Oczlik
| Cyclops | |
| O. F. Müller, 1776 | |
 Cyclops sp. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
oczlik |
Oczlik (Cyclops) – rodzaj skorupiaków z rodziny Cyclopidae.
Nazwa ich pochodzi od mitycznego Cyklopa, ponieważ posiadają one jedno duże oko. Ciało długości od 0,5 do 5 mm składa się z głowotułowia i segmentowanego odwłoka. Na głowie posiada oko naupliusowe i 2 pary czułków 8-17 członowe, które są narządem ruchu. Poruszają się skokowo poprzez uderzenia czułków, nie posiadają serca. Na tułowiu występuje 5 par dwu gałęziastych odnóży zakończonych szczecinkami. Odwłok kończy się widełkami. Samice noszą dwa pakiety jaj umieszczone w symetrycznie położonych workach. Oczliki występują w dużych ilościach w planktonie, są pokarmem dla ryb (głównie narybku). Preferują wody stojące, płycizny przy brzegach rzek, zarośnięte zbiorniki wodne, można je licznie spotkać nawet w długo niewysychających kałużach, mogą przetrwać suszę co sprzyja dużym możliwościom rozprzestrzeniania.
Większa część oczlików są to formy żyjące wolno, ale pojedyncze gatunki są półpasożytami lub pasożytami np. ergazyloza. Żywią się resztkami roślin, mniejszymi organizmami, oraz padliną, bywa że ich pokarmem jest tkanka przyranna na ciałach większych zwierząt.
Występuje w planktonie pod samą powierzchnią wody. W polskich wodach słodkich powszechnie występują Cyclops strenuus i Cyclops abyssorum.
W akwarystyce wykorzystywane jako pokarm dla ryb (żywe lub mrożone).
Gatunki[edytuj | edytuj kod]
- Cyclops abnobensis Brehm, 1958
- Cyclops abyssicola Lilljeborg, 1901
- Cyclops abyssorum Sars G.O., 1863
- Cyclops acanthoides Douwe, 1914
- Cyclops adolescens Herrick, 1882
- Cyclops aequoreus Fischer, 1860
- Cyclops affinis Sars G.O., 1863
- Cyclops africanus Bourne, 1893
- Cyclops agilis Koch, 1838
- Cyclops agiloides Sars G.O., 1909
- Cyclops alajensis Ulyanin, 1874
- Cyclops albicans Smith G.W., 1909
- Cyclops alius Kiefer, 1935
- Cyclops alpestris Daday, 1885
- Cyclops alticola Kiefer, 1935
- Cyclops americanus Marsh, 1893
- Cyclops amoenus Mann, 1940
- Cyclops angustus Sars G.O., 1909
- Cyclops ankyrae Mann, 1940
- Cyclops annulatus Wierzejski, 1893
- Cyclops annulicornis Koch, 1838
- Cyclops anophthalmus Joseph, 1882
- Cyclops argulus (Fabricius, 1793)
- Cyclops armatus Tilesius, 1815
- Cyclops aspericornis Daday, 1906
- Cyclops ater Herrick, 1882
- Cyclops attenuatus Sars G.O., 1909
- Cyclops aurantius Fischer, 1860
- Cyclops australis King, 1855
- Cyclops baicalensis Vassilieva, 1950
- Cyclops bathybius Daday, 1896
- Cyclops bicolor Sars G.O., 1863
- Cyclops bicuspidatus Claus, 1857
- Cyclops bisetosus Rehberg, 1880
- Cyclops bissextilis Willey, 1925
- Cyclops bistriatus Koch, 1838
- Cyclops bodamicus Vosseler, 1886
- Cyclops bodanus Kiefer, 1954
- Cyclops bogoriensis Menzel, 1926
- Cyclops bohater Kozminski, 1933
- Cyclops bohemicus Srámek-Husek, 1938
- Cyclops bopsini Studer, 1878
- Cyclops brachypus (Kiefer, 1955)
- Cyclops bracteatus (Müller O.F., 1776)
- Cyclops brasiliensis Dana, 1849
- Cyclops brehmi (Kiefer, 1927)
- Cyclops brevicaudatus Claus, 1857
- Cyclops brevicornis Baird, 1835
- Cyclops brevipes Brady, 1910
- Cyclops brevisetosus Daday, 1885
- Cyclops brevispinosus Herrick, 1884
