Mysz cypryjska
| Mus cypriacus | |
| Cucchi, Orth, Auffray, Renaud, Fabre, Catalan, Hadjisterkotis, Bonhomme & Vigne, 2006 | |
| Okres istnienia: środkowy plejstocen–obecnie | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mysz cypryjska |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Mysz cypryjska[2] (Mus cypriacus) – gatunek małego ssaka z rodziny myszowatych. Występuje endemicznie na Cyprze[3].
Systematyka i pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Mysz cypryjska została uznana za nowy gatunek w 2004 przez Thomasa Cucchiego, pracownika naukowego przebywającego na stypendium badawczym na Uniwersytecie w Durham. Gatunek został formalnie opisany w 2006, miejsce typowe to wieś Alasa[4][5]. Jest to gatunek siostrzany myszy macedońskiej (Mus macedonicus), wywodzący się od wspólnego przodka, ale odizolowany genetycznie od populacji kontynentalnej od środkowego plejstocenu[4]. Analizy genetyczne oraz szczątków subfosylnych ujawniły, że mysz ta po raz pierwszy pojawiła się na Cyprze 9–10 tysięcy lat przed człowiekiem, najprawdopodobniej dryfując tam przypadkiem na naturalnej tratwie[5]. Po dotarciu na Cypr, odseparowana przez Morze Śródziemne od populacji myszy kontynentalnych, rozwinęła się w oddzielny gatunek, przystosowując się do lokalnego środowiska[3].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek występuje jedynie na Cyprze, typowo na wysokościach od 300 do 500 m n.p.m. Jego siedliskiem są opuszczone tarasy rolnicze, roślinność z mozaiką terenów trawiastych, zakrzewionych i upraw winorośli[1]. Występuje także na mniejszych wysokościach (100–105 m n.p.m.), w zalesionych dolinach rzek, gdzie jest syntopiczna z myszą pospolitą (Mus musculus domesticus). Nie jest spotykana na nizinach poniżej 100 m n.p.m., gdzie aktywność człowieka jest największa i myszy pospolite dominują[1][2]. Jako jedyny endemiczny gryzoń wysp Morza Śródziemnego przetrwała ekspansję człowieka i gatunków przybyłych wraz z nim (poza nią ze ssaków przetrwały tylko dwa endemiczne gatunki zębiełków[1]), co czyni z niej „żywą skamieniałość”[6][5].
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Mysz cypryjska to niewielki gryzoń. Jej głowa z tułowiem ma długość 70–95 mm, ogon jest nieco krótszy od ciała, ma długość 63–92 mm, długość ucha wynosi 13,6–16,8 mm natomiast długość tylnej stopy wynosi 15,1–19 mm; osiąga masę ciała 11,5–24 g[7]. Mysz ta ma brązowy wierzch ciała (umaszczenie aguti) i białawy brzuch, różowawe stopy i dłonie. Oczy są duże, wypukłe. Samica ma pięć par sutków[4]. Charakteryzuje się większą głową, oczami, uszami i zębami w porównaniu z innymi europejskimi myszami[6].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Mysz cypryjska może być dosyć liczna w sprzyjającym środowisku, nie są znane zagrożenia dla tego gatunku. Dostępność siedlisk może się zmniejszyć ze zmianami polityki rolnej na Cyprze, rozwojem zabudowy i turystyki. Wielkość populacji i trend jej zmian nie są znane. Mysz cypryjska jest uznawana za gatunek najmniejszej troski[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e G. Amori, Mus cypriacus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2017-3, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T136641A22406364.en [dostęp 2018-06-26] (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 274. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Mus cypriacus. Biolog.pl (Przyrodnik.com) & Bioarea.pl. [dostęp 2018-06-26].
- ↑ a b c T. Cucchi, J.-C. Auffray, A. Orth, S. Renaud i inni. A new endemic species of the subgenus Mus (Rodentia, Mammalia) on the Island of Cyprus. „Zootaxa”. 1241, s. 1–36, 2006. Magnolia Press. (ang.).
- ↑ a b c New mouse find is 'living fossil'. BBC News, 2006-10-12. [dostęp 2018-06-26].
- ↑ a b Durham Research Fellow discovers new species of mammal in Europe. Durham University, 2006-10-12. [dostęp 2018-06-26].
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 790. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- AP News: 'Living fossil’ mouse found on Cyprus. [dostęp 2008-12-09]. (ang.).