Mogielanka
 Mogielanka w Mogielnicy | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Rzeka | |
| Długość | 43,4 km |
| Powierzchnia zlewni |
227,6 km² |
| Źródło | |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Pilica |
| Miejsce | |
| Wysokość |
117,9 m n.p.m.[1] |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie powiatu grójeckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Mogielanka (dawniej Nizia) – rzeka, lewy dopływ Pilicy[2] o długości 43,4 km[3].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Rzeka płynie na Wysoczyźnie Rawskiej i Dolinie Białobrzeskiej, będącymi częścią Wzniesień Południowomazowieckich. Jako ciek okresowy bierze swój początek w okolicach wsi Tuniki, natomiast jako ciek stały w okolicach Wilkowa Pierwszego. Przepływa przez Wilcze Średnie, Wilków Pierwszy, Błędów oraz Mogielnicę, gdzie przepływa pod drogą wojewódzką nr 728. Uchodzi do Pilicy we wsi Osuchów. Głównym dopływem Mogielanki jest rzeka Machnatka[4] (w MPHP nazwana dopływem spod Ciechlina), wpadająca do Mogielanki w Błędowie w 27 km przebiegu Mogielanki. Mniejszymi, stale płynącymi dopływami są: Dopływ spod Huty Błędowskiej (uchodzący w 26,3 km biegu), Dopływ z Dańkowa (ciek nieuwzględniony w MPHP, uchodzący w 19,5 km biegu) oraz Dopływ z Jastrzębi (uchodzący w 5,7 km biegu). Przy rzece funkcjonowały młyny wodne we wsiach: Główczyn-Towarzystwo, Miechowice, Otalążka, Dziarnów, Oleśnik, Błędów, Załuski.
Jakość wód[edytuj | edytuj kod]
Zlewnia Mogielanki znajduje się w jednolitej części wód powierzchniowych "Mogielanka" (kod RW200010254929). Stan JCWP jest monitorowany w miejscowości Borowe w ramach PMŚ. Według danych GIOŚ z lat 2016-21 stan JCWP jest zły[5]. Na zły stan wód rzeki Mogielanki składają się następujące przekroczenia:
- Stężeń benzo(a)pirenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(g,h,i)perylenu i fluorantenu w wodzie oraz difenyloeterów bromowanych i heptachloru w biocie - substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej;
- Stężeń wskaźników charakteryzujących zasolenie (wapń, twardość ogólna) oraz niektórych związków biogennych (azot azotynowy, fosfor fosforanowy (V))(przekroczenia II klasy);
- Wskaźników biologicznych (stan makrobezkręgowców bentosowych mieszczący się w V, najgorszej klasie oraz makrofitów w III klasie).
Głównymi czynnikami składającymi się na zły stan wód są zrzuty ścieków z oczyszczalni w Mogielnicy[6] oraz depozycja sucha i mokra (zanieczyszczenia WWA). Dodatkowym problemem występującym w zlewni rzeki są zanieczyszczenia azotanami (>15 mg/dm³), które zostały stwierdzone na dopływie Mogielanki - Machnatce. Ponadto w przyujściowym odcinku Machnatka jest silnie zanieczyszczona azotem amonowym, pochodzącym z oczyszczalni ścieków w Błedowie[7]. Na Mogielance występują zanieczyszczenia pochodzące z upraw sadowniczych (pestycydy)[8].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
|
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mogielanka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-03-16].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 176, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Mogielanka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-16].
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla Gminy Błędów na lata 2018-2021 z perspektywą do roku 2025, str. 47.
- ↑ Ocena stanu jednolitych części wód rzek i zbiorników zaporowych w latach 2016-2021 na podstawie monitoringu – tabela, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ Karta charakterystyki JCWP Mogielanka, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
- ↑ Krzysztof Stępniewski, Maksym Łaszewski, Spatial and Seasonal Dynamics of Inorganic Nitrogen and Phosphorous Compounds in an Orchard-Dominated Catchment with Anthropogenic Impacts. Sustainability 2021, 13, 11337 [online].
- ↑ Paweł Jarosiewicz, Zastosowanie koncepcji ekohydrologii do redukcji zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego w systemach rzecznych. Praca doktorska wykonana w Katedrze UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej, Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska, Łódź, 2021, str. 66 [online].