Ośrodek narciarski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liczba ośrodków narciarskich w poszczególnych krajach. Dane dotyczące poszczególnych krajów pochodzą z różnych lat. Liczba 46 dotycząca Polski jest nieaktualna: liczba dużych ośrodków narciarskich (dysponujących co najmniej wyciągiem krzesełkowym) w 2015 roku przekroczyła liczbę 70, patrz Lista ośrodków narciarskich w Polsce.
El Colorado, Chile – jeden z ośrodków na południowej półkuli
Ośrodek narciarski w Małym Cichem
Ośrodek w Perisher, Australia
Ośrodek Sierra Nevada koło Grenady, Hiszpania

Ośrodek narciarski – ośrodek, w którym uprawiane jest narciarstwo, snowboarding i inne sporty zimowe, najczęściej w górach, w klimacie sprzyjającym zaleganiu śniegu.

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

W języku polskim pojęcie ośrodek narciarski ma podwójne znaczenie: jest używane na określenie miejscowości w górach (kurortu), w której istnieje infrastruktura umożliwiająca uprawianie narciarstwa, snowboardingu i innych sportów zimowych: trasy i wyciągi narciarskie, hotele, restauracje. Ośrodkiem narciarskim nazywana jest również konkretna stacja narciarska: często odosobniony, specjalnie wybudowany kompleks tras i wyciągów narciarskich, którym towarzyszą wypożyczalnie sprzętu, szkoły nauki jazdy na nartach lub snowboardzie, a często również hotele i inna infrastruktura. W Europie przez ośrodek narciarski najczęściej rozumie się wieś lub miasteczko, w pobliżu którego znajduje się jedna lub wiele stacji narciarskich. W Stanach Zjednoczonych, gdzie często tereny narciarskie są oddalone od miejsc zamieszkania, ośrodek narciarski (ski resort) i stacja narciarska (ski station) są synonimami.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Największe ośrodki na świecie dysponują setkami kilometrów tras zjazdowych o zróżnicowanym stopniu trudności oraz wieloma wyciągami narciarskimi. Np. największy na świecie ośrodek narciarski, Trzy Doliny we Francji, dysponuje 335 trasami narciarskimi o łącznej długości ponad 600 km oraz 183 wyciągami będącymi w stanie przetransportować ponad ćwierć miliona ludzi w ciągu godziny. Najmniejsze lokalne ośrodki to zbocze góry i jeden wyciąg orczykowy lub wyrwirączka. W Polsce jest około 200 ośrodków narciarskich, wśród których prawie 60 ma przynajmniej 1 wyciąg krzesełkowy, kolej gondolową, kolej linową lub kolej linowo-terenową.

Après-ski bar Kuhstall – najpopularniejsze tego typu miejsce w Ischgl

Model ekonomiczny[edytuj | edytuj kod]

Usługi[edytuj | edytuj kod]

Ośrodek narciarski powstaje w wyniku maksymalizacji (i koncentracji) usług związanych ze sportami zimowymi, polegających na udostępnianiu przyjezdnym tras i wyciągów narciarskich oraz całej infrastruktury towarzyszącej (hotele, restauracje, infrastruktura komunikacyjna). Ponieważ narciarze przyjeżdżają najczęściej grupami, udostępniane są im również usługi uatrakcyjniające pobyt poza trasami narciarskimi, w tym:

  • tzw. Après-ski: zwyczaj wieczornych spacerów po kurortach narciarskich. Spacery te kończą się w lokalnych barach i klubach i często związane są z przeróżnymi imprezami, przeznaczonymi dla klientów o różnej zasobności portfeli (od barów i winiarni po dyskoteki, kasyna i dansingi)
  • infrastruktura ułatwiająca spędzanie czasu rodzinom z dziećmi, od oślich łączek przez place zabaw po usługi związane z opieką nad dziećmi, w czasie, gdy rodzice szusują
  • inne urządzenia zajęć kulturalno-rekreacyjnych, związane z:

