Muchomor złotawy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muchomor złotawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

muchomorowate

Rodzaj

muchomor

Gatunek

muchomor złotawy

Nazwa systematyczna
Amanita ceciliae (Berk. & Broome) Bas
Persoonia 12(2): 192 (1984)
Hymenofor Amanita ceciliae

Muchomor złotawy (Amanita ceciliae (Berk. & Broome) Bas) – gatunek grzybów należący do rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Amanita, Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1854 r. Berkeley i Broome nadając mu nazwę Agaricus ceciliae. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1984 r. Cornelius Bas, przenosząc go do rodzaju Amanita[1].

Posiada 13 synonimów naukowych. Niektóre z nich to[2]:

  • Agaricus ceciliae Berk. & Broome 1833
  • Amanita inaurata Secr. ex Gillet 1874
  • Amanita strangulata sensu auct. mult. 2005
  • Amanitopsis ceciliae (Berk. & Broome) Wasser 1992
  • Amanitopsis inaurata (Secr. ex Gillet) Fayod 1889.

Nazwę polską podały A. Borowska i Alina Skirgiełło w 1993 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako muchomor pochwiasty forma łuskowata[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 8-20 cm, początkowo jajowaty, potem dzwonkowato-stożkowaty, na koniec rozpostarty, prążkowany do 1/4 promienia. Brzeg ostry. Powierzchnia żółtobrązowa, czerwonobrązowa do szarobrązowej i oliwkowobrązowej, na środku ciemniejsza, w stanie suchym matowa, w stanie wilgotnym nieco lepka. Łatki grube, początkowo szare, brązowawe z wiekiem, w centrum gęsto rozmieszczone, rzadziej duże (osłona składa się głównie z kulistych komórek i dlatego jest łamliwa i często zostaje na kapeluszu)[4].

Blaszki

Białe, nieco brązowiejące z wiekiem wolne, ostrza z białymi kłaczkami[4].

Trzon

Wysokość 12-25 cm, grubość 2-4 cm, nieco rozszerzający się ku podstawie, białawy w górze, poza tym brązowawy, nieco łuseczkowaty, bez pierścienia, podstawa bez wyraźnej pochwy, z kilkoma strefami łusek, resztek osłony, początkowo pełny, pusty z wiekiem kruchy[4].

Miąższ

Biały, w kapeluszu cienki, bez zapachu, smak łagodny, orzechowy[4].

Wysyp zarodników

Biały, nieamyloidalny. Zarodniki okrągłe, gładkie, przejrzyste, 10,5-14 × 10-14 µm[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje na półkuli północnej, jego stanowiska opisano w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[5]. W Polsce jest dość rzadki.

Owocniki wyrastają od lata do jesieni, w lasach liściastych i iglastych, na polanach i w parkach, preferuje gleby wapienne, gliniaste i ilaste[4].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3]. Grzyb jadalny po obróbce termicznej, w stanie surowym toksyczny dla człowieka. Bez aromatu i dlatego niezbyt zalecany do jedzenia[4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

Muchomora złotawego można pomylić z muchomorem brązowooliwkowym (Amanita submembranacea), czy też z muchomorem oliwkowym (Amanita battarrae)[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g h Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 28. ISBN 83-7404-513-2.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].