Minóg ukraiński
| Eudontomyzon mariae | |||
| (Berg, 1931) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
minóg ukraiński | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |||
 | |||
Minóg ukraiński[2], minog ukraiński[3] (Eudontomyzon mariae) – europejski gatunek niepasożytniczego bezżuchwowca z rodziny minogowatych (Petromyzontidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Występuje w zlewiskach Morza Bałtyckiego (dorzecza Odry, Wisły i Niemna), Czarnego (dorzecza dolnego Dunaju, z wyjątkiem Cisy i Temeszu, Prutu, Dniestru, Dniepru, Donu i Kubania oraz w rzekach Gruzji), Egejskiego (dorzecze Wardaru) i Kaspijskiego (dorzecze Wołgi). Odnotowano również jeden przypadek występowania minoga ukraińskiego w dorzeczu górnej Morawy.
Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]
Osiąga 12-22 cm długości (średnio 18 cm) oraz 3,5-12,5 g masy. Posiada gładką, bezłuską skórę, pokrytą śluzem, ciało w przekroju walcowate. Procentowe proporcje długości poszczególnych części ciała są następujące: odcinek przedskrzelowy 6,9 – 12,1% długości całkowitej, odcinek skrzelowy 8,5-12,3%, tułów 44,9-54,4%, ogon 24,3-31,3%, otwór kloaczny 0,4-2,2%, oko 0,7 -2,1%, przyssawka 2,2-5,8%. Wzdłuż tułowia 60 – 73 miomery. Płetwa ogonowa ma zazwyczaj kształt łopatkowaty (u 97% osobników), bądź zaokrąglony. Grzbiet czarny, boki i spód ciała białe lub kremowe. Linia boczna może być ciemno pigmentowana, przynajmniej po stronie brzusznej. Płetwa ogonowa ciemnoszara do czarnej.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Osobniki dorosłe żyją w wodach słodkich, w górskich i podgórskich strumieniach, rzekach i jeziorach z czystą, dobrze natlenioną wodą i piaszczysto-żwirowym podłożu.
Larwy zwane ślepicami żyją zagrzebane w miękkim, bogatym w detrytus podłożu, w miejscach o słabym prądzie, często pod nawisami brzegowymi. Żyją do 7 lat.
Odżywiane[edytuj | edytuj kod]
Ślepice żywią się okrzemkami i detrytusem. osobniki dorosłe nie są pasożytami, choć odnotowywano takie rzadkie przypadki na Słowacji i w Prucie.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Metamorfoza w Polsce i na Słowacji ma miejsce we wrześniu, zaś na Ukrainie – w lipcu. Tarło dobywa się w dużych skupiskach, za dnia w kwietniu, maju i czerwcu w miejscach o piaszczystym bądź żwirowy dnie, czasem również gliniastym. W jego trakcie samce wykopują płytki dołek do którego samice składają jaja. Jedna samica składa od około 1950 do 7100 ziaren ikry. Po tarle osobniki dorosłe giną. Przeobrażenie larw następuje po okresie 3,5 do 4,5 roku.
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Polski gatunek był objęty ścisłą ochroną gatunkową[2]. Od 2014 r. podlega ochronie częściowej [4][5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Eudontomyzon mariae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419). [dostęp 2015-02-02].
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973 (występuje pod synonimiczną nazwą łacińską)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Eudontomyzon mariae. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 28 sierpnia 2016]