Niedźwiadek (Warszawa)
| osiedle i obszar MSI Warszawy | |
 Warszawa-Ursus, osiedle Niedźwiadek | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data założenia |
1968 |
| Kod pocztowy |
02-495 |
Położenie na mapie dzielnicy
| |
| 52°11′48″N 20°52′15″E/52,196667 20,870833 | |
-bloki.jpg)
Niedźwiadek – największe osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Ursus w Warszawie, znane w latach 60. i 70. pod oficjalną nazwą Spółdzielcze Osiedle Mieszkaniowe "Niedźwiadek"[1]. Od 2003 roku również obszar MSI, obejmujący częściowo centralną oraz zachodnią część dzielnicy[2][3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Przed powstaniem osiedla[edytuj | edytuj kod]
Do lat 60. XX wieku, na terenie obecnego osiedla znajdowało się kilka gospodarstw, których właścicielami byli m.in. Krystian i Petronela Hass (krewni Władysława Hassa, który mieszkał w Skoroszach), Antoni Boguszewski oraz Leon Haas. W 1935 Hassowie podzielili swoje gospodarstwo między swoje dzieci - syn Zygmunt otrzymał część zachodnią, zaś siedem córek - wschodnią. Część należącą do Zygmunta odziedziczył po II wojnie światowej jego syn Antoni[4].
Budowa osiedla[edytuj | edytuj kod]
Prace nad nowym osiedlem mieszkaniowym dla pracowników Zakładów Mechanicznych Ursus zaczęły się w I połowie lat 60. W 1964 roku ruszyły prace przygotowawcze[5], zaś 9 stycznia 1965 roku Stowarzyszenie Architektów Polskich rozstrzygnęło konkurs na projekt koncepcyjny osiedla[6]. Zwyciężyła praca przygotowana przez arch. Stefana Putowskiego, którą oceniono jako przekonująco dysponującą terenem, zapewniającą korzystne warunki przestrzenne i stosunkowo dużą różnorodność wnętrza urbanistycznego, której SARP pożądało w procesie urbanizacji miasta[6]. W odniesieniu do wszystkich prac zaznaczono jednocześnie:
Należy żałować, że wszystkie opracowania dotyczyły jednego tylko osiedla i że nie wszystkie mogą być realizowane.
Osią północ-południe osiedla uczyniono ulicę Wołodyjowskiego (ob. Keniga[7]), która w projekcie Putowskiego miała przechodzić tunelem pod obecnymi liniami kolejowymi nr 1 i 447 oraz docierać do planowanego osiedla Ursus-Zachód i ul. Kompanii Kordian[6]. Zarówno Niedźwiadek, jak i Ursus-Zachód miały być obsługiwane przez wspólny przystanek osobowy na linii kolejowej nr 447. Na osiedlu Niedźwiadek planowano powstanie hotelu miejskiego, domu kultury, a także placówek edukacyjnych od żłobków do szkoły podstawowej[8].
Budowa osiedla rozpoczęła się w 1968 roku[9]. Jako pierwsze powstały bloki przy przedłużonej ul. Sienkiewcza (ob. Wojciechowskiego[10]), na terenach gospodarstw Antoniego Hassa oraz Leona Haasa[4]. W 1973 roku na osiedle przeniesiono z Czechowic Szkołę Podstawową nr 1[11]. Budowę Niedźwiadka zakończono w 1978 roku[12]; na osiedlu o powierzchni 60 ha zamieszkało 18,5 tys. osób w 83 budynkach mieszkalnych[13]. Warszawska komunikacja miejska objęła osiedle swoim zasięgiem na rok przed ukończeniem jego budowy[14]. Ostatecznie SOM "Niedźwiadek" było większe od terenu przewidzianego kryteriami konkursu - najważniejszą zmianą było powiększenie terenu pod zabudowę w zachodniej części osiedla, w miejscu gdzie miał znajdować się pas zieleni oddzielający Niedźwiadek od planowanego cmentarza komunalnego[6].
Od 1980 roku[edytuj | edytuj kod]
W latach 80. powstał kościół parafialny Matki Bożej Fatimskiej, wybudowany jako trzeci kościół w Ursusie, a pierwszy na osiedlu Niedźwiadek[15]. W miejscu gospodarstwa Antoniego Boguszewskiego powstał hotel robotniczy dla pracowników Zakładów Mechanicznych "Ursus"[16], zaś dawne gospodarstwo Hassów zostało podzielone w latach 90. na kilka części - w południowej wybudowano bazar oraz basen kąpielowy, w północnej Osiedle Gawra, zaś w centrum na przełomie lat 90. i 00. wybudowano drugi kościół na Niedźwiadku, pod wezwaniem Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa[15].
Przystanek osobowy, który pierwotnie miał obsługiwać dwa osiedla, otwarto blisko 40 lat później, w styczniu 2014 roku. Osiedla Ursus-Zachód nigdy nie wybudowano[9].
Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]
Niedźwiadek graniczy:
- od strony zachodniej z gminą Piastów
- od strony północnej z osiedlem Gołąbki
- od strony północnego wschodu z osiedlem Szamoty
- od strony wschodniej z osiedlem Skorosze
- od strony południowej z osiedlem Czechowice
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Stefan Bernard Putowski [online], www.archimemory.pl [dostęp 2024-02-15].
- ↑ Obszary MSI. Dzielnica Ursus. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2022-04-20].
- ↑ Uchwała nr 44/XIV/2003 Rady Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy z dnia 2 października 2003 r. w sprawie: Zatwierdzenia podziału dzielnicy Ursus na 5 obszarów w celu wdrożenia Miejskiego Systemu Informacji (MSI) na tym terenie [online].
- ↑ a b Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, Wydawnictwo "Ezdorat", 2002, s. 49–51.
- ↑ Jerzy Domżalski, W Ursusie i jego okolicy, Wydawnictwo Liwona, 2014, s. 124.
- ↑ a b c d Architektura. 1965 nr 6 = 211 (czerwiec), Wydawnictwo "Arkady", s. 246–247.
- ↑ Jerzy Domżalski, Patroni ulic Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy, Urząd Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy, 2018, s. 17.
- ↑ Jerzy Domżalski, W Ursusie i jego okolicy, Wydawnictwo Liwona, 2014, s. 124–125.
- ↑ a b Jerzy Domżalski, W Ursusie i jego okolicy, Wydawnictwo Liwona, 2014, s. 125.
- ↑ Jerzy Domżalski, Patroni ulic Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy, Urząd Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy, 2018, s. 32–33.
- ↑ Nasz profil - Historia szkoły | Szkoła Podstawowa nr 11 im. Żołnierzy I Dywizji Kościuszkowskiej w Warszawie [online], sp11warszawa.edupage.org [dostęp 2024-02-13].
- ↑ Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, Wydawnictwo "Ezdorat", 2002, s. 51.
- ↑ Jerzy Domżalski, W Ursusie i jego okolicy, Wydawnictwo Liwona, 2014, s. 125.
- ↑ Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, Wydawnictwo "Ezdorat", 2002, s. 140.
- ↑ a b Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, Wydawnictwo "Ezdorat", 2002, s. 142.
- ↑ Jerzy Domżalski, Wiek XX w Ursusie, Wydawnictwo "Ezdorat", 2002, s. 50.