Olgierd Górka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Olgierd Górka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1887
Rawa Ruska, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1955
Warszawa, Polska

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

historyk

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Wawrzyn Akademicki Komandor Orderu Korony Rumunii
Multimedia w Wikimedia Commons

Olgierd Aleksander Górka (ur. 12 grudnia 1887 w Rawie Ruskiej, zm. 26 listopada 1955 w Warszawie) – polski historyk, publicysta, działacz polityczny i dyplomata, major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Grób Olgierda Górki na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

W 1911 obronił dysertację na Uniwersytecie Lwowskim poświęconą klasztorowi w Lubiążu. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Służbę pełnił w 2 pułku ułanów i c. i k. Komedzie II Brygady Legionów Polskich. Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu od 27 lipca 1917 roku[1].

W latach 1919-1920 był attaché wojskowym w Bernie, a w 1921 w Bukareszcie[2]. Po powrocie do kraju pełnił służbę w 27 pułku ułanów w Nieświeżu. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów jazdy[3][4]. 3 listopada 1922 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza II Kursu Doszkolenia. 15 października 1923 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 7 pułku ułanów lubelskich w Mińsku Mazowieckim. 20 października 1924 roku został odkomenderowany do Inspektoratu Armii Nr I na okres trzech tygodni[5]. Z dniem 1 lutego 1925 roku został odkomenderowany do 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie w charakterze szefa sztabu[6]. Z dniem 31 maja 1925 roku został przeniesiony do rezerwy[7]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I[8].

Po zakończeniu czynnej służby wojskowej pracował jako wykładowca Uniwersytetów: Jana Kazimierza i Jagiellońskiego. Był członkiem Towarzystwa Naukowego we Lwowie. W 1931 rozpoczął pracę na Uniwersytecie Warszawskim, będąc jednocześnie sekretarzem (wicedyrektorem) Instytutu Wschodniego – pionierskiej placówki sowietologicznej. Wchodził w skład Komitetu Budowy Meczetu w Warszawie[9].

Po agresji Niemiec i ZSRR na Polskę w 1939 udał się przez Rumunię do Francji, a później Wielkiej Brytanii. Pracował w Rządzie RP na uchodźstwie jako dyrektor Departamentu Spraw Narodowościowych (w głównym obszarze jego zainteresowań znajdowała się tematyka żydowska). Był jednocześnie przewodniczącym Rady Polaków w Wielkiej Brytanii oraz działaczem emigracyjnym Stronnictwa Demokratycznego[10].

W grudniu 1944 podał się do dymisji na skutek rozbieżności zdań z Tomaszem Arciszewskim odnośnie do stosunku do Związku Sowieckiego. Po powrocie do Polski w 1945 stanął na czele Biura Spraw Żydowskich Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1946–1947), po czym został mianowany konsulem generalnym RP w Jerozolimie (do 1952). Po powrocie do kraju kontynuował pracę wykładowcy na Uniwersytecie Warszawskim.

W obszarze jego zainteresowań badawczych leżały stosunki Polski z krajami bałkańskimi, Turcją i Chanatem Krymskim. Był poliglotą, znał m.in. turecki i tatarski. Jego publicystyka, krytyczna w stosunku do mitów narodowych, budziła kontrowersje (m.in. słynna praca poświęcona Trylogii Henryka Sienkiewicza, zresztą główne tezy tej pracy zostały już obalone)[potrzebny przypis].

Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 2-9-12)[11].

