Oreodonta

Oreodonta
Okres istnienia: eocen–miocen PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 56/5.333 56/5.333
Merycoidodon
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	Oreodonta

Oreodonta – zwana czasami po angielsku przeżuwającymi świniami grupa przeżuwających ssaków kopytnych o krótkim pysku i kłach przypominających ciosy. Część z lepiej poznanych form przypominało dzisiejsze świnie, dlatego też grupę włączano do świniokształtnych (świniowate, pekari i ich przodkowie). Współczesny pogląd sytuuje je bliżej wielbłądowatych. Nazwa naukowa Oreodonta oznacza „górskie zęby” i odnosi się do wyglądu trzonowców. Większość przedstawicieli osiągała rozmiary owcy. Niektórzy dorównywali wielkością bydłu domowemu. Byli ciężko zbudowani. Krótkie kończyny kończyły się czterema kopytkami. W przeciwieństwie do dzisiejszych przeżuwaczy posiadały długi ogon.

Z wyglądu przypominały świnię czy owcę i dopiero szczegóły budowy zębów wskazują na ich pokrewieństwo z wielbłądowatymi. Pasły się na terenach trawiastych i leśnych. Były szeroko rozprzestrzenione w Ameryce Północnej podczas oligocenu i miocenu, choć pojawiły się w eocenie. Formy późniejsze zróżnicoway się, wypełniając różnorodne siedliska. Przykładowo u Promerycochoerus znaleziono adaptacje wskazujące na częściowo wodny tryb życia, podobny do spotykanego u współczesnego hipopotama.

Klasyfikacja

Oreodonta obejmują dwie rodziny. Merycoidodontidae (pierwotnie zwana Oreodontidae) obejmuje wszystkie zaawansowane ewolucyjnie gatunki. Rodzina Agriochoeridae zawiera mniejsze, prymitywniejsze formy. Razem tworzą wymarły takson w randze podrzędu. Wedle jednego z poglądów zwierzęta te były dalekimi krewnymi świniowatych, pekari i hipopotamów. Niektórzy naukowcy w związku z tym umieszczają je w podrzędzie świniokształtnych, Wedle innych takson ten bliższy jest wielbłądowatym, włączają go więc do podrzędu wielbłądokształtnych. Jeszcze inni specjaliści łączą oreodonty z krótko żyjącymi Cainothetia w podrząd Ancodonta. Wszyscy zgadzają się, że oreodonty stanowiły wczesne formy parzystokopytnych. Obecnie najwięcej dowodów przemawia za klasyfikacją Oreodonta w obrębie Tylopoda razem z wielbłądowatymi i Protoceratidae.

Literatura specjalistyczna pisuje ponad 50 rodzajów. Jednakże szeroko uznaje się pogląd, wedle którego taksonomia zbytnio je rozdrabnia. Wiele ze wspomnianych nazw rodzajowych może w rzeczywistości stanowić synonimy. Ostatni pełny przegląd taksonomii oreodontow autorstwa C. Bertranda Schultza i Charlesa H. Falkenbacha stał się przedmiotem krytyki za tworzenie nadmiernej ilości rodzajów częściowo na podstawie widocznych różnic anatomicznych pomiędzy okazami, które okazały się w rzeczywistości deformacjami tafonomicznymi powstałymi już po śmierci zwierzęcia. Niezdeformowane czaszki umieszczano w jednym rodzaju, podczas gdy zgniecione bocznie w drugim, a te zgnieciono przednio-tylne w następnym. Naukowcy palnują więc powtórne przebadanie oreodontów i synonimizację wielu rodzajów, jednak dotychczas dokonano przeglądu tylko likla ich. Dotychczas najlepiej poznanym rodzajem pozostaje Merycoidodon, wcześniej szeroko znany jako „Oreodon”.

Rodziny, podrodziny i rodzaje

Rodzina Merycoidodontidae

• • †Aclistomycter
  • †Limnenetes
  • †Metoreodon
  • †Pseudogenetochoerus
  • †Pseudoleptauchenia
  • †Superdesmatochoerus

Podrodzina †Oreonetinae

• • †Bathygenys
  • †Megabathygenys
  • †Oreonetes
  • †Parabathygenys

Podrodzina †Leptaucheniinae

• Plemię †Leptaucheniini
  • †Leptauchenia (=Brachymeryx, Cyclopidius, Hadroleptauchenia, Pithecistes, Pseudocyclopidius)
• Plemię †Sespiini
  • †Sespia (=Megasespia)

Podrodzina †Merycoidodontinae (= Oreodontinae)

• • †Merycoidodon (=Blickohyus, Genetochoerus, Oreodon, Otionohyus, Paramerycoidodon, Prodesmatochoerus, Promesoreodon, Subdesmatochoerus)
  • †Mesoreodon

Podrodzina †Miniochoerinae

• • †Miniochoerus (=Paraminiochoerus, Parastenopsochoerus, Platyochoerus, Pseudostenopsochoerus, Stenopsochoerus)

Podrodzina †Desmatochoerinae

• • †Desmatochoerus
  • †Megoreodon
  • †Pseudodesmatochoerus

Podrodzina †Promerycochoerinae

• • †Promesodreodon
  • †Promerycochoerus
  • †Merycoides

Podrodzina †Merychyinae

• • †Oreodontoides
  • †Paroreodon (= Epigenetochoerus)
  • †Paramerychyus
  • †Merychyus

Podrodzina †Eporeodontinae

• • †Dayohyus
  • †Eporeodon

Podrodzina †Phenacocoelinae

• • †Phenacocoelus
  • †Submerycochoerus
  • †Pseudomesoreodon
  • †Hypsiops

Podrodzina †Ticholeptinae

• • †Mediochoerus
  • †Ticholeptus (=Poatrephes)
  • †Ustatochoerus

Podrodzina †Merycochoerinae

• • †Merycochoerus
  • †Brachycrus (=Pronomotherium)