- Cyclops brucei Scott T., 1899
- Cyclops buxtoni Gurney, 1921
- Cyclops cabanensis Russki, 1889
- Cyclops caeruleus Müller O.F., 1776
- Cyclops canadensis Einsle, 1988
- Cyclops canthocarpoides Fischer, 1851
- Cyclops capillatus Sars G.O., 1863
- Cyclops capilliferus Forbes S.A., 1893
- Cyclops carolinianus Yeatman, 1944
- Cyclops caspicus Lindberg, 1942
- Cyclops castor Desmarest, 1825
- Cyclops caudatus (Sars G.O., 1927)
- Cyclops cavernarum Ulrich, 1902
- Cyclops ceibaensis Marsh, 1919
- Cyclops cerberus Chappuis, 1934
- Cyclops charon Kiefer, 1931
- Cyclops chiltoni Thomson G.M., 1883
- Cyclops ciliatus Sars G.O., 1909
- Cyclops clandestinus (Kiefer, 1926)
- Cyclops claudiopolitanus Daday, 1885
- Cyclops clausii Lubbock, 1863
- Cyclops claviger Müller O.F., 1785
- Cyclops coecus Pratz, 1866
- Cyclops colchidanus Borutsky, 1930
- Cyclops columbianus Lindberg, 1956
- Cyclops communis Lindberg, 1938
- Cyclops compactus Sars G.O., 1909
- Cyclops coronatus Claus, 1857
- Cyclops crassicaudoides Kiefer, 1928
- Cyclops crassicornis Müller O.F., 1785
- Cyclops crinitus Graeter, 1910
- Cyclops croaticus Krmpotic, 1924
- Cyclops cunningtoni Sars G.O., 1909
- Cyclops curticaudus Dana, 1847
- Cyclops curticornis Müller O.F., 1785
- Cyclops cyprinaceus (Shaw, 1789)
- Cyclops davidi Chappuis, 1922
- Cyclops delachauxi Kiefer, 1925
- Cyclops delphinus (Müller O.F., 1785)
- Cyclops demetiensis Scourfield, 1932
- Cyclops dengizicus Lepeshkin, 1900
- Cyclops dentatimanus Marsh, 1913
- Cyclops dentatus Rehberg, 1880
- Cyclops denticulatus Nicolet, 1849
- Cyclops depressus Baird, 1837
- Cyclops diaphanus Fischer, 1853
- Cyclops diminuta Lindberg, 1937
- Cyclops dimorphus Kiefer, 1934
- Cyclops distans Kiefer, 1956
- Cyclops distinctus Richard, 1887
- Cyclops diversus (Kiefer, 1935)
- Cyclops divulsus Lindberg, 1956
- Cyclops donnaldsoni Chappuis, 1929
- Cyclops dubitabilis Kiefer, 1934
- Cyclops dubius Sars G.O., 1909
- Cyclops dulvertonensis Smith G.W., 1909
- Cyclops dumasti Joly, 1883
- Cyclops dybowskii Landé, 1890
- Cyclops eboracensis Brady, 1902
- Cyclops echinatus Kiefer, 1926
- Cyclops ecornis Tilesius, 1819
- Cyclops edax Forbes S.A., 1890
- Cyclops elegans Herrick, 1884
- Cyclops elgonensis Kiefer, 1932
- Cyclops elongatus Claus, 1863
- Cyclops emini Mrázek, 1898
- Cyclops entzii Daday, 1885
- Cyclops euacanthus Sars G.O., 1909
- Cyclops ewarti Brady, 1888
- Cyclops exiguus Sars G.O., 1909
- Cyclops exilis Coker, 1934
- Cyclops exsulis Gauthier, 1951
- Cyclops falsus Kiefer, 1929
- Cyclops fasciacornis Cragin, 1883
- Cyclops fedtschenkoi Ulyanin, 1875
- Cyclops feuerborni Kiefer, 1933
- Cyclops fimbriatus Fischer, 1853
- Cyclops finmarchicus Müller O.F., 1776
- Cyclops fischeri Poggenpol, 1874
- Cyclops flexipes Kokubo, 1912
- Cyclops fluviatilis Herrick, 1882
- Cyclops forbesi Herrick, 1895
- Cyclops formosanus Harada, 1931
- Cyclops fragilis Kiefer, 1926
- Cyclops franciscoloi Brian, 1951
- Cyclops frivaldszkyi Daday, 1885
- Cyclops furcifer Claus, 1857
- Cyclops furi Kozhova & Pavlov, 1986
- Cyclops gemellus (Gurney, 1928)
- Cyclops geoffroyi Samouelle, 1819
- Cyclops gibbus (Philippi, 1843)
- Cyclops gibsoni Brady, 1904
- Cyclops gigas Claus, 1857
