Niegolewo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niegolewo
wieś
Ilustracja
Pałac w Niegolewie (2008)
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

nowotomyski

Gmina

Opalenica

Liczba ludności (2022)

312[2]

Strefa numeracyjna

61

Kod pocztowy

64-330[3]

Tablice rejestracyjne

PNT

SIMC

0592265

Położenie na mapie gminy Opalenica
Mapa konturowa gminy Opalenica, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Niegolewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Niegolewo”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Niegolewo”
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego
Mapa konturowa powiatu nowotomyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niegolewo”
Ziemia52°22′09″N 16°25′59″E/52,369167 16,433056[1]
Strona internetowa

Niegolewo (niem. Lindental) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Opalenica, 7 km na północ od siedziby gminy.

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1388 roku, gdzie w dokumencie jest wymieniony Lancomir de Negolevo[5]. W latach 1389-1939 wieś należała do i była gniazdem rodowym Niegolewskich herbu Grzymała[6][7].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) Niegolewo należało do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[8]. Niegolewo należało do okręgu bukowskiego i było zarazem majętnością, której właścicielem był Andrzej Niegolewski[8]. W latach 1903-1987 przez wieś przebiegała wąskotorowa linia towarowa Opalenickiej Kolei Wąskotorowej do Sędzin. Na początku XX w. gospodarowali tu dziedzice Stanisław i Wanda z Wężyków Niegolewscy. W majątkach w Myjomicach i Niegolewie Wanda prowadziła ogrody warzywne, pasieki i parki[9][10]. W 1928 roku Niegolewo było wizytowane przez prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 405 mieszkańców i 40 dymów (domostw)[8].

Od 1874 do 1940 roku w parku w Niegolewie stał wystawiony przez Zygmunta Niegolewskiego jedyny w Polsce pomnik poświęcony szwoleżerom poległym 30 listopada 1808 roku w bitwie pod Somosierrą[5][6][7]. Zasłużonym uczestnikiem tego wydarzenia był Andrzej Niegolewski, późniejszy powstaniec listopadowy i działacz narodowy[6][7].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa widnieje:

  • zespół pałacowy, na który składają się:
    • piętrowy pałac z 1896, wybudowany na planie prostokąta, kryty dachem czterospadowym z lukarnami, od frontu ryzalit z głównym wejściem pod balkonem. Ryzalit zwieńczony frontonem z herbami: Grzymała Zygmunta Niegolewskiego i Drogosław jego żony Zofii Skórzewskiej.
    • zabytkowy park krajobrazowy o powierzchni 10,38 ha ze stawami
    • piętrowy bielony spichlerz z 1835
    • kaplica św. Anny wybudowana w 1920, spalona w 1945 i odbudowana w 1947[5][11].
inne
  • grobowiec
  • gorzelnia z końca XIX w.,
  • pozostałości wieży ciśnień[5].
  • grodzisko stożkowate o wysokości 4 m i średnicy 35 m, otoczone fosą, położone na północny wschód od wsi[5][7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86717
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 821 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 6.
  5. a b c d e Paweł Anders: 700-lecie m. Buk. XXXVIII Ogólnopolski Rajd Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej. Oddział w Poznaniu, 1989, s. 47.
  6. a b c Niegolewo. opalenica.pl. [dostęp 2013-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 sierpnia 2013)].
  7. a b c d Zdzisław Linkowski, Franciszek Zierke: Nowy Tomyśl i okolice. Poznań: Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, 1972, s. 25.
  8. a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
  9. Wanda Niegolewska [online], CSW2020 [dostęp 2021-12-29] (pol.).
  10. Agnieszka Krygier-Łączkowska, Wanda Niegolewska, Bytyń - siedziba rodzinna [online], Region Szamotulski [dostęp 2021-12-29] (pol.).
  11. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 129. [dostęp 2013-08-11].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]