Na dzikich stepach za Bajkałem
Pieśń „Na dzikich stepach za Bajkałem” (ros. „По диким степям Забайкалья”), znana także pod nazwą „Brodiaga” (ros. „Бродяга”, w wersji spolszczonej „Bradziaga” czyli „Włóczęga”) to tradycyjna rosyjska pieśń ludowa.
Pieśń ta zdobyła dużą popularność na początku XX wieku, ale w środowisku więziennym Syberii była znana już od lat 80. XIX wieku. Jej autorstwo nie zostało dostatecznie ustalone. W dyskografii, która datuje się od początku XX wieku występuje zwykle pod tytułem Бродяга a jako autora słów wymienia się I. K. Kondratiewa (ros. И. К. Кондратьев). Pieśń występuje w wielu (mniej lub bardziej różniących się) wersjach.
Z polskich wykonawców śpiewał ją w rosyjskiej wersji m.in. Czesław Niemen (wydana w 1975 na pocztówce dźwiękowej pt. Włóczęga).
Interpretacje i wykonania różnią się od siebie. Zwykle dwa ostatnie wersy każdej zwrotki są powtarzane dwa razy. Często solista śpiewa sam całą zwrotkę, natomiast razem z chórem powtarza właśnie te dwa ostatnie wersy. Spotyka się też wykonania piosenki nie zawierające tych powtórzeń.
Tekst[edytuj | edytuj kod]
Pieśń opowiada historię zesłańca (być może uwięzionego za poglądy polityczne), który zbiegłszy z więzienia wędruje przez stepy i góry Kraju Zabajkalskiego, by w końcu przepływając jezioro Bajkał spotkać się z matką. Od niej dowiaduje się, że jego ojciec już nie żyje, a brat (tak jak i on do tej pory) dzwoni kajdanami na zesłaniu, gdzieś na Syberii.
Z dłuższej wersji piosenki dowiadujemy się, że zesłaniec tęsknił nie tylko za rodzinnymi stronami, ale także za żoną i dziećmi. Z ostatniej zwrotki wynika, że żona tęskni, a dzieci płaczą [z tęsknoty].
Wersja podstawowa[edytuj | edytuj kod]
- По диким степям Забайкалья,
- Где золото роют в горах,
- Бродяга, судьбу проклиная,
- Тащился с сумой на плечах.
- Бежал из тюрьмы тёмной ночью,
- В тюрьме он за правду страдал.
- Идти дальше нет уже мочи –
- Пред ним расстилался Байкал.
- Бродяга к Байкалу подходит,
- Рыбацкую лодку берёт
- И грустную песню заводит,
- Про Родину что-то поёт.
- Бродяга Байкал переехал,
- Навстречу родимая мать.
- «Ах, здравствуй, ах, здравствуй, родная,
- Здоров ли отец мой и брат?»
- «Отец твой давно уж в могиле,
- Землёю засыпан лежит,
- А брат твой давно уж в Сибири,
- Давно кандалами гремит».
Wersja rozszerzona[edytuj | edytuj kod]
- По диким степям Забайкалья,
- Где золото роют в горах,
- Бродяга, судьбу проклиная,
- Тащился с сумой на плечах.
- На нём рубашонка худая,
- И множество разных заплат,
- Шапчонка на нём арестанта
- И серый тюремный халат.
- Бродяга к Байкалу подходит,
- Рыбацкую лодку берёт.
- И грустную песню заводит -
- Про родину что-то поёт:
- «Оставил жену молодую
- И малых оставил детей,
- Теперь я иду наудачу,
- Бог знает, увижусь ли с ней!»
- Бродяга Байкал переехал,
- Навстречу - родимая мать.
- «Ах, здравствуй, ах, здравствуй, мамаша,
- Здоров ли отец мой да брат?»
- «Отец твой давно уж в могиле,
- Сырою землею закрыт.
- А брат твой давно уж в Сибири,
- Давно кандалами гремит».
- Пойдём же, пойдём, мой сыночек,
- Пойдём же в курень наш родной,
- Жена там по мужу скучает,
- И плачут детишки гурьбой».