Mykoła Wasyłenko – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mykoła Wasyłenko

Data i miejsce urodzenia	2 lutego^?/14 lutego 1866 Esmań, gubernia czernihowska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	3 października 1935 Kijów, ZSRR
premier Państwa Ukraińskiego (Hetmanatu)
Okres	od 30 kwietnia 1918 do 10 maja 1918
Poprzednik	Mykoła Sachno-Ustymowycz
Następca	Fedir Łyzohub
minister spraw zagranicznych Państwa Ukraińskiego (Hetmanatu)
Okres	od 3 maja 1918 do 20 maja 1918
Poprzednik	Mykoła Lubynski (Ukraińska Republika Ludowa)
Następca	Dmytro Doroszenko

Mykoła Wasyłenko, ukr. Василенко Микола Прокопович (ur. 2 lutego^?/14 lutego 1866 w Esmaniu, zm. 3 października 1935 w Kijowie) – ukraiński działacz społeczny i polityczny, historyk, członek TUP, minister oświaty, a następnie ukraiński premier za Hetmanatu od 30 kwietnia do 10 maja 1918.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył szkołę w Głuchowie, gimnazjum w Połtawie, następnie wydział historyczno-filozoficzny uniwersytetu w Dorpacie.

Po rewolucji lutowej i obalenie caratu 1917 był kuratorem okręgu szkolnego, członkiem Ukraińskiej Centralnej Rady. Od 30 kwietnia do 10 maja 1918 pełnił obowiązki premiera Hetmanatu, pomiędzy 3 a 20 maja 1918 był ministrem spraw zagranicznych a następnie (maj–październik 1918) ministrem oświaty w rządzie Fedora Łyzohuba. Na zajmowanym stanowisku prowadził politykę ukrainizacji szkolnictwa średniego i wyższego na Ukrainie. Był jednym z inicjatorów powołania Ukraińskiego Uniwersytetu Państwowego w Kamieńcu Podolskim i przekształcenia Uniwersytetu Kijowskiego w Ukraiński Uniwersytet Państwowy. W 1920 był współtwórcą WUAN, w latach 1921–1922 był jej przewodniczącym.

W 1924 skazany na 10 lat więzienia w sprawie sfabrykowanej przez OGPU, wskutek nacisków środowiska naukowego zwolniony pod koniec tego samego roku. W 1929 usunięty ze stanowiska we Wszechukraińskiej Akademii Nauk.

Jego żoną była Natalija Połonśka-Wasyłenko.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Василенко Микола Прокопович w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Biografia Mykoły Wasyłenki. kmu.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Premierzy Ukrainy

