Modele oceniania szkolnego

Jednym z głównych obowiązków szkół wobec uczniów jest pomiar (ocenianie) stopnia przyswajania przez nich wiedzy. Na świecie istnieje wiele sposobów oceniania. Oto najpopularniejsze:

Model tradycyjno-legalistyczny

Nauczyciel / wykładowca wystawia ocenę na podstawie odpytywania ustnego, sprawdzianów, pisemnych egzaminów, zaliczeń przedmiotowych. Tego typu model stosują między innymi: Polska – skala ocen 1 – 6; Holandia – skala ocen 1 – 10; Białoruś – skala ocen 1 – 10, Ukraina – skala ocen 1 – 12.

Model literowo-ocenowy

Stosowany jest w niektórych szkołach niemieckich i w większości amerykańskich. Polega na wystawieniu uczniowi dwóch ocen:

– jedną otrzymuje się za osiągnięcia:

• A – osiągnięcia wybitne
• B – bardzo dobre
• C – dobre
• D – przeciętne
• E – poniżej przeciętnej
• F – nie do przyjęcia

– drugą ocenia się wysiłek jaki został włożony w daną pracę:

• 3 – maksymalny
• 2 – częściowy
• 1 – sporadyczny
• 0 – żaden.

Model punktowy

Tutaj uczeń zdobywa różnorodne punkty za wiedzę i umiejętności, które są później przeliczane na stopnie bądź wyrażone w decyzji o zaliczeniu.

Zasady zdobywania punktów:

• kryterium przedmiotu (im trudniejszy przedmiot tym za jego zaliczenie jest do zdobycia większa liczba punktów)
• kryterium wykładowców (większą liczbę punktów zdobywa się za zaliczenie przedmiotu, którego wykładowcą jest ceniony profesor)
• kryterium czasu (większą liczbą punktów nagradzane jest poświęcenie dodatkowego czasu, np. przygotowywanie się do zajęć w czytelni)

Niewątpliwymi zaletami tego systemu jest jego konkretność oraz wywoływanie w uczniach motywacji do nauki. Podstawową wadą jest fakt, że jeśli zdobyte punkty nie są przeliczane na ocenę a ich liczba decyduje jedynie o fakcie zaliczenie, powoduje to, iż najzdolniejsi uczniowie, którzy mają pewność, że osiągnęli minimalną liczbę punktów gwarantującą zaliczenie nie posiadają większych aspiracji do nauki.

Ten rodzaj modelu stosowany jest w USA.

Model zero-jedynkowy

Popularny jest głównie w Hiszpanii, Francji, Niemczech i USA.

Najważniejszy tutaj jest próg wymagań ustalony przez nauczyciela. Jeśli kandydat przekroczył ten próg – dostaje 1, dzięki czemu zalicza przedmiot; jeśli nie – otrzymuje 0.

Model alternatywny klasyfikacyjny

Polega na tym, że uczeń w ciągu roku nie otrzymuje ocen, na koniec dostaje natomiast pismo od nauczyciela, w którym opisane są wszystkie osiągnięcia i braki w wiedzy ucznia.

Zalety:

• bezstresowość
• swoboda
• uczeń sam decyduje, czy chce się uczyć.

Wady:

• możliwość lekceważenia nauki
• brak systematyczności w nauce
• czasochłonny dla nauczyciela.

Model bez stopni i promocji

Stosowany jest w tzw. szkołach alternatywnych Waldorfa czy Montessori.