Odzież

Odzież sportowa

Demonstrowanie swoich poglądów

Odzież – okrycie ludzkiego ciała. Istnieją takie typy odzieży jak: służbowa (np. mundur, kitel), wizytowa (garnitur, suknia wieczorowa), sportowa (dres), ochronna (np. fartuch ochronny, rękawice ochronne), zwykła (domowa, np. szlafrok). Istnieje także odzież dla zwierząt.

Odzież jako forma komunikatu

Stosowana odzież może być odbierana jako forma komunikatu niewerbalnego.

Status społeczny

Odzież może stanowić wyznacznik statusu społecznego. Przykładowo w starożytnym Rzymie tylko senatorowie mogli w swych strojach sięgać po purpurę. W Chinach przed ustanowieniem republiki tylko cesarz mógł się ubierać w żółte barwy.

Rola społeczna

Odzież może również stanowić oznakę pełnionej roli społecznej – np. jako uniform policjanta, lekarza, strażaka, żołnierza itp., sutanna księdza, bądź szkolny mundurek ucznia.

Poglądy, polityka, religia

Odzież (lub jej elementy) może być również formą demonstrowania swoich poglądów, bądź przynależności do określonych grup (czarne koszule Milicji faszystowskiej z pierwszej połowy XX wieku, stroje subkultur, pomarańczowe fragmenty odzieży jako symbole solidarności z uczestnikami pomarańczowej rewolucji na Ukrainie).

Elementy odzieży mogą też być powiązane z wyznaniem osoby ją stosującej (np. turbany u Sikhów). Religie mogą też ograniczać swobodę w wyborze ubioru – np. w islamie skromny ubiór (hidżab) obowiązuje obie płci. Bardziej restrykcyjne są jednak zasady kobiecej skromności – jedynie twarz i dłonie mogą być widoczne; niektóre muzułmanki noszą burkę – zasłonę okrywającą całe ciało, z otworami na oczy.

Właściwy ubiór jest także kluczową kwestią w marketingu gospodarczym i politycznym. Podczas tworzenia reklam i przygotowywania wystąpień publicznych, kolorystyka i forma odzieży są jednymi z głównych zagadnień do omówienia przez sztab specjalistów.

Historia

Najstarsze ubrania tworzone były ze skór, futer, liści i trawy. Najstarsze odnalezione przez archeologów kościane igły datowane są na 30 tysięcy lat przed naszą erą (znalezisko w Rosji, w roku 1988, blisko Kostionki).

Przypuszcza się, że najstarsza odzież pojawiła się około 170 tys. lat temu.

Jednak wedle badań nad genealogią wszy ludzkiej, zrelacjonowanych przez M. Ryszkiewicza, wesz odzieżowa ewolucyjnie oddzieliła się od wszy głowowej około 42-72 tysięcy lat temu, co zdaje się świadczyć, że w tym mniej więcej czasie pojawił się ubiór jako część naszego wyposażenia kulturowego. Mowa tu oczywiście o pełnym ubiorze ze skór, w którym mogły się zadomowić pasożyty. Nie wiemy jednak, czy pewne skromne elementy ubioru, jak na przekład przepaski biodrowe czy spódniczki z liści lub traw, jakich do dzisiaj używają plemiona tradycyjne, nie pojawiły się wcześniej.

Ubiór początkowo nie pełnił raczej funkcji ocieplającej, na co wskazuje jego funkcja u wielu plemion tradycyjnych. Zanim człowiek zakrył po raz pierwszy strefę genitalną, nie miała ona też w najmniejszym stopniu charakteru intymnego, wstydliwego. Koncepcję wyjaśniającą genezę ubioru zaproponował ostatnio Jerzy A. Kowalski. Wedle niej chodziło początkowo o zamaskowanie widoku cyklicznych miesięcznych krwawień u kobiet przed wzrokiem współplemieńców. Okres miesiączkowania jest traktowany do dzisiaj przez społeczności tradycyjne w szczególny sposób, jako okres swoistej „nieczystości” kobiet, magicznego zagrożenia dla grupy, a u niektórych ludów wymagane jest nawet odosobnienie miesiączkujących kobiet. Przepaski biodrowe miały zatem początkowo za zadanie tylko zamaskować menstruację, ukryć jej detale. Były pierwowzorem naszych dzisiejszych podpasek, a zarazem – ubioru jako takiego. Z biegiem czasu nałożył się na zwyczaj używania tej zasłony wtórny proces oparty na psychologicznym mechanizmie kontrastu w spostrzeganiu. W wyniku tego procesu wytworzyły się nieznane wcześniej przeciwstawne pojęcia: ciała nagiego i ciała ubranego, strefy intymnej i strefy publicznie dostępnej, poczucie przyzwoitości oraz poczucie nieprzyzwoitości, czyli wstydu.

Rodzaje ubrań

• odzież ochronna
• mundur
• mundurek szkolny
• codzienne
• wizytowe
• karnawałowe
• bielizna
• piżama
• robocze
• sportowe
• kąpielowe