Nanercz zachodni

Nanercz zachodni

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	nanerczowate
Rodzaj	nanercz
Gatunek	nanercz zachodni
Nazwa systematyczna
Anacardium occidentale L. Sp. pl. 1:383. 1753
Synonimy
Cassuvium pomiferum Lam. Acajuba occidentalis Gaertn. Anacardium microcarpum Ducke
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski

Nanercz zachodni (Anacardium occidentale L.), zwany też nerkowcem zachodnim, orzechem nanerczowym albo orzechem cashew — gatunek drzewa z rodziny nanerczowatych, blisko spokrewniony z mango. Pochodzi z obszarów tropikalnych Ameryki Południowej. Jest uprawiany w większości krajów obszaru tropikalnego.

Morfologia

Pokrój

Drzewo wysokości do 8 m, już od dołu rozgałęzione, z regularną koroną.

Liście

Jajowate, skórzaste, na krótkich ogonkach.

Kwiaty

Drobne, zebrane w wiechy, pachnące, zielonkawo lub żółtawobiałe. Mają owłosiony, 5-dzielny kielich, 5-płatkową koronę, 1 słupek i 10 pręcików, z których przeważnie tylko jeden jest płodny.

Owoce

Jest owocem dwuczęściowym: składa się z tzw. jabłka nanerczowego, które jest zgrubiałą częścią łodygi (osadnikiem kwiatowym) oraz owocu właściwego, którym jest pestkowiec zawierający jedno nasiono (nazywane orzechem nanerczowym, nerkowcem). Jabłko nanerczowe ma gruszkowaty kształt, barwę od żółtej do ciemnopomarańczowej, dorasta do ok. 10 cm długości i 5 cm średnicy.

Morfologia

Owoc

Zastosowanie

• Roślina uprawna: Na wielką skalę uprawiany jest na południowo-zachodnim wybrzeżu Indii, w Wietnamie, Nigerii, Mozambiku, Tanzanii i w Brazylii.
• Sztuka kulinarna: w kuchni wykorzystuje się jabłko nanerczowe oraz nasiono, tzw. orzech nanerczowy. Zewnętrzna łuska orzecha zawiera bardzo żrący, żywiczny sok, który może poparzyć skórę. Orzechy są spożywane na surowo, pieczone lub jako bakalie. Jadalne jest także jądro jabłka. Ma ono jasnożółty, soczysty miąższ i kwaskowatosłodki smak. Zawiera 13% cukrów, dużą ilość pektyn oraz 75% soku bogatego w witaminę C i B2. Zawartość witaminy B2 jest trzykrotnie wyższa niż w pomarańczy. Z soku sporządza się wino, galaretki, dżemy i marmolady oraz tradycyjną wódkę feni.
• Inne zastosowania. Łupiny orzecha zawierają około 35% ostrego oleju (CNSL, cashew nutshell liquid/oil). Ma on silne działanie odkażające i służy do natłuszczania sieci rybackich, do impregnowania drewna w celu ochrony przed termitami, do sporządzania lakierów, środków dezynfekcyjnych, insektycydów, preparatów antyseptycznych, barwników, kitów wodoszczelnych itp.
• Nanercz dostarcza także żywicy, a ekstrakt z liści dodawany jest jako środek dezynfekcyjny do pasty do zębów>.