Mustafa Dżemilew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mustafa Dżemilew
Мустафа Джемілєв
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1943
Aj-Serez

Przewodniczący Medżlisu Tatarów Krymskich
Okres

od 1991
do 2013

Następca

Refat Czubarow

Odznaczenia
Bohater Ukrainy „Orderu Państwa” Order Wolności (Ukraina) Krzyż Kawalerski Orderu „Za Zasługi dla Litwy” Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Mustawa Dżemilew w Senacie RP (2014)

Mustafa Dżemilew, ukr. Мустафа Джемілєв, krymskotat. Mustafa Cemilev, właśc. Mustafa Abdülcemil Qırımoğlu, ukr. Мустафа Абдульджеміль Киримоглу, trb. Mustafa Abduldżemil Kyrymohłu (ur. 13 listopada 1943 w Aj-Serez na Krymie) – ukraiński polityk, radziecki dysydent, długoletni przewodniczący Medżlisu Tatarów Krymskich oraz Rady Przedstawicieli Narodu Krymskotatarskiego, deputowany do Rady Najwyższej Ukrainy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W maju 1944 wraz z całą rodziną został deportowany do Uzbekistanu. Od 16 roku życia zarabiał na życie jako tokarz i ślusarz. W 1962 rozpoczął naukę w instytucie inżynieryjnym w Taszkencie, jednak po trzech latach skreślono go z listy studentów za „niewłaściwe zachowanie”.

W 1961 znalazł się wśród założycieli związku młodzieży krymskotatarskiej w Taszkencie. W 1969 należał do założycieli Grupy Inicjatywnej na rzecz Obrony Praw Człowieka w ZSRR. Był siedmiokrotnie skazywany, łącznie spędził 15 lat w izolacji więziennej za „szerzenie poglądów kwestionujących ład radziecki”. W latach 1975–1976 zorganizował trwającą 303 dni głodówkę w więzieniu w Omsku. W 1983 założył i redagował nielegalny biuletyn informacyjny. Od 1987 do 1991 kierował organizacjami ruchu narodowego Tatarów krymskich.

W 1987 zamieszkał w Bachczysaraju. W czerwcu 1991 wybrano go na przewodniczącego Medżlisu Tatarów Krymskich, kierował tym gremium do 2013. W maju 1999 został przewodniczącym Rady Przedstawicieli Narodu Krymskotatarskiego.

W 1998 po raz pierwszy uzyskał mandat deputowanego do Rady Najwyższej Ukrainy (z ramienia Ludowego Ruchu Ukrainy), później był wybierany w 2002 i 2006 (z listy Bloku Nasza Ukraina), 2007 (z listy Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona), 2012 (z listy Batkiwszczyny)[1], 2014 i 2019 (z ramienia ugrupowania Petra Poroszenki)[2][3].

Stanął na czele fundacji „Krym”. Deklaruje znajomość języka rosyjskiego, angielskiego i tureckiego. Żonaty z Safinar (która została przewodniczącą tatarskiej organizacji kobiecej); mają dwóch synów i córkę.

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia

W 1998 wyróżniony nagrodą Nansen Refugee Award za działalność na rzecz powrotu Tatarów krymskich do ojczyzny. W 2014 został pierwszym laureatem Nagrody Solidarności im. Lecha Wałęsy[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]