PPl 15

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

PPl 15układ podwójny składający się z brązowych karłów, położony w gromadzie otwartej Plejady. W momencie jego odkrycia był to pierwszy obiekt kosmiczny potwierdzony spektroskopowo w tzw. teście litowym jako brązowy karzeł. W późniejszym czasie odkryto, że PPl 15 jest układem podwójnym składającym się z dwóch brązowych karłów. Oznaczenie obiektu zostało mu nadane w ramach przeglądu nieba Palomar Pleiades survey (PPl), był on 15. obiektem skatalogowanym w czasie tego programu.

Obiekt został odkryty przez astronoma Johna Stauffera w 1994. Rok później astronomowie Gibor Basri, Geoffrey Marcy i James Graham odkryli w widmie linie litu, co potwierdziło, że nie jest on gwiazdą o niskiej masie, ale właśnie brązowym karłem. W normalnych gwiazdach znajdujący się tuż pod powierzchnią gwiazdy lit jest przenoszony przez prądy konwekcyjne do jądra, gdzie jest „spalany” w fuzji. W przypadku brązowych karłów lit jest również przenoszony do ich wnętrza, ale w ich jądrach nie zachodzi fuzja i nie dochodzi do spalania litu. W przypadku gwiazd w Plejadach, są one wystarczająco stare, aby spaliły już całkowicie obecny w nich początkowo lit, silna linia absorpcyjna litu w widmie PPl 15 oznaczała, że obiekt jest „nieudaną gwiazdą” czyli brązowym karłem, a nie zwykłą, choć bardzo małą gwiazdą.

Początkowo masa obiektu została określona na około 0,078 M, co stawiało go przy górnej granicy (maksymalnej) masy tego typu obiektów wynoszącej około 0,075 do 0,080 masy Słońca. Pomimo obecności w widmie obiektu linii litu możliwe jeszcze było, że jest to bardzo młoda gwiazda lub obiekt pośredni pomiędzy brązowym karłem a gwiazdą.

Dodatkowe obserwacje dokonane w późniejszym czasie przez Gibora Basriego i Eduardo Martina pokazały, że PPl 15 jest w rzeczywistości bardzo ciasnym układem podwójnym składającym się z dwóch brązowych karłów, a nie pojedynczym obiektem tego typu. Brązowe karły obiegają się wzajemnie co niecałe sześć dni (5,825 ± 0,3 dnia) w odległości 0,03 jednostki astronomicznej. Stosunek mas obiektów M2/M1 wynosi 0,85 ± 0,05, a łączna masa obiektu wynosi pomiędzy 60 a 70 mas Jowisza.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]