz Świtalski
- 1929–1931 – Sławomir Czerwiński
- 1931–1934 – Janusz Jędrzejewicz
- 1934–1935 – Wacław Jędrzejewicz
- 1935–1939 – Wojciech Alojzy Świętosławski.
Urzędnicy ministerstwa
Nagroda plastyczna MWRiOP
Od 1934 była przyznawana Nagroda Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, której laureatami zostali wybrani[7]:
- Wojciech Jastrzębowski (1934)
- Leon Wyczółkowski (1935)
- Xawery Dunikowski (1936)
Rok 1939
1 października 1939 roku gmach MWRiOP został zajęty przez niemiecką Grupę Operacyjną Policji Bezpieczeństwa, przekształconą wkrótce w Urząd Komendanta Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa Dystryktu Warszawskiego (gestapo, al. J. Ch. Szucha 25). Akta ministerstwa zostały wyrzucone na korytarze, strych i podwórza. Część akt i księgozbiór biblioteki zostały wywiezione na przełomie lat 1939/1940[3].
Okres po II wojnie światowej
W 1944 roku na stanowisko kierownika Resortu Oświaty PKWN powołano Stanisława Skrzeszewskiego, a w roku 1945 utworzono Ministerstwo Oświaty. Pierwszymi ministrami oświaty byli[4]:
- 1945 – Stanisław Skrzeszewski
- 1945–1947 – Czesław Wycech
- 1947–1950 – Stanisław Skrzeszewski.
Zobacz też
- Gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie
- Ministerstwo Edukacji Narodowej
- Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Przypisy
- ↑ Stosownie do postanowień art. 26 dekretu Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z dnia 3 stycznia 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1).
- ↑ Stosownie do postanowień art. 38 dekretu Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z dnia 3 stycznia 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1).
- ↑ a b c Historia gmachu przy al. J.Ch.Szucha 25. [w:] Ministerstwo Edukacji Narodowej [on-line]. www.men.gov.pl. [dostęp 2012-01-07]. (pol.).
- ↑ a b Portrety Ministrów. [w:] Ministerstwo Edukacji Narodowej [on-line]. www.men.gov.pl. [dostęp 2015-02-11]. (pol.).
- ↑ Jan Woleński, Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, Państwowe Wyd. Nauk., 1985, s. 19.
- ↑ Marian Marek Drozdowski, Ignacy Jan Paderewski: Zarys Biografii Politycznej, Wyd. Interpress, 1986, s. 142.
- ↑ Xawery Dunikowski laureatem nagrody plastycznej M. W. R. i O. P.. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 77 z 2 kwietnia 1936.