Ukraińska Republika Ludowa (1917–1918)	Wołodymyr Wynnyczenko (1917)^[A] Dmytro Doroszenko (p.o., 1917)^[A] Wołodymyr Wynnyczenko (1917–1918)^[A] Wołodymyr Wynnyczenko (1918)^[B] Wsewołod Hołubowycz (1918)^[B]
Państwo Ukraińskie (1918)	Mykoła Sachno-Ustymowycz (p.o., 1918)^[C] Mykoła Wasyłenko (p.o., 1918)^[C] Fedir Łyzohub (1918)^[C] Serhij Herbel (1918)^[C]
Ukraińska Republika Ludowa (1918–1921)	Wołodymyr Czechiwski (1918–1919)^[B] Serhij Ostapenko (1919)^[B] Borys Martos (1919)^[B] Isaak Mazepa (1919–1920)^[B] Wiaczesław Prokopowycz (1920)^[B] Andrij Liwycki (p.o., 1920) Andrij Liwycki (1920–1921)
Zachodnioukraińska Republika Ludowa	Kost Łewycki (1918-1919) Sydir Hołubowycz (1919) Jewhen Petruszewycz (jako dyktator) (1919)
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka (1921–1991)^[D]	Christian Rakowski (1921–1923)^[E] Włas Czubar (1923–1934)^[E] Panas Lubczenko (1934–1937)^[E] Mychajło Bondarenko (1937)^[E] Mykoła Marczak (p.o., 1937–1938)^[E] Demjan Korotczenko (1938–1939)^[E] Łeonid Kornijec (1939–1944)^[E] Nikita Chruszczow (1944–1946)^[E] Nikita Chruszczow (1946–1947)^[F] Demjan Korotczenko (1947–1954)^[F] Nikifor Kalczenko (1954–1961)^[F] Wołodymyr Szczerbycki (1961–1963)^[F] Iwan Kazaniec (1963–1965)^[F] Wołodymyr Szczerbycki (1965–1972)^[F] Ołeksandr Laszko (1972–1987)^[F] Witalij Masoł (1987–1990)^[F] Witold Fokin (1990–1991)^[F]
Ukraińska Republika Ludowa na Emigracji (1920–1992)	Andrij Liwycki (1920–1921) Wiaczesław Prokopowycz (1921) Andrij Liwycki (1921) Pyłyp Pyłypczuk (1921–1922) Andrij Liwycki (1922–1926) Wiaczesław Prokopowycz (1926–1939) Ołeksandr Szulhyn (1939–1940) Andrij Jakowliw (1944–1945) Kost Pankiwski (1945–1948) Isaak Mazepa (1948–1952) Stepan Baran (1952–1953) Spyrydon Dowhal (1954) Symon Sozontiw (1954–1957) Mykoła Liwycki (1957–1967) Atanas Figol (1967–1969) Spyrydon Dowhal (1969–1972) Wasyl Fedoronczuk (1972–1974) Teofil Łeontij (1974–1980) Jarosław Rudnycki (1980–1989) Iwan Samijłenko (1989–1992)
Ukraina (od 1991)	Witold Fokin (1991–1992) Wałentyn Symonenko (p.o., 1992) Łeonid Kuczma (1992–1993) Juchym Zwiahilski (p.o., 1993–1994) Witalij Masoł (1994–1995) Jewhen Marczuk (p.o., 1995) Jewhen Marczuk (1995–1996) Pawło Łazarenko (1996–1997) Wasyl Durdyneć (p.o., 1997) Wałerij Pustowojtenko (1997–1999) Wiktor Juszczenko (1999–2001) Anatolij Kinach (2001–2002) Wiktor Janukowycz (2002–2004) Mykoła Azarow (p.o., 2004) Wiktor Janukowycz (2004–2005) Mykoła Azarow (p.o., 2005) Julia Tymoszenko (p.o., 2005) Julia Tymoszenko (2005) Jurij Jechanurow (p.o., 2005) Jurij Jechanurow (2005–2006) Wiktor Janukowycz (2006–2007) Julia Tymoszenko (2007–2010) Ołeksandr Turczynow (p.o., 2010) Mykoła Azarow (2010–2014) Serhij Arbuzow (p.o., 2014) Arsenij Jaceniuk (2014–2016) Wołodymyr Hrojsman (2016–2019) Ołeksij Honczaruk (2019–2020) Denys Szmyhal (od 2020)

↑ ^a ^b ^c Przewodniczący Sekretariatu Generalnego.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Przewodniczący Rady Ministrów Ludowych.
↑ ^a ^b ^c ^d Hetman Rady Ministrów Ludowych.
↑ W latach 1922–1991 republika związkowa ZSRR.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Przewodniczący Rady Ministrów.

Ministrowie spraw zagranicznych Ukrainy

Ukraińska Republika Ludowa	Ołeksandr Szulhyn Wsewołod Hołubowycz Mykoła Lubynski
Państwo Ukraińskie	Mykoła Wasyłenko Dmytro Doroszenko Gieorgij Afanasjew
Dyrektoriat Ukraińskiej Republiki Ludowej	Wołodymyr Czechiwski Kost Macijewycz Wołodymyr Temnyckyj Andrij Liwycki Andrij Nikowski
Zachodnioukraińska Republika Ludowa	Wasyl Panejko Longyn Cehelski Stepan Wytwycki Kost Łewycki
Centrum Państwowe URL za Granicą	Andrij Nikowski Jan Karaszewicz-Tokarzewski Ołeksandr Szulhyn
Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka	Serhij Bakinskyj Wołodymyr Zatonskyj Mykoła Skrypnyk Christian Rakowski Ołeksandr Kornijczuk Dymitr Manuilski Anatolij Baranowskyj Łuka Pałamarczuk Dmytro Biłokołos Heorhij Szewel Wołodymyr Martynenko Wołodymyr Krawec Anatolij Złenko
Ukraina od 1991	Anatolij Złenko (1991-94) Hennadij Udowenko (1994-98) Borys Tarasiuk (1998-00) Anatolij Złenko (2000-03) Kostiantyn Hryszczenko (2003-05) Borys Tarasiuk (2005-07) Arsenij Jaceniuk (2007) Wołodymyr Ohryzko (2007-09) Petro Poroszenko (2009-10) Kostiantyn Hryszczenko (2010-12) Łeonid Kożara (2012-14) Pawło Klimkin (2014-19) Wadym Prystajko (2019-20) Dmytro Kułeba (od 2020)