Mistrz z Tahull
 Wizerunek Chrystusa Pantokratora z kościoła San Climente w Tahull z 1123 roku. | |
| Data urodzenia |
XII wiek |
|---|---|
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Epoka |
freski |
| Ważne dzieła | |
|
freski w Kościele św. Klemensa w Taüll | |
Mistrz z Tahull, Mistrz z Taüll, Mistrz Sant Climent, (kataloński: Meister von Tahull) - XII wieczny malarz kataloński, jeden z najważniejszych artystów romańskich w Europie[1]
Życie i działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]
Jego nazwa pochodzi od przypisywanych mu fresków wykonanych w 1123 roku[a], w kościele San Climente w Taüll. Mistrz z Tahull jako jeden z pierwszych podjął próby wyrażenia przestrzeni. Jego styl wywodzi się z południowej Francji, a dokładniej Langwedocji i Poitou[2]. Twarze jego bohaterów odznaczają się wielkim realizmem. Wykorzystywał szeroka gamę kolorystyczną: karmin, błękit i biel. Według historyków sztuki niektóre materiały mógł sprowadzać z Włoch. Hiszpański historyk, Maurice Serullaz, o stylu Mistrza z Tahull pisał:
W apsydzie tej, mamy bez wątpienia do czynienia z samą istotą malarskiej sztuki romańskiej Katalonii. Artysta, dbały o ekspresję swego dzieła i respektujący hierarchiczny charakter przedstawionych postaci, umiał tchnąć nową siłę w tradycyjnie formuły ikonograficzne[3]
Styl Mistrza z Tahull miał wpływ na freski znajdujące się w kościele Sant Miquel Engolasters (Andora), obecnie również znajdujące się w barcelońskim muzeum. Jego wizerunek Pantokratora miał swoje stylistyczne i ikonograficzne echa w malowidłach ściennych w Esterri de Cardós[4].
W Tahull znajduje się inna kaplica - kaplica Santa Maria z freskiem Madonny Tronującej. Anonimowy artysta uznawany jest za ucznia lub artystę z kręgu Mistrza z Tahull; jednakże jego styl jest znacznie uboższy w detale i odcienie. Dla odróżnienia obu mistrzom nadaje się miana: Mistrz San Clemente z Tahull i Mistrz Santa Maria z Tahull. András Székely Mistrza Santa Maria z Tahull identyfikuje z Mistrzem Sądu Ostatecznego[5]
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
- Chrystus Pantokrator - fresk; 1123, 620 x 360 x 180 cm, Museu Nacional d’Art de Catalunya, Barcelona[1]
- Freski w małych absydach w Katedrze Roda w (Roda de Isábena) przed 1140 rokiem, na zlecenie biskupa Rody, Raymonda[6]
Do najważniejszych ściennych malowideł Mistrza z Tahull należy fresk przedstawiający Chrystusa Pantokratora, wykonany w 1123 roku. Został namalowany w absydzie kościoła San Climente w Tahüll. W latach 1919-1923 malowidło zostało przeniesione na płótno i umieszczone w kolekcji Museu Nacional d’Art de Catalunya w Barcelonie. W miejsce oryginału zawieszono kopię fresku.
W kościele San Clemente znajdują się również inne freski o tematyce biblijnej jednakże ich autorstwo jest nieznane. Uważa się, iż freski w kaplicy wykonali przynajmniej trzej różni artyści.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Data powstania fresków przypisywana jest dacie konsekracji kościoła, które odbyło się w dniu 10 grudnia 1123
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Absis de Sant Climent de Taüll. Museu Nacional d’Art de Catalunya. [dostęp 2014-11-20]. (hiszp.).
- ↑ Dodds 1993 ↓, s. 194.
- ↑ Maurice Serullaz za: András Székely Malarstwo Hiszpańskie s.8
- ↑ Dodwell 1992 ↓, s. 258.
- ↑ Székely 1974 ↓, s. 8-9.
- ↑ Romanesque Painting in Spain. Museu Nacional d’Art de Catalunya. [dostęp 2014-11-20]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- András Székely: Malarstwo Hiszpańskie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974.
- Jerrilynn Dodds: The Art of Medieval Spain, A.D. 500–1200. The Metropolitan Museum of Art, 1993. ISBN 978-0300085730.
- Charles Dodwell: The Pictorial Arts of the West, 800-1200. Yale University Press, 1993. ISBN 978-0-300-06493-3.