- Cyclops glacialis Brady, 1910
- Cyclops gnatho (Philippi, 1843)
- Cyclops gracilicornis Landé, 1891
- Cyclops gracilis Lilljeborg, 1853
- Cyclops grandis Kiefer, 1935
- Cyclops grandispinifer Lindberg, 1940
- Cyclops gredleri Heller, 1871
- Cyclops gyrinus Forbes S.A., 1890
- Cyclops hadjebensis Kiefer, 1926
- Cyclops halepensis Chappuis, 1922
- Cyclops hamatus Sovinsky, 1888
- Cyclops harpacticoides Shmankevich, 1875
- Cyclops haueri Kiefer, 1931
- Cyclops heberti Einsle, 1996
- Cyclops helgolandicus Rehberg, 1880
- Cyclops helleri Brady, 1878
- Cyclops horvathii Daday, 1885
- Cyclops hungaricus Daday, 1885
- Cyclops hutchinsoni Kiefer, 1936
- Cyclops hypogeus Kiefer, 1930
- Cyclops ignaeus Poggenpol, 1874
- Cyclops igneus Poggenpol, 1874
- Cyclops incertus Wolf, 1905
- Cyclops indolusitanicus Lindberg, 1938
- Cyclops inermis Tilesius, 1812
- Cyclops infernus Kiefer, 1930
- Cyclops ingens Herrick, 1882
- Cyclops inopinatus (Sars G.O., 1927)
- Cyclops inopinus Kiefer, 1926
- Cyclops insectus Forbes S.A., 1882
- Cyclops insignis Claus, 1857
- Cyclops intermedius Sovinsky, 1888
- Cyclops isodactylus (Philippi, 1843)
- Cyclops jashnovi Streletskaya, 1990
- Cyclops javanus Kiefer, 1930
- Cyclops jeanneli Chappuis, 1929
- Cyclops johnstoni Baird, 1834
- Cyclops josephi Moniez, 1887
- Cyclops juri Parveen, Mahoon & Saleem, 1990
- Cyclops karamani Kiefer, 1932
- Cyclops karvei Kiefer & Moorthy, 1935
- Cyclops kaufmanni Ulyanin, 1875
- Cyclops kentanensis Harada, 1931
- Cyclops kieferi Chappuis, 1925
- Cyclops kievensis Sovinsky, 1887
- Cyclops kikuchii Smirnov, 1932
- Cyclops kolensis Lilljeborg, 1901
- Cyclops korostyschevi Sovinsky, 1888
- Cyclops kozminskii Lindberg, 1942
- Cyclops krillei Studer, 1878
- Cyclops lacinulatus Müller O.F., 1776
- Cyclops lacunae Lowndes, 1926
- Cyclops lacustris Sars G.O., 1863
- Cyclops ladakanus Kiefer, 1936
- Cyclops laevimargo Sars G.O., 1909
- Cyclops landei Mahoon & Zia, 1985
- Cyclops languidoides Lilljeborg, 1901
- Cyclops languidulus Willey, 1925
- Cyclops languidus (Sars G.O., 1863)
- Cyclops lascivus Poggenpol, 1874
- Cyclops laticauda Templeton, 1836
- Cyclops latipes Lowndes, 1927
- Cyclops latissimus Poggenpol, 1874
- Cyclops laurenticus Lindberg, 1956
- Cyclops learii Ulrich, 1902
- Cyclops leewenhoekii Hoek, 1878
- Cyclops leptopus Kiefer, 1927
- Cyclops leuckarti Claus, 1857
- Cyclops lilljeborgi Sars G.O., 1918
- Cyclops linjanticus Kiefer, 1928
- Cyclops littoralis Brady, 1872
- Cyclops lobulosus Ekman, 1905
- Cyclops longicaudatus Poggenpol, 1874
- Cyclops longispina Templeton, 1836
- Cyclops longistylis Brady, 1907
- Cyclops lubbocki Brady, 1869
- Cyclops lucidulus Koch, 1838
- Cyclops maarensis Vosseler, 1889
- Cyclops macleayi Dana, 1847
- Cyclops macruroides Lilljeborg, 1901
- Cyclops macrurus Sars G.O., 1863
- Cyclops macuroides Lilljeborg, 1901
- Cyclops madagascariensis Kiefer, 1926
- Cyclops magnoctavus Cragin, 1883
- Cyclops magnus Marsh, 1920
- Cyclops margaretae Lindberg, 1938
- Cyclops margoi Daday, 1885
- Cyclops matritensis Velasquez, 1941
- Cyclops mendocinus Wierzejski, 1893
- Cyclops menzeli Kiefer, 1926
- Cyclops meridianus Kiefer, 1926
- Cyclops michaelseni Mrázek, 1901
