Oczar wirginijski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Oczar wirginijski
Ilustracja
Oczar wirginijski jesienią
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

oczarowate

Rodzaj

oczar

Gatunek

oczar wirginijski

Nazwa systematyczna
Hamamelis virginiana L.
Sp. pl. 1:124. 1753
Synonimy
  • Hamamelis macrophylla Pursh
  • Hamamelis mexicana Standl[3].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) – gatunek krzewu lub drzewa z rodziny oczarowatych. Pochodzi ze wschodnich stanów USA i z Kanady[3]. Uprawiany jest jako roślina ozdobna, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza i do wyrobu kosmetyków. Dawniej wykonywano z tego gatunku także różdżki wykorzystywane w radiestezji[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Niewysokie drzewo lub krzew z żółtymi kwiatami, pojawiającymi się późną jesienią lub zimą.
Liść[6]
Zielony bądź zielonawobrunatny. Blaszka liściowa jest szeroko jajowata lub odwrotnie jajowata. Nasada jest skośna i asymetryczna, a szczyt ostry, bądź rzadziej tępy. Brzegi blaszki są grubo karbowane bądź ząbkowane. Unerwienie jest pierzaste i wyraźne na powierzchni dolnej. Zwykle 4–6 par nerwów drugiego rzędu jest połączona z nerwem głównym odchodzącym pod kątem ostrym i zakrzywiającym się łagodnie do miejsc (ząbków) brzegowych, gdzie znajdują się delikatne nerwy często pod kątem prostym do nerwów drugiego rzędu.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina lecznicza[edytuj | edytuj kod]

Surowiec zielarski
Liść oczaru (Hamamelidis folium) – wysuszony cały lub rozdrobniony liść o zawartości minimum 3% garbników w przeliczeniu na pirogalol[6]. Zawiera garbniki (elagotaniny i hamamelitany) oraz flawonoidy, kwas galusowy i elagowy, leukoantocyjanidy oraz saponiny.
Działanie i zastosowanie
Oczar w postaci wywaru był szeroko stosowany w tradycyjnej medycynie ludowej Indian północnoamerykańskich, do leczenia różnych przypadłości, m.in. obrzęków, zapaleń i narośli[7]. Praktyka ta została przejęta przez osadników europejskich, przez co roślina ta do dzisiaj popularna jest w Stanach Zjednoczonych w różnego rodzaju preparatach leczniczych i kosmetycznych. Większość rzekomych zastosowań medycznych nie ma rzetelnego poparcia naukowego[8]. Oczar dopuszczony jest przez FDA do użytku zewnętrznego jako składnik leków bez recepty, jednak nie posiada zatwierdzenia jako lek o konkretnym działaniu[9]. Oprócz preparatów kosmetycznych, najczęstsze zastosowanie znajduje w środkach bez recepty do uśmierzania podrażnień hemoroidów i pochwowych.

Roślina kosmetyczna[edytuj | edytuj kod]

W preparatach kosmetycznych oczar popularny jest ze względu na swoje właściwości ściągające. Podobnie jak ałun, stosowany jest do tamowania krwawienia w drobnych zacięciach i zmniejszania podrażnień po goleniu. Ponieważ oczar naturalnie używany jest w formie wywaru, stanowi popularny dodatek do wody po goleniu.

Destylat wodny z liści i młodych gałązek oczaru jest składnikiem farb do tatuażu, ponieważ zapobiega usuwaniu barwnika ze skóry[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-26] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  4. Hamamelis virginiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 420, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  7. Anthony C. Dweck, Ethnobotanical Use of Plants, Part 4: The American Continent [online] (ang.).
  8. Witch Hazel. [w:] Drugs.com [on-line]. [dostęp 2019-09-03]. (ang.).
  9. United States Food and Drug Administration, Labeling of astringent drug products, „Code of Federal Regulations”, Title 21, §347.52 (ang.).
  10. Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 16. ISBN 978-83-01-17976-2.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dylewska-Grzelakowska, Joanna. Kosmetyka stosowana. Warszawa, 1999
  • Bohumír. Hlava: Rośliny kosmetyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 116. ISBN 83-09-00765-5.