Materiały archiwalne Olgierda Górki znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-63[12].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Przyczynki do dyplomatyki polskiej XII wieku, Lwów 1911.
  • Studya nad dziejami Śląska. Najstarsza tradycya opactwa Cystersów w Lubiążu, Lwów: A. Altenberg 1911.
  • Über die Anfänge des Klosters Leubus, Breslau: F. Hirt 1913.
  • Odczyt w drugą rocznicę wyruszenia w pole II Brygady Legionów POlskich 30.IX 1914 – 30.IX 1916, 1916.
  • Anonymi descriptio Europae Orientalis „Imperium Constantinopolitanum, Albania, Serbia, Bulgaria, Ruthenia, Ungaria, Polonia, Bohemia” anno MCCCVIII exarata ed., praef. et adnotationibus instruxit Olgierd Górka, Cracoviae: Gebethner sumptibus Academiae Litterarum 1916.
  • Studya nad dziejami Śląska: najstarsza tradycya opactwa Cystersów w Lubiążu, Wyd. A. Altenberg, Lwów 1911.
  • Bohaterowie krzyża, Warszawa: „Rój” 1925.
  • Śmierć w purpurze: Cezar, Kleopatra, Warszawa: „Rój” 1925.
  • Stan badań i zadania historjografji stosunków polsko-rumuńskich, Lwów 1926.
  • W majestacie śmierci: (Jan Luksemburczyk; doża Marino Falieri; Joanna D’Arc), Warszawa: „Rój” 1926.
  • La chronique de l'époque d’Etienne le Grand de Moldavie, soit la source la plus ancienne mais jusqu’ici inconnue de l’historiographie roumaine = Kronika z czasów Stefana Wielkiego Mołdawskiego. Nieznane najstarsze źródło rumuńskiej historjografji, Kraków 1929.
  • Najstarsza historjografja rumuńska, Lwów 1930.
  • Dziejowa rzeczywistość a racja stanu Polski na południowym Wschodzie, Warszawa 1933.
  • „Białogród i Kilja, a wyprawa 1497 r.” = Bélograd (Akkerman) et Kilia et la compagne de 1497, Warszawa: Societas Scientiarum Varsaviensis 1932.
  • Na marginesie propagandowej obrony Pomorza, Warszawa 1933.
  • Zagadnienie czarnomorskie w polityce polskiego średniowiecza. Cz. 1, 1359-1450, Warszawa 1933.
  • „Ogniem i mieczem” a rzeczywistość historyczna, Libraria Nova, Warszawa 1934 (wyd. 2 oprac., posłowie Przebieg wydarzeń w powstaniu Chmielnickiego 1648-1651 i przypisami opatrzył Wiesław Majewski, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1986).
  • Uwagi orjentacyjne o Tatarach polskich i obcych = (Remarques d’orientation sur les Tartares en Pologne et dans les autres pays), Zamość 1935.
  • Optymizm a pesymizm w historjografji polskiej. Odwrócenie pojęć, Lwów: Polskie Towarzystwo Historyczne 1935.
  • Liczebność Tatarów krymskich i ich wojsk, Warszawa 1936.
  • Rola ludzi a warunków w tworzeniu Europy Wschodniej XX wieku, Warszawa 1936.
  • Naród a państwo jako zagadnienie Polski, Warszawa 1937.
  • Nieznany żywot Bajezida II źródłem dla wyprawy czarnomorskiej i najazdów Turków za Jana Olbrachta, Lwów 1938.
  • Outline of Polish history: past and present, Jerozolima 1939 (wyd. 2 London: M. I. Kolin 1942).
  • Legenda a rzeczywistość obrony Częstochowy w roku 1655, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1957.
  • Historia Chana Islam Gereja III/Hadży Mehmed Senai z Krymu (uzup. i komentarze wraz ze Zbigniewem Wójcikiem, red. naukowa Zbigniew Wójcik), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
  2. ↑ Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 2 (202), Warszawa 2004 s. 113, 130-131.
  3. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 156.
  4. ↑ Rocznik oficerski 1923 s. 653, 677. Rocznik oficerski 1924 s. 582, 599.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 628.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 30 stycznia 1925 roku, s. 45-48.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 47 z 27 kwietnia 1925 roku, s. 224.
  8. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 117, 817.
  9. ↑ Arkadiusz Kołodziejczyk, Muzułmanie w Warszawie, w: „Warszawa – Bratysława: etniczne i społeczne zróżnicowanie miasta (do 1939 r.)”, Warszawa 1997, s. 151.
  10. ↑ Andrzej Friszke, Druga Wielka Emigracja 1945–1990. T. 1. Życie polityczne emigracji, Warszawa 1999, s. 84.
  11. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
  12. ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-21].
  13. ↑ a b c Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 582.
  14. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olgierd_Górka&oldid=72936256”