Nasza Niwa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Jarash (dyskusja | edycje) o 16:46, 6 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Наша Ніва
Naša Niva
Ilustracja
Częstotliwość

Tygodnik

Państwo

 Białoruś

Średni nakład

6000

Format

A3

Strona internetowa

Nasza Niwa (biał. Наша Ніва, Naša Niva) – drugi pod względem wieku tygodnik wydawany w języku białoruskim. „Nasza Niwa” została po raz pierwszy wydana w Wilnie w 23 listopada 1906 roku, a od roku 1991 ukazuje się w niepodległej Białorusi. Aktualnie redaktorem gazety jest Jahor Marcinowicz. Obecnie „Nasza Niwa” pozostaje jednym z ostatnich periodyków wydawanych w języku białoruskim.

Historia gazety

Gazeta Nasza Niwa powstała w 1906 roku jako organ prasowy Białoruskiej Gromady Socjalistycznej. 1 września 1906 roku w Wilnie wyszedł pierwszy numer pierwszej białoruskojęzycznej gazety Nasza Dola. Z pięciu wydanych numerów – cztery zostały skonfiskowane, a gazeta została zabroniona przez władze za „nawoływanie do czynu zbrojnego w celu zmiany ustroju państwowego”. Redaktor Naszej Doli został skazany na rok więzienia. Tym niemniej, miesiąc po wyroku udało się uruchomić prace wydawnicze drugiej białoruskojęzycznej gazety – Naszej Niwy[2].

Pierwszy numer Naszej Niwy ukazał się 10 października?/23 października 1906 roku[3]. Wydawcy jej w świetle prawa uchodzili za osoby prywatne, ponieważ Białoruska Gromada Socjalistyczna, która zainicjowała wydawanie gazety, była organizacją nielegalną.

Zamknięcie gazety

W 1914 wybuchła I wojna światowa. W warunkach stanu wojennego i ostrej cenzury „Nasza Niwa”, choć nastawiona negatywnie do wojny, zmuszona była płacić podatki wojenne i zrezygnować z propagowania idei białoruskiego państwa. Mimo to, prawie każdy numer w wyniku działania rosyjskiej cenzury wychodził z wykreśleniami. Za publikację antyrządowych materiałów niektóre numery były konfiskowane. Prenumerata gazety została zabroniona nauczycielom i uczniom Wileńskiego Okręgu Oświatowego, pracownikom poczty, wojskowym i innym. Wielu Białorusinów zostało zmobilizowanych do armii rosyjskiej, w tym i współpracownicy „Naszej Niwy”. Część prenumeratorów została odcięta przez zbliżający się do Wilna front. W takich warunkach gwałtownie pogorszyła się sytuacja finansowa gazety i wydawanie jej stało się niemożliwe. 7 sierpnia 1915 wyszedł ostatni numer tygodnika z podpisem Janki Kupały. We wrześniu wojska niemieckie zajęły Wilno.

Utrudnienia ze strony władz

Po dojściu do władzy Alaksandra Łukaszenki państwo rozpoczęło nieustanny nacisk na prasę opozycyjną i białoruskojęzyczną. Przeciwko „Naszej Niwie” wytoczono sprawę w powodu posługiwania się przez nią tzw. klasycznymi zasadami pisowni języka białoruskiego („taraszkiewicą”). W 1998 Najwyższy Gospodarczy Sąd Białorusi uznał, że gazeta ma prawo posługiwać się taką pisownią.

W listopadzie 2005 „Nasza Niwa”, razem z szeregiem innych niepaństwowych wydawnictw, została usunięta z katalogu czasopism dostępnych w prenumeracie RUP „Biełposzty”[4]. Od tego czasu gazeta zmuszona była zwracać się o pomoc w kolportażu do swych entuzjastów i wolontariuszy. W 2006 w niektórych miastach Białorusi odbył się szereg flash mobów poparcia dla gazety. W końcu listopada 2008, na fali tzw. liberalizacji i poprawy stosunków Łukaszenki z Zachodem, pojawiła się informacja o możliwym powrocie gazety do państwowej sieci dystrybucji i do katalogu prenumeraty „Biełposzty”[5]. 4 grudnia 2008 gazeta pojawiła się w swobodnej sprzedaży w kioskach. Tygodnik po raz pierwszy wydrukowano w kolorze. Również od tego numeru „Nasza Niwa” zaczęła posługiwać się oficjalną, tzw. „akademicką” pisownią języka białoruskiego (jak określiła sama redakcja – „szkolną”). Nakład pierwszego „oficjalnego” numeru (45/2008) wzrósł 2,5 raza, do 5200 egzemplarzy w porównaniu z nakładem 2200 numeru poprzedniego. Przed wycofaniem z dystrybucji pod koniec 2005 nakład wynosił 3200 egz[6]. 1 stycznia 2009 nakład wzrósł do 6000 egz[7].