- Cyclops micropus Kiefer, 1932
- Cyclops miles Nicolet, 1849
- Cyclops miniatus Lilljeborg, 1901
- Cyclops minimus Kiefer, 1930
- Cyclops minnilus Forbes S.A., 1893
- Cyclops minuticornis Müller O.F., 1785
- Cyclops minutissimus Kiefer, 1933
- Cyclops minutus Claus, 1863
- Cyclops modestus Herrick, 1883
- Cyclops moghulensis Lindberg, 1939
- Cyclops monardi Perret, 1925
- Cyclops mongoliensis Einsle, 1992
- Cyclops mulleri Ferussac, 1806
- Cyclops muscicola Menzel, 1926
- Cyclops muscicolus Lastochkin, 1927
- Cyclops nanus Sars G.O., 1863
- Cyclops naviculus Say, 1818
- Cyclops navus Herrick, 1882
- Cyclops nearcticus Kiefer, 1934
- Cyclops necessarius Kiefer, 1926
- Cyclops neglectus Sars G.O., 1909
- Cyclops neumani Pesta, 1927
- Cyclops neymanae Streletskaya, 1990
- Cyclops niceae Mann, 1940
- Cyclops nigeriae Brady, 1910
- Cyclops nivalis Daday, 1885
- Cyclops novaezealandiae Thomson G.M., 1879
- Cyclops nubicus Chappuis, 1922
- Cyclops obesicornis Templeton, 1836
- Cyclops obsoletus Koch, 1838
- Cyclops ochridanus Kiefer, 1932
- Cyclops odessanus Shmankevich, 1875
- Cyclops oithonoides Sars G.O., 1863
- Cyclops oligarthrus Sars G.O., 1909
- Cyclops operculatus Chappuis, 1917
- Cyclops orientalis Ulyanin, 1875
- Cyclops ornatus Poggenpol, 1874
- Cyclops ovalis Brady, 1872
- Cyclops pachycomus Sars G.O., 1909
- Cyclops pallidus Norman, 1869
- Cyclops paludicola Herbst, 1959
- Cyclops palustris Sovinsky, 1888
- Cyclops panamensis Marsh, 1913
- Cyclops papuanus Daday, 1901
- Cyclops paradyi Daday, 1885
- Cyclops paraplesius Kiefer, 1929
- Cyclops parcus Herrick, 1882
- Cyclops pauper Fric, 1871
- Cyclops pectinatus Herrick, 1883
- Cyclops pectinifer Cragin, 1883
- Cyclops pelagicus (Rose, 1929)
- Cyclops pennatus Claus, 1857
- Cyclops pentagonus Vosseler, 1886
- Cyclops perarmatus Cragin, 1883
- Cyclops phaleratus Koch, 1838
- Cyclops phaleroides Labbé, 1927
- Cyclops philippinensis Marsh, 1932
- Cyclops phreaticus Chappuis, 1928
- Cyclops pictus Koch, 1838
- Cyclops pilosus Kiefer, 1934
- Cyclops piscinus (Linnaeus, 1761)
- Cyclops planus Gurney, 1909
- Cyclops plumosus (Philippi, 1843)
- Cyclops poggenpolii Sovinsky, 1888
- Cyclops poppei Rehberg, 1880
- Cyclops potamius Burckhardt, 1913
- Cyclops prasinus Fischer, 1860
- Cyclops prealpinus Kiefer, 1939
- Cyclops procerus Herbst, 1955
- Cyclops productus (Müller O.F., 1785)
- Cyclops prolatus Kiefer, 1935
- Cyclops pubescens Dana, 1847
- Cyclops purpureus (Philippi, 1843)
- Cyclops pusillus Brady, 1904
- Cyclops puteanus Frey, 1869
- Cyclops pygmaeus Rehberg, 1880
- Cyclops quadricornis (Linnaeus, 1758)
- Cyclops quinquepartitus Marsh, 1913
- Cyclops racovitzai Chappuis, 1923
- Cyclops rarispinus Sars G.O., 1909
- Cyclops reductus Chappuis, 1925
- Cyclops restrictus Lindberg, 1948
- Cyclops ricae Monchenko, 1977
- Cyclops richardi Lindberg, 1942
- Cyclops roseus Daday, 1885
- Cyclops rostratus (Philippi, 1843)
- Cyclops roumaniae Cosmovici, 1900
- Cyclops royi Lindberg, 1940
- Cyclops rubellus Lilljeborg, 1901
- Cyclops rubens Müller O.F., 1785
- Cyclops salinus Brady, 1903
- Cyclops salmoneus (Fabricius J.C., 1792)
- Cyclops saltatonius (Müller O.F., 1776)
- Cyclops sanfilippoi Brian, 1951
