Nagowie (mitologia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Naga w świątyni Wat Si Saket
Garuda trzymający dwa węże/nagi
Kryszna tańczący na pokonanym Nagu Kaliji
Nagi przed świątynią w Laosie
Współczesny kult Nagów, Kanćipuram w Indiach
Naga w Gompie Drophan Ling w Darnkowie

Naga, Nagowie (sanskryt: नाग nāga) – w mitologii hinduskiej wężokształtne bóstwa wodne. Prawdopodobnie pochodzenia przedaryjskiego.

Mieszkają w podziemnym mieście Bhogawati, gdzie strzegą skarbów ukrytych w ziemi, czasami dzieląc się nimi ze śmiertelnikami. Mogą przyjmować formę zupełnie ludzką. Wiele dynastii starożytnych wywodziło swoje pochodzenie od związku jakiegoś herosa i nagini[1]. W starożytnych tekstach Nagami nazywano również mało znane plemiona, którym przypisywano nadnaturalne właściwości. Również w dobie obecnej w górach Asamu żyją prymitywne plemiona (do niedawana łowców głów), określane mianem „Naga”.

Ikonografia[edytuj | edytuj kod]

Nagów reprezentowano zwykle z górną częścią ludzką, a dolną wężową, bądź z wężami wychodzącymi z ramion lub pasa. Stanowią częsty motyw w sztuce Tajlandii – wizerunki nagów często umieszcza się po obu stronach wejścia do świątyń. Innym klasycznym motywem jest ptak Garuda trzymający w szponach dwa węże (nagi).

Buddyzm[edytuj | edytuj kod]

W tradycji buddyjskiej uważane są za szczodre i hojne, ale często niebezpieczne i złośliwe istoty będące wierzchowcami bogów. Nagowie były śmiertelnymi wrogami ptaków Garuda, wierzchowca Wisznu/Buddy. Od tego czasu stały się strażnikami dharmy. Istoty te również znane są z tego, że przechowują termy, czyli ukryte nauki Buddy.

Hinduizm[edytuj | edytuj kod]

Kult[edytuj | edytuj kod]

  • W kulcie hinduistycznym węże symbolizują nieśmiertelność, moc regeneracji i reinkarnacji. Modlitwy do nich kierują kobiety pragnące płodności i potomstwa[2] .
  • Indyjskie wiejskie bóstwa chtoniczne gramadewata, prawdopodobnie przedaryjskie, zazwyczaj ujmowane są w ikonografii form kultowych jako naga[3].

Święto nagów w hinduizmie to nagapańćami, intencjonalne tablice z wizerunkiem nagów to nagakal.

Współczesna kultura[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Naga (fantastyka).

We współczesnych utworach i grach fantastycznych pojawiają się istoty w mniejszym lub większym stopniu wzorowane na mitologicznych nagach.

Nagowie[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Arthur Llewellyn Basham, Indie, Zygmunt Kubiak (tłum.), Maria Krzysztof Byrski, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2000, s. 322, ISBN 83-06-02738-8, OCLC 749363289.
  2. Zwierzęta w hinduizmie. Absolutna ochrona i krwawa ofiara. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 109, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8.
  3. Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 313. ISBN 83-7132-370-0.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Roy C Craven, A Concise History of Indian Art, New York: Praeger Pub, 1976, ISBN 0-275-85620-8, OCLC 2197985.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]