Orogeneza alpejska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Orogeneza alpejska lub fałdowania alpejskie – ostatni okres globalnych fałdowań górotwórczych, w czasie którego doszło do powstania górotworu alpejskiego.

Orogenezę alpejską pośrednio wywołał rozpad superkontynentu Gondwany. Po oderwaniu się płyt afrykańskiej, arabskiej i indoaustralijskiej podryfowały one na północ i zderzyły się z płytą eurazjatycką, powodując intensywne fałdowanie. Większość gór powstałych w trakcie tej orogenezy – alpidów – rozciąga się wzdłuż krawędzi tych płyt.

Orogeneza alpejska zaczęła się w triasie, a największe nasilenie nastąpiło w trzeciorzędzie. Trwała przez cały paleogen, na który przypadła główna faza fałdowań, i trwa nadal.

W jej ramach wyróżnia się 3 etapy:

  • wczesnoalpejski (trias–kreda)
  • środkowoalpejski (paleogen)
  • późnoalpejski (neogen)

A także bardziej szczegółowe fazy orogeniczne:

  • eokimeryjska (koniec triasu)
  • neokimeryjska (koniec jury)
  • laramijska (koniec kredy)
  • walahijsko-wołowska (pliocen–plejstocen)
  • rodańska (miocen–pliocen) – została wyniesiona wtedy południowa Europa
  • attycka (miocen–pliocen) – zostały wyniesione Hellenidy
  • styryjska (późny miocen) – wyniesione Karpaty oraz Alpy
  • sawska (paleogen–neogen)
  • helwecka (oligocen)
  • pirenejska (eocen)

Skutki orogenezy alpejskiej[edytuj | edytuj kod]

W toku orogenezy alpejskiej zostały wypiętrzone w szczególności łańcuchy górskie łańcucha alpejsko-himalajskiego:

a także

W czasie orogenezy alpejskiej sąsiadujące ze strefą fałdowań górskie masywy hercyńskie często uległy odmłodzeniu bądź, przeciwnie, zniszczeniu i zapadnięciu.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]