Represje po wyborach prezydenckich w 2010 roku

Po wyborach prezydenckich na Białorusi 19 grudnia 2010 roku nastąpiła fala represji wobec działaczy opozycji i niezależnych dziennikarzy. 28 grudnia 2010 roku, ok. godz. 18:50, dwaj funkcjonariusze białoruskiego KGB i dwaj śledczy dokonali rewizji w siedzibie białoruskiego PEN-Clubu na ul. Kozłowa 7 m. 101 w Mińsku. W siedzibie tej zazwyczaj pracowała znaczna część dziennikarzy gazety „Nasza Niwa”, znajdowały się tam też ich komputery. Oficjalną przyczyną rewizji było poszukiwanie materiałów fotograficznych i filmowych, które mogłyby posłużyć jako dowody w sprawie masowych niepokojów w Mińsku 19 grudnia. Funkcjonariusze organów bezpieczeństwa skonfiskowali 12 komputerów, a także 3 pendrive’y i wszystkie płyty. Około godziny 20:00 do siedziby przybył redaktor naczelny „Naszej Niwy”, Andrej Skurko. Został on natychmiast zatrzymany i przewieziony do jego prywatnego mieszkania, gdzie także odbyła się rewizja, w czasie której skonfiskowano jego komputer. Rewizje zakończyły się przed północą[8]. Mimo konfiskaty sprzętu czasopismo nie zawiesiło pracy. Zespół redakcyjny zaapelował poprzez swoją stronę internetową do czytelników z prośbą o pomoc materialną. W ciągu doby z konkretną pomocą, w tym z zastępczymi komputerami, zgłosiły się 142 osoby[9].

31 grudnia o 8:00 rano białoruskie KGB dokonało rewizji w mieszkaniu Julii Daraszkiewicz, fotografa „Naszej Niwy”. Oficjalna przyczyna była taka sama, jak w przypadku rewizji w redakcji. W roli świadka zatrzymano jej męża, Pawła Juchniewicza, a także skonfiskowano dwa laptopy, wszystkie pendrive’y, dyktafon, przenośne twarde dyski, płyty, a także płytę z filmem artystycznym Chodiat słuchi. Tego samego dnia nieznani sprawcy próbowali się także dostać do mieszkania wideoreportera „Naszej Niwy” Tacciany Haurylczyk, jednak ta nie otworzyła drzwi[10].

Przypisy

  1. 28-гадовы Ягор Марціновіч стаў галоўным рэдактарам «Нашай Нівы»: «Гэта зьмена пакаленьняў»
  2. У. Арлоў, 1(14) жніўня 1906. Выйшаў першы нумар легальнай беларускай газеты «Наша Доля», w: Дзесяць вякоў беларускай гісторыі, Менск 1997.
  3. Пра газету „Наша Ніва”, s. [1].
  4. Lubou Łuniowa: „Наша Ніва” таксама выдаленая з падпіснога каталёгу. Radio „Swaboda”, 2005-11-15. [dostęp 2009-12-23]. (biał.).
  5. Barys Tumar: Улады вяртаюць «НН» і «Народную волю» ў распаўсюд. Nasza Niwa, 2008-11-21. [dostęp 2009-12-23]. (biał.).
  6. Redakcja: Ад Рэдакцыі. Nasza Niwa, 2008-01-04. [dostęp 2009-12-23]. (biał.).
  7. MB: Тыраж штотыднёвіка «Наша Ніва» дасягнуў 6000 ас. Nasza Niwa, 2009-01-12. [dostęp 2009-12-23]. (biał.).
  8. Pieratrus u Biełaruskim PEN-centry i „Naszaj Niwie”, na kwatery y redaktara „NN”. Nasza Niwa, 2010-12-28 19:08. [dostęp 2010-12-28]. (biał.).
  9. Dapamoha „Naszaj Niwie”. Czytaczy zrabili usio za sutki. Nasza Niwa, 2010-12-30 21:43. [dostęp 2010-12-31]. (biał.).
  10. Pieratrus u fatohrafa „NN” Julii Daraszkiewicz. Nasza Niwa, 2010-12-31 10:58. [dostęp 2010-12-31]. (biał.).