Mykwa w Warszawie
52°15′08″N 21°02′08″E/52,252222 21,035556 nr rej. A-17 z 5 października 1999
| |
 Budynek mykwy od strony ul. Kłopotowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Architekt |
Naum Hornstein |
| Rozpoczęcie budowy |
ok. 1911 |
| Ukończenie budowy |
ok. 1914 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°15′08″N 21°02′08″E/52,252222 21,035556
| |
Mykwa w Warszawie – budynek dawnej mykwy żydowskiej, znajdujący się w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ, przy ul. ks. Ignacego Kłopotowskiego 31.
Jest jedynym tego typu obiektem w Warszawie. Od 2006 budynek jest siedzibą Wielokulturowego Liceum Humanistycznego im. Jacka Kuronia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek został wzniesiony pomiędzy 1911 a 1914 według projektu Nauma Hornsteina z przeznaczeniem na żydowską łaźnię obrzędową, jako część kompleksu zabudowań praskiej gminy żydowskiej[1]. Sąsiadował od wschodu z synagogą Praską. Mykwa cieszyła się dobrą opinią, m.in. z powodu wysokiej jakości wyposażenia[2].
Po zakończeniu II wojny światowej budynek został ponownie przebudowany i przeznaczony na siedzibę Centralnego Komitetu Żydów Polskich. Następnie mieściło się w nim przedszkole i społeczne liceum ogólnokształcące.
Wyposażenie łaźni nie zachowało się[3]. Po 1989 budynek został odzyskany przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie. Od 2006 mieści się w nim Wielokulturowe Liceum Humanistyczne im. Jacka Kuronia[2].
W 1999 budynek został wpisany do rejestru zabytków[4]. Jest jedynym tego typu obiektem na terenie Warszawy[5].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek jest w całości licowany czerwoną cegłą, posiada dwa skrzydła: frontowe i zachodnie, które wraz z poprzeczną oficyną otaczają z trzech stron dziedziniec. Skrzydło frontowe liczy dwie kondygnacje i posiada sześć osi. Detale architektoniczne wyróżniają się wysokim poziomem wykonania - gzymsy, obramienia okien i pilastry wykonane są z tynku imitującego kamień. Nie zachowała się attyka z cokołami, pomiędzy którymi umieszczone były balustrady.
Elewacja frontowa parterowego skrzydła zachodniego wykonana jest ze zwykłej czerwonej cegły i liczy pięć osi, z czego trzy ostatnie zgrupowane są w piętrowy ryzalit. Naroża elewacji i ryzalitu ujęte są pilastrami zwieńczonymi sterczynami z motywem nadwieszonej machikuły. We wnętrzach zachowały się elementy dawnego wystroju, głównie posadzki oraz marmurowe schody.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 6. Kępna-Koźmińska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 62. ISBN 83-88372-04-4.
- ↑ a b Izabela Łach: Żydowska odsłona dawnej ulicy Szerokiej na Pradze [w:] Odkrywanie żydowskiej Pragi. Studia i materiały. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2014, s. 151. ISBN 978-83-61850-42-7.
- ↑ Michał Pilich: Warszawska Praga. Warszawa: Fundacja „Centrum Europy”, 2005, s. 54–55. ISBN 83-923305-7-9.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 marca 2017 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 14. [dostęp 2017-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-06)].
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 6. Kępna-Koźmińska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 64. ISBN 83-88372-04-4.