Muzyka romantyczna
Romantyzm w muzyce zaczął się rodzić już za życia Beethovena, w okresie po rewolucji francuskiej, kiedy w całej Europie zaczęły zachodzić zmiany o przełomowym znaczeniu. Najwyższym celem romantyków było połączenie religii, nauki i życia w jedną wyższą, wspólną jakość, jaką była sztuka. Najkrócej można powiedzieć, że romantyzm zrodziła potrzeba i pragnienie wolności. Ta idea pozostała żywa we wszystkich następnych pokoleniach twórców, aż do dnia dzisiejszego. W latach osiemdziesiątych XIX w. zaczął się jednak odwrót od romantyzmu, czego efektem była muzyka modernistyczna.
Naczelne hasła romantyzmu
"Sztuka dla sztuki" co znaczyło, że muzyka przestała być pisana i komponowana na życzenie, ale wtedy, kiedy muzyk miał natchnienie i chciał przekazać własną wypowiedź, wyraz jego idei. Miał powrócić do natury, do dawnych wierzeń ludowych i korzeni kultury jego narodu.
"Sztuka totalna" co znaczyło, że muzyka przemawiała do odbiorcy różnymi środkami wyrazu jednocześnie (np. barwą, słowem, dźwiękiem), by w jak najbogatszy i najszerszy sposób wyrazić uczucia człowieka; zob. korespondencja sztuk, synteza sztuk.
Szkoły narodowe
- niemiecka (Carl Maria von Weber i Richard Wagner)
- czeska (Bedřich Smetana i Antonín Dvořák)
- polska (Stanisław Moniuszko, Fryderyk Chopin i Zygmunt Noskowski)
- rosyjska (Potężna gromadka, a w jej ramach przede wszystkim: Modest Musorgski, Aleksander Borodin i Nikołaj Rimski-Korsakow)
- hiszpańska (Isaac Albéniz, Enrique Granados)
- francuska (César Franck)
- w Skandynawii: norweska (Edvard Hagerup Grieg) i fińska (Jean Sibelius)
Inne daty rozpoczęcia romantyzmu
- 1801 – data stworzenia przez L. van Beethovena Sonaty fortepianowej nr 14 cis-moll op. 27 nr 2
- 1821 – wystawienie opery Wolny Strzelec Karola Marii Webera
- 1830 – wykonanie Symfonii fantastycznej H. Berlioza
Cechy romantyzmu w muzyce
- przewaga treści nad formą,
- programowość w muzyce (utwór ma treść pozamuzyczną),
- uczuciowość,
- subiektywizm, indywidualizm twórców,
- synteza wszystkich sztuk. Silne związki z literaturą oraz z malarstwem. Powstają liczne pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu, opery i utwory programowe (Obrazki z wystawy Musorgskiego, Karnawał zwierząt Saint-Saënsa).
- elementy narodowe i ludowe,
- tematyka fantastyczna i baśniowa,
- rozwój wirtuozostwa,
- rozwój instrumentacji,
- rozszerzenie harmoniki,
- rozwój muzykowania domowego,
- powstawanie szkół narodowych: jest to grupa ludzi opierająca się o muzykę narodową,
- emocjonalizm (wyrażanie uczuć), indywidualizm, uczuciowość i subiektywizm,
- ludowość (związek muzyki z folklorem swojego narodu, sięganie do motywów muzyki ludowej),
- rozluźnienie dotychczasowych form muzycznych.
Główni przedstawiciele romantyzmu w muzyce
 |
Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
- Ludwig van Beethoven
- Franz Schubert
- Robert Schumann
- Felix Mendelssohn-Bartholdy
- Niccolo Paganini
- Edward Grieg
- Fryderyk Chopin
- Stanisław Moniuszko
- Henryk Wieniawski
- Carl Maria von Weber
- Johannes Brahms
- Hector Berlioz
- Antonín Dvořák
- Bedřich Smetana
- Ferenc Liszt
- Gustav Mahler
- Anton Bruckner
- Hans von Bülow
- Richard Wagner
- Richard Strauss
- Camille Saint-Saëns
- Piotr Czajkowski
- Modest Musorgski
- Giovanni Bottesini
Zobacz też
Literatura
- A. Einstein Muzyka w epoce romantyzmu, Kraków, PWM 1983
- S. Jarociński Ideologie romantyczne, Kraków, PWM 1979
- D. Gwizdalanka Romantyzm, w: Historia muzyki 2, Kraków, PWM 2006, s. 199-319