Półczno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Półczno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św.św. Piotra i Pawła
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

bytowski

Gmina

Studzienice

Liczba ludności (2021)

526

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

77-125[2]

Tablice rejestracyjne

GBY

SIMC

0751396

Położenie na mapie gminy Studzienice
Mapa konturowa gminy Studzienice, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Półczno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Półczno”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Półczno”
Położenie na mapie powiatu bytowskiego
Mapa konturowa powiatu bytowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Półczno”
Ziemia54°08′57″N 17°38′26″E/54,149167 17,640556[1]
Strona internetowa

Półczno (kaszub. Pôłczno lub też Półczno, Pôłczëno, niem. Polschen) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Studzienice, na Pojezierzu Bytowskim, przy drodze krajowej nr 20 Stargard - Szczecinek - Gdynia, nad jeziorem Glinowskim oraz owalnymi jeziorami Półczenko i Dyk, położonymi po obu stronach szosy. Wieś jest siedzibą sołectwa Półczno, w którego skład wchodzi również miejscowość Półczenko. Znajduje się tu również placówka Ochotniczej Straży Pożarnej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Półczno[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0751404 Półczenko część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy nazwa Półczno wymieniona została w dokumentach z 1330 roku. W średniowieczu było ono początkowo osadą rybacką, którą później przekształcono w dobra rycerskie. Lokowana na prawie niemieckim osada uzyskała z biegiem lat typową formę zabudowy – ulicówki o rozdrożnym placu. Dobro rycerskie szybko zostało rozdrobnione między potomków kilku szlacheckich rodzin. W XVIII wieku Półczno było typową wsią kaszubskiej szlachty zaściankowej. Z 10 większych gospodarstw ziemie zostały podzielone i sprzedane pod zabudowę na początku XX wieku. Po roku 1920, gdy na wschód od wioski wytyczono granicę polsko-niemiecką, miejscowość stała się jednym z ważniejszych w okolicy przejść granicznych. Obowiązująca do 1938 roku oficjalna nazwa miejscowości Polschen została przez nazistowskich propagandystów niemieckich zweryfikowana jako zbyt kaszubska lub nawet polska i w 1938 r. (w ramach odkaszubiania i odpolszczania nazewnictwa niemieckiego lebensraumu) przemianowana na bardziej niemieckąKniprode. Po II wojnie światowej pozostało wsią typowo chłopską. Obecnie miejscowość zamieszkiwana jest głównie przez Kaszubów.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła z lat 1906-07, nr rej.: A-1809 z 23.11.2007.

Półczno jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Świętych Apostołów Piotra i Pawła, powstałej w 1945 r. po przejęciu neogotyckiego kościoła wybudowanego w latach 1906-07[6]. Pierwszym proboszczem parafii został ks. W. Luengen (1945-1955). Przystosował on protestancki kościół na potrzeby Kościoła Katolickiego. Kolejny proboszcz, ks. Lech Rychwalski (1955-1971) dzięki pomocy parafian przeprowadził kapitalny remont kościoła. Wspólnymi siłami założono witraże, sprawiono 2 ołtarze, ambonę i chrzcielnicę – wszystko z płaskorzeźby. Do dziś świątynia ta jest największą atrakcją turystyczną miejscowości.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109764
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 4 [dostęp 2016-08-20].
  6. Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 189, ISBN 978-83-7495-133-3.