Nornik wyspowy

Nornik wyspowy
	Microtus abbreviatus
	G.S. Miller, 1899
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Gatunek	nornik wyspowy
Podgatunki
	M. a. abbreviatus G.S. Miller, 1899; M. a. fisheri Merriam, 1900;
	M. a. abbreviatus G.S. Miller, 1899; M. a. fisheri Merriam, 1900;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nornik wyspowy^[5] (Microtus abbreviatus) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Nornik wyspowy występuje na wyspach u wybrzeży Alaski zamieszkując w zależności od podgatunku^[6]:

M. abbreviatus abbreviatus – znany tylko z miejsca typowego na wyspie Hall, w Alasce.
M. abbreviatus fisheri – znany tylko z miejsca typowego na Wyspie Świętego Mateusza, w Alasce.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1899 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller nadając mu nazwę Microtus abbreviatus^[2]. Holotyp pochodził z wyspy Hall, na Morzu Beringa, w Alasce, w Stanach Zjednoczonych^[7].

Jest spokrewniony z występującym na kontynencie nornikiem piskliwym (Microtus miurus), ale przeważnie zaliczany do odrębnego gatunku^[7]^[4]. Obserwacje zdarzały się od 1885 roku, ale ze względu na izolację wysp były sporadyczne^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[6].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[9].
abbreviatus: łac. abbreviatus „krótko-, skrócony”, od abbreviare „skrócić”, od brevis „krótki”^[10].
fisheri: dr Albert Kenrick Fisher (1856–1948), amerykański ornitolog, kolekcjoner, założyciel American Ornithologists’ Union^[3]^[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 111–146 mm, długość ogona 25–32 mm, długość tylnej stopy 22–24 mm; masa ciała 45–79 g^[11]. Nie występuje dymorfizm płciowy^[8].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Zwierzęta te zamieszkują wilgotne obszary od poziomu morza do 240 m n.p.m., występują zwykle na nizinach i skrajach plaż. W ciągu dnia żerują na niskich roślinach. Naturalnymi wrogami tych gryzoni są pieśce, a także puchacz śnieżny i wydrzyk długosterny^[4].

Dane z wyspy Halla wskazują, że typowo samica wydaje na świat raz do roku jeden miot, liczący średnio siedem młodych^[4].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Nornik wyspowy ma niewielki zasięg występowania, ale wyspy, które zamieszkuje, są bezludne i objęte ochroną, przez co jest uznawany za gatunek najmniejszej troski. Mimo krótkoterminowych wahań populacja jest stabilna, lokalne drapieżniki nie stanowią dla niej zagrożenia^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Microtus abbreviatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b G.S. Miller. A new vole from Hall Island, Bering Sea. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 13, s. 13, 19001. (ang.).
↑ ^a ^b C.H. Merriam. Papers from the Harriman Alaska Expedition. I. Descriptions of twenty-six new mammals from Alaska and British North America. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 2, s. 23, 1900. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e F.F. Cassola F.F., Microtus abbreviatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-02] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 358. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (See comments.) abbreviatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-02].
↑ ^a ^b Insular Vole. [w:] North American Mammals [on-line]. Narodowe Muzeum Historii Naturalnej. [dostęp 2015-01-10].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 334. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Microtus abbreviatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Miller-2] G.S. Miller. A new vole from Hall Island, Bering Sea. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 13, s. 13, 19001. (ang.).

[Merriam-3] C.H. Merriam. Papers from the Harriman Alaska Expedition. I. Descriptions of twenty-six new mammals from Alaska and British North America. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 2, s. 23, 1900. (ang.).

[iucn-4] F.F. Cassola F.F., Microtus abbreviatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-02] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 358. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (See comments.) abbreviatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-02].

[mnh-8] Insular Vole. [w:] North American Mammals [on-line]. Narodowe Muzeum Historii Naturalnej. [dostęp 2015-01-10].

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).

[Jobling-10] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Pardiñas&inni-11] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 334. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]