Modrowronka jukatańska
| Cyanocorax yucatanicus[1] | |||
| (Dubois, 1875) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
modrowronka jukatańska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Modrowronka jukatańska[4] (Cyanocorax yucatanicus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae) występujący w Ameryce Centralnej. Zasięg występowania ograniczony jest do półwyspu Jukatan i terenów sąsiednich w Meksyku, Belize i Gwatemali.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Smoliście czarne upierzenie głowy, szyi, brzucha i spodnich sterówek kontrastuje z niebieskimi, lekko opalizującymi piórami skrzydeł, grzbietu i ogona oraz żółtymi nogami. U dorosłych osobników także dziób i oczy są czarne; u opierzonych piskląt pióra są biało-szare i niebieskie, a dziób i obwódki wokół oczu – jaskrawożółte. W drugim roku życia upierzenie przypomina już dorosłych z wyjątkiem wciąż żółtego dzioba i obwódki wokół oka oraz białych plam na końcu ogona. Najpóźniej barwę dorosłych przyjmuje oko i obwódka wokół niego, które stają się zupełnie czarne dopiero w czwartym roku życia[5].
- Średnie wymiary[2]
- Długość ciała – 31–33 cm;
- Masa ciała – 105–128 g.
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
Naturalnym habitatem są subtropikalne i tropikalne suche lasy, wykarczowane obszary lasów deszczowych lub plantacje, niepołożone wyżej niż 250 m n.p.m. Rzadziej występują w lasach nadbrzeżnych, a w Belize – gdzie są mniej liczne – spotkać można je także w lasach sosnowych i na obrzeżach bagien[6]. Ptak osiadły – rzadko obserwuje się, aby oddalały się o więcej niż 4 km od zwyczajowego miejsca pobytu[2].
- Pożywienie
Są wszystkożerne, dostosowując dietę wraz ze zmieniającą się dostępnością pożywienia roślinnego i zwierzęcego. Żerują zarówno w koronach drzew, jak i na ziemi. Ich dieta składa się z nasion i owoców oraz bezkręgowców: gąsienic, pająków, mrówek, ślimaków czy larw. Obserwowano osobniki podążające za armiami wędrujących mrówek i wyjadające wypłoszone przez nich bezkręgowce[6].
- Rozród
Gniazdo zakładają dość wysoko, blisko sklepienia lasu i na jego skraju (4,3 m – 9,1 m nad ziemią)[6]. Do luźno skonstruowanej platformy z patyków samica składa 4–6 różowawych jaj o błyszczącej skorupce[5]. Opiekę nad młodymi sprawują rodzice wraz z młodymi z poprzedniego lęgu. Są ptakami towarzyskimi – przebywają zazwyczaj w grupach rodzinnych lub niewielkich stadach do 10 osobników. Jaja i pisklęta są zagrożone przez wiewiórki i nadrzewne węże. Osobniki dorosłe aktywnie bronią gniazd, alarmując grupę rodzinną i próbując odstraszyć potencjalnego napastnika[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Etymologia
Nazwa rodzajowa jest połączeniem słów z języka greckiego: κυανος kuanos – „ciemnoniebieski” oraz κοραξ korax, κορακος korakos – „kruk, wrona” (κρωζω krōzō – „krakać”)[7]. Epitet gatunkowy odnosi się do terenu występowania – półwyspu Jukatan, w jego zlatynizowanej formie.
- Podgatunki
Wyróżniono dwa podgatunki modrowronki jukatańskiej[8][2]:
- C. yucatanicus rivularis – Tabasco i południowo-zachodnia część Campeche w południowo-wschodnim Meksyku. Ten podgatunek jest nieco większy i ma jaśniejszą niebieską barwę piór w porównaniu z podgatunkiem nominatywnym[6].
- C. yucatanicus yucatanius – południowo-wschodnie krańce Meksyku: stan Campeche (poza częścią południowo-zachodnią), Jukatan, Quintana Roo oraz północne krańce Gwatemali (departament Petén) i północne Belize.
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje modrowronkę jukatańską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight w 2019 roku szacowała liczebność populacji na 50 000 – 499 999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cyanocorax yucatanicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d dos Anjos, L.: Yucatan Jay (Cyanocorax yucatanicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-13)].
- ↑ a b Cyanocorax yucatanicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
- ↑ a b Cyanocorax yucatanicus. [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Yucatan Jays. Beauty Of Birds. [dostęp 2015-11-11]. (ang.).
- ↑ Cyanocorax, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, krótkie filmy i nagrania audio. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).