- Cyclops sanguineus (Philippi, 1843)
- Cyclops schmeili Poppe & Mrázek, 1895
- Cyclops scourfieldi Brady, 1891
- Cyclops scutifer Sars G.O., 1863
- Cyclops semiserratus Sars G.O., 1909
- Cyclops sensitivus Graeter & Chappuis, 1914
- Cyclops serratus Pratz, 1866
- Cyclops serrulatoides Labbé, 1927
- Cyclops serrulatus Fischer, 1851
- Cyclops setiger Frey, 1869
- Cyclops setosus Haldeman, 1842
- Cyclops sevani Meshkova, 1947
- Cyclops shatalovi Streletskaya, 1990
- Cyclops signatus Koch, 1838
- Cyclops silesicus Schäfer, 1934
- Cyclops silvestrii Brian, 1927
- Cyclops similis Templeton, 1836
- Cyclops simillimus Brady, 1907
- Cyclops simplex Poggenpol, 1874
- Cyclops skopljensis Kiefer, 1932
- Cyclops smirnovi Rylov, 1948
- Cyclops soli Kokubo, 1912
- Cyclops spartinus Ruber, 1966
- Cyclops speratus Lilljeborg, 1901
- Cyclops spinifer Daday, 1902
- Cyclops spinulosus Claus, 1893
- Cyclops stagnalis Einsle, 1996
- Cyclops staheli Chappuis, 1917
- Cyclops staphylinus Desmarest, 1825
- Cyclops strenuus Fischer, 1851
- Cyclops stuhlmanni Mrázek, 1895
- Cyclops stygius Chappuis, 1924
- Cyclops subaequalis Kiefer, 1928
- Cyclops subterraneus Pratz, 1866
- Cyclops subtropicus Lindberg, 1937
- Cyclops sumatranus Kiefer, 1930
- Cyclops sydneyensis Schmeil, 1898
- Cyclops sylvestrii Brian, 1927
- Cyclops taipehensis Harada, 1930
- Cyclops tanganicae (Gurney, 1928)
- Cyclops tatricus Kozminski, 1927
- Cyclops tenellus Sars G.O., 1909
- Cyclops tenuicaudis Daday, 1885
- Cyclops tenuicornis Claus, 1857
- Cyclops tenuipes (Philippi, 1843)
- Cyclops tenuis Marsh, 1910
- Cyclops tenuisaccus Sars G.O., 1927
- Cyclops tenuissimus Herrick, 1883
- Cyclops teras Graeter, 1907
- Cyclops thomasi Forbes S.A., 1882
- Cyclops transilvanicus Daday, 1885
- Cyclops tricolor Lindberg, 1937
- Cyclops trisetosus Herbst, 1957
- Cyclops triumvirorum Kiefer, 1935
- Cyclops troglodytes Chappuis, 1923
- Cyclops troglophilus Kiefer, 1932
- Cyclops tropicus Kiefer, 1932
- Cyclops trouchanowi Sovinsky, 1888
- Cyclops uljanini Sovinsky, 1887
- Cyclops uniangulatus Cragin, 1883
- Cyclops unisetiger Graeter, 1899
- Cyclops uruguayensis Kiefer, 1935
- Cyclops varicans Sars G.O., 1863
- Cyclops varicoides Brady, 1908
- Cyclops varius Lilljeborg, 1901
- Cyclops venustoides Coker, 1934
- Cyclops venustus Norman & Scott T., 1906
- Cyclops viduus Kiefer, 1933
- Cyclops vincentianus Brian, 1927
- Cyclops vinceus Shmankevich, 1875
- Cyclops virescens Brady, 1910
- Cyclops viridis (Jurine, 1820)
- Cyclops viridosignatus Byrnes E.F., 1909
- Cyclops vitiensis Dana, 1847
- Cyclops vulgaris Koch, 1838
- Cyclops wigrensis Streletskaya, 1988
- Cyclops zschokkei Graeter, 1910
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ulrich Einsle: Ruderfußkrebse (Crustacea, Copepoda) aus temporären Kleingewässern des westlichen Bodenseegebietes (Cyclops stagnalis n. sp.), in: Schriften des Vereins für Geschichte des Bodensees und seiner Umgebung, 114. Jg. 1996, s. 101–109;
- Wilfried Stichmann: Kosmos Naturführer, S. 264; Kosmos Verlag. ISBN 3-440-09454-5;
- Benedykt Halicz (red.), Mały słownik biologiczny, PW Wiedza Powszechna, Warszawa 1965, str. 46;
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, tom 8 s. 125.