Mokrzycznik baldaszkowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mokrzycznik baldaszkowy
Ilustracja
Mokrzycznik baldaszkowy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

mokrzycznik

Gatunek

mokrzycznik baldaszkowy

Nazwa systematyczna
Holosteum umbellatum L.
Sp. Pl. 1: 88 (1753)[3]
Synonimy
  • Alsine umbellata (L.) Lam.
  • Arenaria umbellata (L.) Clairv.
  • Cerastium umbellatum (L.) Crantz
  • Meyera umbellata (L.) Bubani[3]

Mokrzycznik baldaszkowy (Holosteum umbellatum L.) – gatunek rośliny należącej do rodziny goździkowatych. Zasięg naturalny obejmuje Azję środkową i południowo-zachodnią (od Pakistanu, Iranu, Kazachstanu, Uzbekistanu) po niemal całą Europę z wyjątkiem części północnej. Występuje poza tym w północno-zachodniej Afryce i w Etiopii[3]. W Polsce jest rozpowszechniony, choć regionalnie rzadki (na obszarach górskich, na północnym wschodzie, w zachodniej części województwa lubuskiego)[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Drobna roślina o barwie jasno niebieskawozielonej.
Łodyga
Pojedyncza, wzniesiona na 5–25 cm, w górnej części z dwoma, oddalonymi od siebie parami liści. W górnej części gruczołowato owłosiona.
Liście
Odziomkowe zebrane w rozetę liściową, łopatkowate, zwężone w ogonek. Liście siedzące, ostre lub tępe.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan w postaci skróconej baldachokształtnej wierzchotki, po przekwitnieniu zwisające, z szypułkami różnej długości. Korona biała lub zaróżowiona, płatki odwrotnie jajowate, na szczycie ząbkowane lub wycięte, 2 × dłuższe od działek kielicha. Działki jajowate lub jajowato-lancetowate, tępe lub zaostrzone. Pręciki 3–5, słupki 3(5).
Owoc
Torebka otwierająca się 6 ząbkami. Nasiona owalne, na przekroju 3-kanciaste, długości do 1 mm, żółtawobrunatne, matowe.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna. Rośnie na suchej glebie piaszczystej lub kamienistej, na przydrożach, na skrajach pól, na suchych murawach. Uważany za chwast[5]. Kwitnie od marca do maja.

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się 6 podgatunków[3]:

  • Holosteum umbellatum subsp. glutinosum (M.Bieb.) Nyman
  • Holosteum umbellatum subsp. hirsutum (Mutel) Breistr.
  • Holosteum umbellatum subsp. subglutinosum (Klokov) Tzvelev
  • Holosteum umbellatum subsp. syvaschicum (Kleopow) Tzvelev
  • Holosteum umbellatum subsp. tenerrimum (Boiss.) Greuter & Burdet
  • Holosteum umbellatum subsp. umbellatum

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
  3. a b c d Holosteum umbellatum L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 297, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 86.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny Polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  • J. Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986.