Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego
Szablon:Festiwal muzyczny infobox Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I.J. Paderewskiego – odbywający się co 3 lata w Bydgoszczy konkurs fortepianowy o randze międzynarodowej, w którym mogą brać udział pianiści w wieku do 27 lat. Pierwszy Konkurs odbył się w 1961 r., a od 1994 r. jego organizatorem jest Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy.
Historia
Pierwszy Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego zorganizowano w grudniu 1961 r. w Filharmonii Pomorskiej z inicjatywy dyrektora Filharmonii – Andrzeja Szwalbe oraz pianisty Henryka Sztompki (ucznia I.J. Paderewskiego). Konkurs był elementem obchodów w 1960 r. tzw. Roku Ignacego Jana Paderewskiego i jednocześnie stanowił formę uhonorowania patrona Filharmonii Pomorskiej. Do zmagań konkursowych zgłosiło się 23 pianistów z Warszawy, Krakowa, Poznania, Katowic, Łodzi i Sopotu. Program obejmował przede wszystkim muzykę polską XIX i XX wieku – od utworów Chopina przez Paderewskiego do Szymanowskiego[1]. W Konkursie zwyciężył młody wówczas Jerzy Maksymiuk, obecnie jeden z wybitniejszych dyrygentów polskich. Kolejną edycję Konkursu zaplanowano na 1964 r., ale nie doszedł on do skutku z powodu śmierci Henryka Sztompki. Przez długie lata o imprezie zapomniano. Ideę jego reaktywacji podjęli w latach 80. pedagodzy bydgoskiej Akademii Muzycznej. Inspiracją do organizacji konkursu były dwie rocznice: 125-lecie urodzin mistrza Paderewskiego (1985) i 45-lecie jego śmierci (1986). W II edycji w 1986 r. brało udział 17 pianistów, w tym 5 cudzoziemców studiujących w Polsce. Jury przewodniczył prof. Zbigniew Śliwiński.
W tym samym roku, w którym odbył się II Konkurs, Bydgoskie Towarzystwo Muzyczne przyjęło za patrona Ignacego Jana Paderewskiego. Od tego momentu Towarzystwo poszerzyło działalność o różnorodne inicjatywy, które miały na celu przypomnienie i utrwalenie w społecznej świadomości postaci i twórczości wielkiego kompozytora, pianisty i patrioty. Z początkiem lat 90. XX w. podjęto działania w celu organizacji kolejnych edycji Konkursu Pianistycznego im. I.J. Paderewskiego pod egidą Towarzystwa. Uznano wkrótce, że formuła ogólnopolskiego konkursu pianistycznego hamuje jego dalszy rozwój. W związku z tym na wniosek Tadeusza Przecherki postanowiono imprezę umiędzynarodowić, co sugerowali także członkowie jury Regina Smendzianka i Jerzy Sulikowski.
W wyniku kilkuletnich starań zarządu Bydgoskiego Towarzystwa Muzycznego w Ministerstwie Kultury i Sztuki, przyznano Towarzystwu rolę głównego organizatora Międzynarodowych Konkursów Pianistycznych im. I.J. Paderewskiego. Współorganizatorami imprezy zostali: Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego i Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. W pracach organizacyjnych udzielali się m.in.: Regina Smendzianka, pianistka, doctor honoris causa Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, profesor i były rektor tej uczelni oraz dyrygent Jerzy Maksymiuk, który prowadził koncerty inauguracyjne kolejnych edycji konkursu. III Konkurs przeprowadzono w lutym 1994 r. pod honorowym patronatem Prezydenta RP Lecha Wałęsy, zaś nagrody regulaminowe ufundowała amerykańska Fundacja Centrum Paderewskiego (Barbara Piasecka Johnson).
Nad IV Międzynarodowym Konkursem Pianistycznym im. I.J. Paderewskiego patronat objął Prezydent RP – Aleksander Kwaśniewski. Dyrektorem Konkursu został redaktor Henryk Martenka, a przewodniczącym jury prof. Jerzy Sulikowski. W stosunku do poprzednich konkursów zgłosiło się o wiele więcej uczestników (ponad 40), z uwagi na międzynarodowy charakter imprezy i wysokość nagród. Zdecydowanie dominowali Polacy (około 20); ponadto przyjechały ekipy z: Japonii, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Anglii, Estonii, Finlandii, Izraela, Jugosławii, Korei, Niemiec i USA.
