Nowiny Horynieckie
50°13′29″N 23°23′23″E/50,224722 23,389722| wieś | |
.jpg) Kaplica pw. św. Antoniego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
71[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-620[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RLU |
| SIMC |
0602868[4] |
Położenie na mapie gminy Horyniec-Zdrój  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego  | |
| 50°13′29″N 23°23′23″E/50,224722 23,389722[1]
| |
Nowiny Horynieckie (w latach 1977–1981 Nowiny) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Horyniec-Zdrój[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Horyńcu-Zdroju[6].
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
W II Rzeczypospolitej miejscowość w powiecie lubaczowskim województwa lwowskiego. W latach 1943–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali 32 Polaków, w tym większość w czasie napadu w nocy z 16 na 17 sierpnia 1944. Spalono wówczas większość zabudowań[7].
Po tym wydarzeniu polscy mieszkańcy zostali przesiedleni. Część z nich założyła pod Lubaczowem nową wieś Piastowe (dziś Piastowo), a część po zakończeniu akcji „Wisła” w 1948 r. powróciła do Nowin. Dnia 7 września 2008 Stowarzyszenie Rozwoju Nowin Horynieckich, Stowarzyszenie Spadkobierców Polskich Kombatantów II Wojny Światowej oraz wójt gminy Horyniec Zdrój upamiętnili tablicą polskich mieszkańców tej wsi, zamordowanych przez UPA[8].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisana jest drewniana kaplica pw. św. Antoniego z 1896, z otoczeniem leśnym, nr rej.: A-40 z 21.09.2001.
- We wsi znajduje się barokowa kapliczka domkowa, której powstanie tradycja wiąże z wojną polsko-turecką i tzw. wyprawą na czambuły hetmana Jana Sobieskiego w 1672 r.[10].
-
-
Cmentarz I wojny światowej -
Figura Matki Boskiej
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Przez Nowiny Horynieckie prowadzi zielony szlak turystyczny 
Szlak im. św. Brata Alberta z Narola do Horyńca-Zdroju, związany z działalnością i życiem św. Brata Alberta Chmielowskiego i bł. Bernardyny Marii Jabłońskiej, urodzonej w Pizunach koło Narola[11][12][13][14].
W lesie nieopodal wsi znajduje się wystający z ziemi kamień z okrągłym otworem, otoczony innymi głazami. W lokalnej tradycji nazywany bywa „Roztoczańskim Stonehenge”[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 89600
- ↑ Wieś Nowiny Horynieckie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-31] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 828 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 493-494, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Nowiny Horynieckie > Pamięci ofiar UPA. Nowiny24, 2008-09-06. [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 61 [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Michał Zalewski: Barokowa kapliczka w Nowinach Horynieckich. kapliczki.org.pl, 2010. [dostęp 2019-08-28]. (pol.).
- ↑ Szlak im. św. Brata Alberta z Horyńca do Narola. Polska Organizacja Turystyczna polska.travel. [dostęp 2020-10-22]. (pol.).
- ↑ Szlak zielony im. św. Brata Alberta (Adama Chmielowskiego). narol.pl. [dostęp 2020-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)]. (pol.).
- ↑ Przewodnicy w Zamościu. Zwiedzanie Zamościa i okolic. "Miłość trzeba udowodnić!". przewodnicyzamosc.pl, 24 lutego 2017. [dostęp 2020-10-22]. (pol.).
- ↑ Artur Pawłowski: Moje spotkania z roztoczańskim szlakiem św. Brata Alberta. roztocze24.info. [dostęp 2020-10-22]. (pol.).
- ↑ Emil Hoff: Podkarpackie duchy i straszydła: najbardziej nawiedzone miejsca niedaleko Rzeszowa na weekend z dreszczykiem. Gdzie spotkać diabła Didko?. 2022-10-26. [dostęp 2022-10-27].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nowiny 4(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 239.
- Wszystko o Nowinach Horynieckich - Strona poświęcona Nowinom Horynieckim, atrakcje geoturystyczne, historyczne i sakralne
- Siedziba gminy: Horyniec-Zdrój
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Przysiółek | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi | |
| Dawna wieś |
