Monaster Zaśnięcia Matki Bożej w Nowym Dworze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Monaster Zaśnięcia Matki Bożej
Państwo

 Białoruś

Miejscowość

Nowy Dwór

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Rodzaj klasztoru

monaster

Eparchia

mińska i słucka

Klauzura

nie

Typ monasteru

męski

Obiekty sakralne
Cerkiew

Zaśnięcia Matki Bożej

Fundator

Grzegorz Wołodkowicz

Materiał budowlany

XVII w.

Data zamknięcia

1817

brak współrzędnych

Monaster Zaśnięcia Matki Bożej – męski klasztor w Nowym Dworze (rejon piński obwodu brzeskiego Białorusi). Został utworzony jako wspólnota męska w 1618, z fundacji Grzegorza Wołodkowicza, na miejscu, gdzie według cerkiewnej tradycji istniał między XIII a XV w. klasztor założony przez metropolitę kijowskiego Piotra. W 1743 przeszedł w ręce unickiego zakonu bazylianów, po rozbiorach został na polecenie władz carskich przekształcony w klasztor prawosławny, zaś w 1817 całkowicie zlikwidowany.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tradycja cerkiewna łączy początki życia mniszego w Nowym Dworze z postacią Piotra, metropolity kijowskiego, urodzonego na Wołyniu. Duchowny ten przed chirotonią biskupią miał sam żyć w klasztorze w Nowym Dworze, jak również napisać dla niego ikonę Zaśnięcia Matki Bożej, wystawioną w głównej cerkwi monasterskiej i znaną jako wizerunek cudotwórczy. Monaster ten, podlegający bezpośrednio eparchii turowsko-pińskiej, przestał istnieć w XV w.[1].

Według innych źródeł męski klasztor prawosławny w Nowym Dworze powstał w XVI w., lub też został utworzony dopiero w 1618 jako fundacja Grzegorza Wołodkowicza[2][1], choć istnienie i kult ikony napisanej przez metropolitę Piotra nie ulega wątpliwości[2]. W XVII w. klasztor podlegał monasterowi Świętego Ducha w Wilnie[3].

Z 1722 pochodzi pierwsza informacja o przejęciu monasteru w Nowym Dworze przez Kościół unicki. W swoim liście do cara Piotra I biskup mścisławski, mohylewski i orszański Sylwester skarżył się, iż unicki biskup turowsko-piński Teofil Godebski siłą podporządkował sobie monastery w Nowym Dworze i Pińsku oraz zmusił 20 tys. miejscowych wiernych do zmiany wyznania z prawosławnego na unickie[4]. Odrębna relacja opisuje przejęcie monasteru w Nowym Dworze przez bazylianów z monasteru w Ceprze w 1743[5].

Po rozbiorach Polski, na prośbę namiestnika monasteru Świętego Ducha w Wilnie, archimandryty Melchizedeka (Bohdanowicza), władze rosyjskie przekazały monaster w Nowym Dworze mnichom prawosławnym jako filię klasztoru Objawienia Pańskiego w Pińsku[2]. W 1817 klasztor został zamknięty. Jego cerkiew funkcjonowała nadal jako świątynia parafialna i przetrwała do 1862, gdy na jej miejscu wzniesiono nową świątynię prawosławną[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 270. ISBN 978-83-61209-55-3.
  2. a b c d I. Sluńkowa, Chramy i monastyri Biełarusi XIX wieka w sostawie Rossijskoj Impierii. Pieriesozdanije nasledija, „Progress-Tradicija”, Moskwa 2010, ISBN 978-5-89826-326-3, s.601
  3. T. Kempa, Wileńskie bractwo Św. Ducha jako centrum obrony prawosławia w Wielkim Księstwie Litewskim w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII w.. kamunikat.fontel.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-05-24)]., s.65
  4. Mironowicz A.: Diecezja białoruska w XVII i XVIII wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008, s. 197. ISBN 978-83-7431-150-2.
  5. Diecezja białoruska w latach 1697–1772. [dostęp 2013-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-02)].