Pójdźka leśna
| Athene blewitti[1] | |||
| (Hume, 1873) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pójdźka leśna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Szare punkty – stwierdzenia historyczne, czerwone punkty – stwierdzenia nowe | |||
Pójdźka leśna[3] (Athene blewitti) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Endemiczny dla centralnych Indii. Gatunek zagrożony (EN – Endangered)[2].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie gatunek znany jedynie z siedmiu okazów przywiezionych z północno-zachodniej Maharasztry oraz południowo-wschodniego stanu Madhya Pradesh. W roku 2000 zlokalizowano w Maharasztrze i Madhya Pradesh 25 osobników, w tym 3 pary w Taloda Forest Range i 7 par w Toranmal Forest Range. W 2004 roku w Toranmal (Maharasztra) znaleziono 12 osobników dorosłych i 7 młodych, jednak w lesie Toranmal nie napotkano żadnych. W 2006 roku doniesiono o parze pójdźki leśnej w Toranmal Forest. W trakcie wypraw w latach 2010–2011 odnaleziono zaledwie jedną parę w Toranmal Forest. W 2003 roku odnotowano 9 osobników w górach Satpura. W 2006 roku napotkano 24 osobniki w dwóch miejscach w dystrykcie Burhanpur i jednym w okolicach miasta Khandwa. W roku 2005 w rezerwacie Melghat Tiger Reserve zaobserwowano około 100 osobników. Odnotowywano ten gatunek także w Yawal Wildlife Sanctuary. Całkowity zasięg występowania szacowany jest na 55 300 km²[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi około 22,9 cm, w tym dzioba ok. 2,2 cm i ogona 7,4 cm. Skrzydło mierzy 14,5 do 15,2 cm, skok 2,54 cm. Masa ciała wynosi około 240 g[5]. Pójdźka leśna ma podobne cechy co pójdźka bramińska (Athene brama). Głowa, grzbiet, kuper i górna część piersi szarobrązowe, czasami lekko biało nakrapiane. Szlara biaława, podobnie jak i gardło. Dziób pomarańczowy do żółtego, tęczówki żółte. Boki pokryte nieregularnymi, szarobrązowo-białymi pasami; brzuch i pokrywy podogonowe białe. Sterówki szarobrązowe, przez środek biegnie biały pas. Nogi opierzone po stopy barwy żółtawej.
Behawior[edytuj | edytuj kod]
Żywi się jaszczurkami, małymi gryzoniami, pisklętami i jajami innych ptaków, konikami polnymi, żabami i gąsienicami. Głos terytorialny to miękkie uwww lub uh-wuuuw. Poza tym odzywa się syczącym szreeee lub kheek oraz powtarzanym kłaaak[4].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy trwa od października do maja. W lęgu dwa jaja. Gniazdo stanowi dziupla w miękkim drewnie. Inkubacja trwa około 30 dni. Młode pozostają w gnieździe 40 dni od wyklucia[6]. Samiec może zabijać nieopierzone młode, jednak nie jest znana przyczyna tego zachowania[7].
Status, zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Od 2017 IUCN klasyfikuje pójdźkę leśną jako gatunek zagrożony (EN – Endangered). Wcześniej miała ona status gatunku krytycznie zagrożonego wyginięciem (CR – Critically Endangered). Powodem zmiany klasyfikacji było odkrycie nowych stanowisk, w tym kilku dość licznie zasiedlonych przez te ptaki. Całkowita populacja szacowana jest na 250–999 dorosłych osobników (2018)[2].
Z powodu nieregularnego rozmieszczenia i niewielkiej całkowitej liczebności trudno określić dokładnie zagrożenia. Miejsce pierwotnego odkrycia zostało zniszczone dla rolnictwa. Inne prawdopodobne zagrożenia to pożary lasów, wypasanie bydła i wycinka drzew do kominka i jako budulca[4]. W monitorowaniu zasięgu i liczebności pójdźki leśnej pomóc może obrączkowanie[8]. Gatunek został w 1997 ponownie odkryty po 113 latach. Pod koniec listopada 1997 dwa ptaki tego gatunku zlokalizowano na wysokości 460 m n.p.m. w północno-zachodnim stanie Maharasztra; wykonano również zdjęcia. Wcześniejsze stwierdzenia pochodziły z lat 1872–1884, kiedy to pozyskano łącznie 4 okazy. Przez kolejne 113 lat nie było pewnego stwierdzenia ptaków tego gatunku, a niektórzy ornitolodzy uznawali gatunek za wymarły[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Athene blewitti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Athene blewitti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2019-2 [dostęp 2019-11-04] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (Wersja: 2018-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-11-04].
- ↑ a b c Forest Owlet Heteroglaux blewitti. BirdLife International, 2019. [dostęp 2019-11-04].
- ↑ Eugene W. Oates: Birds. T. 3. Berlin: Taylor&Francis, 1895.
- ↑ F. Ishtiaq & A. R. Rahmani. The Forest Owlet Heteroglaux blewitti: vocalization, breeding biology and conservation. „Ibis”. 147, 2005. DOI: 10.1111/j.1474-919x.2004.00389.x.
- ↑ Farah Istiaq & Asad R. Rahmani. Cronism in the forest owlet Athene (Heteroglaux) blewitti. „The Forktail”. 16, 2000.
- ↑ Tarina Puri: Colour-banding may help save forest owlets. The Times of India, 2013. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-05)].
- ↑ Ben F. King & Pamela C. Rasmussen. The rediscovery of the Forest Owlet Athene (Heteroglaux) blewitti. „Forktail”. 14, s. 53–55, 1998.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).