Skipassy[edytuj | edytuj kod]

Aby ułatwić narciarzom i snowboardzistom korzystanie ze wszystkich usług, wielu operatorów stacji narciarskich i innych urządzeń, podpisuje umowy umożliwiające użytkownikom korzystanie z wielu elementów infrastruktury na podstawie raz zakupionego karnetu, tzw. skipassu. Karnet taki umożliwia korzystanie często ze wszystkich tras i wyciągów narciarskich, busów dowożących do wyciągów i hoteli, a także daje zniżki w innych lokalach. Skipassy identyfikują i pozwalają na rejestrację użytkownika na wszystkich bramkach, co pozwala mu później na odtworzenie „swoich tras” na stronie internetowej ośrodka.

Typy ośrodków narciarskich[edytuj | edytuj kod]

W Europie rozróżniane są 2 rodzaje ośrodków narciarskich: germańskie i łacińskie. Model germański (spotykany w Niemczech, niemieckojęzycznej Szwajcarii, Austrii) polega na tym, że ośrodek narciarski jest turystyczno-narciarskim dodatkiem do małej miejscowości, przeważnie o rolniczym charakterze. Najczęściej taki ośrodek jest rozwijany i kontrolowany przez lokalnych właścicieli. Model łaciński polega na budowie – często od zera – dużych kompleksów nie związanych organicznie z sąsiadującymi miejscowościami, ośrodki te często budowane są przez inwestorów niezwiązanych z lokalnym środowiskiem.

Ośrodek narciarski Isola 2000 we Francji

Ewolucja ośrodków narciarskich[edytuj | edytuj kod]

  • pierwsza generacja: pierwsze ośrodki narciarskie istniejące w danym regionie (w pierwszej połowie XX wieku) były budowane wokół istniejących miejscowości. Typowym przykładem ośrodka narciarskiego tej generacji jest Zakopane
  • druga generacja ośrodków to ośrodki budowane w Alpach od zera: np. Courchevel, L’Alpe d’Huez lub Les Deux Alpes
  • trzecia generacja to „przemysłowe” rozwinięcie drugiej generacji (Isola 2000, Le Corbier, Les Menuires): często jest to kompleks narciarski w postaci amfiteatru, u którego stóp znajduje się cała infrastruktura hotelowo-parkingowa
  • czwarta generacja to ośrodki budowane od zera, ale odzwierciedlające kameralną atmosferę ośrodków pierwszej generacji, zintegrowane z otoczeniem i sprowadzone do ludzkich wymiarów.

Pozostałe wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Poza wyżej wymienionym wyposażeniem ośrodków narciarskich, w związku z subiektywnie postrzeganą stosunkowo wysoką kontuzjogennością tych sportów (choć niższą niż wiele innych sportów, nawet takich, jak kolarstwo, golf, pływanie czy podnoszenie ciężarów[1]), ośrodki narciarskie wyposażone są w infrastrukturę ratunkowo-leczniczą, w tym:

  • posterunki ratownicze i zespoły ratownicze (w Polsce są to stacje GOPR i TOPR)
  • lądowiska helikopterów ratunkowych
  • szpitale, najczęściej o specjalizacji ortopedycznej.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Zagrożenie ekologiczne[edytuj | edytuj kod]

Budowy ogromnych ośrodków narciarskich wzbudzają szereg kontrowersji ekoaktywistów i obrońców przyrody. Głównymi zagrożeniami są:

  • budowa wielu dużych struktur
  • zaburzenie stosunków wodnych (przez budowę zbiorników wodnych umożliwiających sztuczne naśnieżanie i samo naśnieżanie)
  • karczowanie dużych obszarów leśnych
  • zanieczyszczenie środowiska (chemikalia używane do przedłużania czasu utrzymywania się śniegu)
  • hałas (muzyka na stokach)
  • oświetlenie (wiele tras jest otwartych od 8:00 do 20:00 lub 22:00).

