Oliwiaczek czerwonodzioby
| Zimmerius cinereicapilla[1] | |||
| (Cabanis, 1873) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
oliwiaczek czerwonodzioby | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Oliwiaczek czerwonodzioby[3] (Zimmerius cinereicapilla) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Występuje głównie w Peru, skrajnie nielicznie notowany w Ekwadorze, stwierdzono go też w Boliwii. Gatunek monotypowy[4][5], narażony na wyginięcie.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Obszar zajmowany przez ten gatunek, szacowany na 31 600 km², obejmuje wschodnie zbocza Andów, niemal wyłącznie w Peru. Jeden okaz odłowiono w Ekwadorze, poza tym odnotowano tam kilka stwierdzeń, w północnej Boliwii zaś nagrano głos tego gatunku[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Całkowita długość ciała około 11,5[7]–12 cm, masa ciała 11–13 g[4]. Wymiary zebrane z samicy: skrzydło 56 mm, ogon 46 mm, dziób 12 mm, skok 15 mm[8].
Obie płcie są do siebie podobne[9]. Wierzch ciała ciemnooliwkowy. Pierś jasnooliwkowa, na brzuchu przechodząca w żółty. Czoło, wierzch głowy i policzki szare. Skrzydła szare, górna część dzioba czarna, dolna fioletowawa. Tęczówki żółte[4][7].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Środowisko życia oliwiaczka czerwonodziobego stanowią wilgotne górskie i podgórskie lasy na wysokości 500–1350 m n.p.m. Preferuje obrzeża lasów i przecinki, ale spotykany też w głębi lasów. Zazwyczaj przebywa w koronach drzew[2][6].
Żywi się przeważnie owadami, ale w skład jego diety wchodzą także owoce, m.in. roślin z rodziny gązewnikowatych (Loranthaceae)[2][6].
Brak szczegółowych informacji o rozrodzie. Gniazdo to prawdopodobnie kulista struktura z bocznym wejściem, podobnie jak u gatunków blisko spokrewnionych[9].
Status, zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
IUCN od 2012 roku uznaje oliwiaczka czerwonodziobego za narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable); wcześniej miał on status najmniejszej troski (LC, Least Concern). Całkowita liczebność populacji nie jest znana, jednakże ma trend spadkowy. Rozmieszczenie określone jako skupiskowe i nieczęste. W oparciu o model wylesiania Amazonii szacuje się, że w ciągu 11 lat (3 pokolenia) 33,7–34,4% środowiska oliwiaczka czerwonodziobego może ulec zniszczeniu. Wycinka lasów prowadzona jest głównie celem uzyskania miejsca dla rolnictwa i budowy dróg[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zimmerius cinereicapilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Zimmerius cinereicapilla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2014.3 [dostęp 2015-02-19] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Euscarthmini von Ihering,H, 1904 (wersja: 2021-01-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-16].
- ↑ a b c Fitzpatrick, J. & Christie, D.A.: Red-billed Tyrannulet (Zimmerius cinereicapilla). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-16)].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Zimmerius cinereicapilla. BirdLife International. [dostęp 2013-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ a b Robert S. Ridgely & Guy Tudor: Field Guide to the Songbirds of South America. The Passerines. University of Texas Press, 2010, s. 404. ISBN 978-0-292-71748-0.
- ↑ Władysław Taczanowski: Ornithologie du Pérou. T. 2. 1884, s. 251–252. (fr.).
- ↑ a b Schulenberg, T. S.: Red-billed Tyrannulet (Zimmerius cinereicapilla), version 1.0. [w:] Birds of the World (T. S. Schulenberg, Editor) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).