Objawy oponowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Na zdjęciu pacjent z objawem Kerninga, jednym z objawów oponowych

Objawy oponowe – grupa objawów neurologicznych, występujących w przypadku podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Najczęściej pojawiają się w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, zapaleniu mózgu, w krwotoku podpajęczynówkowym. Mogą towarzyszyć guzom wewnątrzczaszkowym oraz być następstwem urazów.

Do objawów oponowych zaliczamy:

  • Sztywność karku – obecna u 30% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych[1].
  • Objaw Kerniga – badany jest u pacjenta leżącego na plecach. Kończynę dolną, zgiętą pod kątem prostym w stawie kolanowym i biodrowym, badający stara się wyprostować w stawie kolanowym. Jeśli objaw Kerniga jest dodatni, to podczas tego ruchu wyczuwalny jest opór, a następnie dochodzi do odruchowego zgięcia kończyny dolnej w kolanie. Objaw ten można wywołać także w ten sposób, że kończynę dolną wyprostowaną w stawie kolanowym i biodrowym próbuje się unieść – podczas tego ruchu następuje opór i zgięcie w stawie kolanowym[2]. Objaw Kerniga obecny u 5% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1].
  • Objaw Brudzińskiego – obecny u 5% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1].
    • górny (karkowy) – jest możliwy do stwierdzenia podczas badania sztywności karku. Przy biernym zgięciu głowy następuje odruchowe zgięcie kończyn w stawach biodrowych i kolanowych[2].
    • dolny (łonowy) – zgięcie w stawach kolanowych i biodrowych przy ucisku na spojenie łonowe[2].
  • Objaw Amossa
  • Opistotonus
  • Objaw Hermana – podczas próby badania sztywności karku i zbliżenia brody do klatki piersiowej dochodzi do odruchowego zgięcia grzbietowego palucha (objaw karkowo-paluchowy). Uważa się, że objaw ten występuje częściej w gruźliczym ZOMR[3].
  • Objawy Flataua:
    • karkowo-mydriatyczny – podczas badania sztywności karku w wyniku zgięcia głowy do przodu w kierunku klatki piersiowej dochodzi do odruchowego rozszerzenia źrenic.[3]
    • erekcyjny – badanie wykonuje się u pacjenta leżącego na plecach. Kilkukrotne uniesienie i przechylenie tułowia ku przodowi wywołuje wzwód prącia. Uważa się, że objaw ten występuje najczęściej w gruźliczym ZOMR.[3]
  • Objaw Weila-Edelmana
  • Bolesność uciskowa gałek ocznych
  • Światłowstręt (photophobia)
  • Nadwrażliwość na bodźce słuchowe
  • Objaw policzkowy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Thomas KE, Hasbun R, Jekel J, Quagliarello VJ. The diagnostic accuracy of Kernig's sign, Brudzinski's sign, and nuchal rigidity in adults with suspected meningitis. „Clin. Infect. Dis.”. 35 (1), s. 46-52, 2002. PMID: 12060874. 
  2. a b c Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 92 . ISBN 978-83-200-4348-8.
  3. a b c Choroby wewnętrzne. Tom II, Andrzej Szczeklik (red.), Małgorzata Bała, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006, s. 2105, ISBN 83-7430-069-8, OCLC 749286062.