Orobanche ritro

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Orobanche ritro
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

zarazowate

Rodzaj

zaraza

Gatunek

Orobanche ritro

Nazwa systematyczna
Orobanche ritro Gren. & Godr.
Flore de France 2: 635 (1853)[3]
Synonimy
  • O. major var. ritro (Gren. & Godr.) Willk.
  • O. echinops

Orobanche ritro Gren. & Godr. – gatunek rośliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae) o problematycznym statusie taksonomicznym. Występuje w Europie środkowej i południowej. Pasożytuje na roślinach z rodzaju przegorzan (Echinops). Takson ten wyodrębniony został po rewizji taksonomicznej z gatunku zaraza wielka (Orobanche elatior) jako odmienny pod względem morfologicznym i ekologicznym[3].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania wyznaczony jest prowizorycznie na podstawie oznaczonych materiałów zielnikowych zbieranych na rozległych obszarach południowej i środkowej Europy, od Hiszpanii na zachodzie po południowo-zachodnią Rosję na wschodzie. Rośliny z tego gatunku stwierdzone zostały także we Francji, Serbii i Rumunii. Problem w ustaleniu rzeczywistego zasięgu stanowi niewyróżnianie tego gatunku i utożsamianie tych roślin z zarazą wielką (O. elatior)[3]. Niewykluczone, że O. ritro rośnie także w Polsce, bowiem podawano stąd jako żywiciela zarazy wielkiej rośliny z rodzaju przegorzan, specyficzne dla O. ritro[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga
Pojedyncza, tęga (o średnicy 4–10 cm), kremowożółta, krótko gruczołowato owłosiona, pokryta łuskami trójkątnymi do lancetowatych[3].
Kwiaty
Grzbieciste, zebrane w gęste kłosy długości od kilku do 22 cm. Wsparte przysadkami krótszymi od kwiatów. Kielich dwułatkowy, z szerokimi, trójkątnymi łatkami. Korona kwiatu długości 17–23 mm, barwy jasnożółtej, siarkowożółtej lub kremowej, gruczołowato owłosiona. Warga dolna z trzema łatkami. Nitka pręcika owłosiona. Szyjka słupka gruczołowato owłosiona. Znamię z dwiema łatkami[3].
Owoc
Walcowata torebka[3].
Gatunek podobny
Zaraza wielka, z którą rośliny tego gatunku są mylone lub od której są nie odróżniane, ma nasadę łodygi zgrubiałą (u O. ritro łodyga u nasady ma średnicę nieprzekraczającą 10 mm). O. ritro ma górne liście szeroko lancetowate lub jajowate. Dwudzielny kielich O. ritro jest słabo owłosiony, u nasady nagi, z gruczołkami do 0,2 mm długości. Ma koronę prostą lub słabo zgiętą i okrytą gruczołkami do 0,3 mm długości[3].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, geofit. Jest rośliną bezzieleniową i, jak wszystkie zarazy, pasożytem. Żywicielami są rośliny z rodzaju przegorzan z rodziny astrowatych (Asteraceae). Najczęściej notowana jest na przegorzanie pospolitym (Echinops ritro), poza tym podawana była jako pasożyt przegorzana kulistego (E. sphaerocephalus) oraz E. bovei i E. ruthenicus. Rośnie na murawach kserotermicznych oraz w świetlistych zaroślach i na siedliskach ruderalnych[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. a b c d e f g h Antonio J. Pujadas-Salvà. Typification and characterization of Orobanche ritro Gren. & Godr. (Orobanchaceae) of central and southern Europe. „Acta Botanica Gallica: Botany Letters”. 159, 1, s. 67-72, 2012. DOI: 10.1080/12538078.2012.671644. 
  4. Mądalski, J., 1967. Orobanchaceae. w: Flora Polska – Rośliny naczyniowe Polski i Ziem Ościennych. B. Pawłowski (red.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków, 11, 25–52