Piąta edycja konkursu odbyła się w ramach ogólnopolskich obchodów Roku Paderewskiego (2001). V Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I.J. Paderewskiego zgromadził w 33 uczestników z 8 krajów, w tym 19 z Polski. W jury, pod przewodnictwem Jerzego Sulikowskiego, zasiedli m.in.: Wiktor Mierżanow, Bernard Ringeissen, Ewa Pobłocka i Laszlo Simon. Pulę nagród stanowiło 40 tysięcy USD oraz fortepian cyfrowy (fundacja Reginy Smendzianki). Gościem honorowym był Clarence Paderewski, zamieszkały w San Diego w USA, członek bliskiej rodziny Paderewskich, dla którego Ignacy Jan był wujem.
W 2010 roku podczas 54. Walnego Zgromadzenia w Banff (Kanada), Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy został przyjęty do Światowej Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych z siedzibą w Genewie. Jest to piąty polski konkurs muzyczny zrzeszony w Federacji.
Charakterystyka
Regulamin Konkursu przewiduje kilka etapów, podczas których uczestnicy wykonują utwory Ignacego Jana Paderewskiego oraz innych kompozytorów. Wykonania ocenia jury, które składa się z wybitnych koncertujących artystów i pedagogów. Od 2007 roku Konkurs rozpoczyna się od przesłuchań preselekcyjnych w 8 miastach na świecie: Paryżu, Hanowerze, Shenzhen, Jokohamie, Seulu, Nowym Jorku, Petersburgu i Warszawie. Regulamin przewiduje przyznanie nagród głównych oraz nagród specjalnych – za najlepsze wykonanie utworów Ignacego Jana Paderewskiego i za najlepsze wykonanie koncertu z orkiestrą.
W konkursie mogą brać udział pianiści wszystkich narodowości urodzeni po 1 listopada 1980 i przed 1 listopada 1991 r.
Laureaci Konkursów
Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego
| Rok | I miejsce | II miejsce | III miejsce |
|---|---|---|---|
| 1–10 grudnia 1961 | Jerzy Maksymiuk (Polska) |
Maria Korecka (Polska) |
Piotr Lachert (Polska) |
| 16–26 października 1986 | Wojciech Kocyan (Polska) |
Andrzej Janaszek (Polska) |
nie przyznano |
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego
| Rok | I nagroda | II nagroda | III nagroda |
|---|---|---|---|
| 5–13 lutego 1994 | nie przyznano | Ex aequo: | nie przyznano |
| 3–14 listopada 1998 | Tomomi Okumura (Japonia) |
Michael Schneider (Stany Zjednoczone) |
Katarzyna Borek (Polska) |
| 6–17 listopada 2001 | Štěpán Kos (Czechy) |
Aleksiej Komarow (Rosja) |
Barbora Sejáková (Czechy) |
| 6–18 listopada 2004 | Mariya Kim (Ukraina) |
Esther Jung-A Park (Stany Zjednoczone) |
Marina Baranowa (Ukraina) |
| 4–18 listopada 2007 | Nikita Mndojanc (Rosja) |
Julianna Awdiejewa (Rosja) |
Marianna Prjevalskaya (Hiszpania) |
| 7–21 listopada 2010 | Eduard Kunc (Rosja) |
Hyun Jung Kim (Korea Południowa) |
Ex aequo: |
| 3–17 listopada 2013 | Zheeyoung Moon (Korea Południowa) |
Dinara Klinton (Ukraina) |
Daiki Kato (Japonia) |
Zobacz też
- Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy
- Konkurs Wokalny im. I.J. Paderewskiego
- Festiwale i przeglądy w Bydgoszczy
- Muzyka w Bydgoszczy
- Kultura w Bydgoszczy
Przypisy
- ↑ Kłaput-Wiśniewska Aleksandra: Ochody Roku Chopinowskiego (1949) i Roku Paderewskiego (1960) na Pomorzu i Kujawach. [w:] Wydarzenia muzyczne na Pomorzu i Kujawach. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Prace zbiorowe III, nr 23. Bydgoszcz 2006
Bibliografia
- Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, str. 280-281
- Przecherko Tadeusz: Zarys działalności Towarzystwa Muzycznego w Bydgoszczy w latach 1945-2003. [w:] Muzyka w instytucjach i stowarzyszeniach na Pomorzu i Kujawach. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Z badań nad muzyką i życiem muzycznym Pomorza i Kujaw (8). Bydgoszcz 2004