Szczególnie budowa ośrodków trzeciej generacji wzbudziła poważne sprzeciwy środowiskowe.

Globalne ocieplenie[edytuj | edytuj kod]

Globalne ocieplenie zaczyna być postrzegane jako poważne zagrożenie dla istnienia ośrodków narciarskich w Europie. W Alpach skutkuje to krótszym sezonem narciarskim oraz przesuwaniem się ośrodków na wyższe wysokości nad poziom morza.

Ośrodki narciarskie[edytuj | edytuj kod]

Znane stacje narciarskie[edytuj | edytuj kod]

ÅreAbetoneAdelbodenL’Alpe d’HuezAlta BadiaAltenmarkt im PongauAnchorageApricaArosaAspenBad KleinkirchheimBad WiesseeBad GasteinBanffBardonecchiaBeaver CreekBerchtesgadenBischofswiesenBormioBorowecBreckenridgeBromontMadonna di CampiglioCerviniaChamonixChamrousseCopper MountainCortina d’AmpezzoCourchevelCourmayeurCrans MontanaCrystal MountainDavosEbnat-KappelEngelbergFlachauFlühliFranconiaFulpmesFuranoGällivareGaribaldiGarmisch-PartenkirchenGeiloGrenobleGrindelwaldHafjellHappo OneHausHaute NendazHeavenly ValleyHemsedalHindelangHinterstoderInnsbruckJackson HoleJasnáKirchbergKitzbühelKlövsjöKranjska GoraKvitfjellLa MongieLaaxLagalbLake LouiseLake PlacidLas LeñasLechLenggriesLenzerheideLes ArcsLes ContaminesLes DiableretsLes GetsLes MenuiresLeviLienzLimone PiemonteLoèche-les-BainsMammoth MountainMariborMarksteinMegèveMeiringenMellauMéribelMont-Sainte-AnneMonte BondoneMontgenèvreMorioka ShizukuishiMorzine-AvoriazMount HuttMürrenNaebaNakiskaNarwikOberstaufenOfterschwangOppdalOsloOszczadnicaPanoramaPark CityParpanPfrontenPiancavalloPilaPortilloPra LoupPuy-Saint-VincentRosslandSaalbachSaas-FeeSälenSan SicarioSankt AntonSanta CaterinaSapporoSarajewoSavogninSchladmingSchrunsSchwarzenbergSemmeringSerre ChevalierSestriereShiga KōgenSierra NevadaSöldenSquaw ValleySaint-Gervais-les-BainsSt. MoritzSnowbasinSteamboat SpringsSteinachStonehamStrandaStratton MountainSugarloafSun ValleySundsvallSunshineSzpindlerowy MłynTarnabyThredboTignesTodtnauVailVal d’IsèreVal GardenaVal ThorensVal ZoldanaValloireVancouverVemdalenVerbierVeysonnazVillarsVipitenoVossWangsWaterville ValleyWengenWhistler MountainWysokie TatryYongpyongZakopaneZell am SeeZinalZwieselZagrzeb

Całoroczny ośrodek narciarski w Noeux-les-Mine
Kryty ośrodek narciarski Xanadu Meadowlands Indoor Ski Slope

Ośrodki narciarskie w Polsce[edytuj | edytuj kod]

.

Nietypowe ośrodki narciarskie[edytuj | edytuj kod]

Na terenach, gdzie temperatura nie spada poniżej 0 °C, budowane są ostatnio ośrodki narciarskie wyposażone w sztuczne nawierzchnie umożliwiające jazdę na nartach w temperaturach dodatnich lub kryte ośrodki, w których temperatura jest sztucznie obniżana do temperatury poniżej 0 °C.

Powstało już kilkadziesiąt krytych ośrodków narciarskich.


Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dr Mike Langran: Frequently asked questions on snow sports injuries. Snow Safety Scotland and ski-injury.com. [dostęp 2012-12-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]