Nowe Miasteczko
Szablon:POL miasto infobox Nowe Miasteczko (niem. Neustädtel[1]) – miasto w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowe Miasteczko.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. zielonogórskiego.
Położenie
Położone nad rzeką Biała Woda, przy zbiegu samochodowej drogi krajowej nr 3 ze Świnoujścia i Szczecina do Jeleniej Góry, Jakuszyc i dalej do Czech oraz dróg wojewódzkich: nr 293 i nr 328. Historycznie miasto leży w granicach Dolnego Śląska.
Ludność, powierzchnia
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2833 mieszkańców[2].
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,29 km²[3].
- Piramida wieku mieszkańców Nowego Miasteczka w 2014 roku [4].
Nazwa
W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego wymieniona jest polska nazwa miejscowości Nowe Miasteczko[6].
Polską nazwę Nowe Miasteczko oraz niemiecką Neustädtel w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[7].
Historia
 |
Ta sekcja od 2008-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Pierwsze wzmianki pojawiają się w dokumentach Henryka III głogowskiego przed 1296 rokiem. Po 1331 roku Nowe Miasteczko wraz z częścią głogowską księstwa zostało podporządkowane Koronie Czeskiej. Do 1386 roku podlegało bezpośrednio pieczy książęcej, później przeszło we władanie rycerzu z rodu Wirsingów. W latach 1649-1776 należało do klasztoru Jezuitów w Otyniu, następnie znalazło się w dobrach księstwa żagańskiego. W XVIII w. przez miasto wiodły ważne trakty pocztowe z Drezna do Poznania i Torunia[8] oraz do Warszawy, którym podróżowali królowie Polski August II Mocny i August III Sas[9]. Trakt ten należał do największych na Śląsku. Dziewiętnastowieczne inwestycje kolejowe – budowa linii Wrocław – Berlin (ok.1840) i Wrocław – Szczecin (ok. 1855) ominęły Nowe Miasteczko między innymi ze względu na zbyt wysokie ceny dyktowane przez mieszkańców za wykup gruntów pod budowę kolei[potrzebny przypis]. Ostatecznie do miasta dotarła uruchomiona w 1892 lokalna odnoga linii kolejowej Kożuchów – Niegosławice, obecnie nieczynna. W 1871 miasto zostało częścią Niemiec. W 1945 w wyniku wywołanej i przegranej przez Niemcy II wojny światowej miasto zostało włączone do powojennych granic Polski.
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[10]:
- zespół urbanistyczno-architektoniczny
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, z XIV wieku, XV/XVI wieku; wyposażenie wnętrza barokowe
- kościół ewangelicki, obecnie rzymsko-katolicki filialny pod wezwaniem Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1784-1785 w stylu klasycystycznym, 1990 roku, dawny zbór protestancki
- fundamenty kaplicy, z XV wieku
- ratusz, renesansowy z XVII w., przebudowany w XVIII wieku-XIX wieku; zbudowany w latach 1664-1665. w miejsce starszego, który uległ spaleniu w 1634 roku; założony na rzucie w kształcie litery L.
- dom, ul. Głogowska 1
- dom, ul. Kolejowa 2, z XVIII wieku-XIX wieku
- dom, ul. Kościelna 1, z połowy XIX wieku
- domy, ul. Kościuszki 1, 2, 5, 7, 9, z XVIII wieku/XIX wieku
- dom, ul. 9 Maja 2, z połowy XIX wieku
- dom, ul. Podgórna 2, z XVIII wieku
- dom z apteką, Rynek, z XVIII wieku/XIX wieku
- domy, Rynek 2, 3 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 24, 27, 28, 29, z XVIII wieku/XIX wieku/XX wieku
- domy, ul. Słowackiego 2, 4, 12, z połowy XIX wieku.
inne zabytki:
Nowe Miasteczko – Gołaszyn
- kościół filialny pod wezwaniem św. Marcina, gotycki z drugiej połowy XIII wieku, przebudowany w XV wieku, w połowie XVI wieku, w 1883 roku, murowany z kamienia polnego
- ogrodzenie z bramką, z XVI wieku
- zespół folwarczny, ul. Gołaszyn 12, z XVIII wieku-XIX wieku:
- dwa domy mieszkalne
- budynek mieszkalno-gospodarczy
- obora
- chlewnia
- stodoła
Sport
- Klub piłkarski Miejski Klub Sportowy Nowe Miasteczko (dawniej „Meblarz”) założony w 1949 roku i grający w klasie A, grupie Zielona Góra III. W zespole tym karierę rozpoczynał Dariusz Kubicki.
Współpraca międzynarodowa – miasta partnerskie
- Bad Liebenwerda (od 1994), Niemcy[potrzebny przypis]
- Storkow (Mark) (od 2004), Niemcy[potrzebny przypis]
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiepopulacja2016BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – "Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750"
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.13.
- ↑ Szkice z historii poczty / usługi pocztowe [online], www.pocztowokurierski.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ » Informacja historycznaDresden-Warszawa [online], www.dresden-warszawa.eu [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 50-51. [dostęp 2.2.13].
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa miasta i gminy Nowe Miasteczko
- Rynek na zdjęciu
- Rynek i wieża ratuszowa na zdjęciu
- Siedziba gminy: Nowe Miasteczko
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
