Olstro
Olstro, liczba mnoga olstra (od niem. Hulfter) – skórzany futerał na pistolet kawalerzysty przytroczony do przedniej części siodła.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Sztywny futerał tego rodzaju wprowadzono w XVI wieku w Niemczech po uzbrojeniu jazdy (rajtaria, kirasjerzy) w krótką broń palną[1], dla zwiększenia swobody ruchów jeźdźca wyposażonego dotąd w ciężkie i duże pistolety zatknięte za pasem bądź w futerałach lub na hakach przymocowanych do pasa. Olstro składało się z podłużnej tulei nakrywanej kapą, często ozdobną i czasem mieszczącą niewielką płaską kaletkę (taszkę). Nierzadko jednak było otwarte od góry, z częścią dolną wzmacnianą metalowym okuciem.
Z reguły do przedniego łęku siodła przytraczano dwa futerały po obu bokach wierzchowca[2], dlatego później określenia tego używano najczęściej w liczbie mnogiej. Wśród pistoletów olstrowych charakterystyczną bronią o konstrukcji specjalnie przystosowanej do tego futerału był stosowany przez rajtarię puffer. W przypadku posiadania tylko jednego pistoletu, z drugiego olstra korzystano do przechowywania drobnych przedmiotów.
Olstra szybko rozpowszechniły się w różnych rodzajach kawalerii jako stały element wojskowego rzędu końskiego i podobnie jak inne jego części, miewały charakter bardzo ozdobny, na przykład tureckie tejsaki czy olstra husarii. Na wschodzie czasem używano ich też w wyposażeniu pieszych, zawieszane na pasie do noszenia 1–2 pistoletów[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mała encyklopedia wojskowa, dz. cyt., s. 522.
- ↑ Regulamin exercerunku kawaleryi narodowej z 1786 roku zalecał, by przypinać je tak, ażeby „płazem a nie grzbietem” do konia przylegały (Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o dawnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1987, s. 114).
- ↑ Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski jun.: Słownik uzbrojenia historycznego, dz. cyt., s. 153.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wendelin Boeheim: Handbuch der Waffenkunde. Das Waffenwesen in seiner historischen Entwickelung vom Beginn des Mittelalters bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, E. A. Seemann, Leipzig 1890, s. 482–487.
- Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski jun.: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 84, 153.
- Mała encyklopedia wojskowa. Tom 2 (K-Q). Warszawa: Wydawnictwo MON, 1970, s. 522.