PWS-35 Ogar

PWS-35 Ogar
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Podlaska Wytwórnia Samolotów
Konstruktor	Kazimierz Nowicki,; Marian Piątek,; Michał Rosnowski
Typ	samolot szkolno-akrobacyjny
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne, stałe
Załoga	2
	Historia
Data oblotu	lipiec 1938
Liczba egz.	2 prototypy
	Dane techniczne
Napęd	1× 4-cylindrowy silnik rzędowy w układzie odwróconym, PZInż. „Major” 4
Moc	96 kW (130 KM) (startowa); 88 kW (120 KM) (nominalna)
	Wymiary
Rozpiętość	8,00 m
Długość	6,80 m
Wysokość	2,50 m
Powierzchnia nośna	17,00 m²
	Masa
Własna	610 kg
Użyteczna	250 kg
Startowa	860 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	200 km/h
Prędkość przelotowa	170 km/h
Prędkość minimalna	80 km/h
Prędkość wznoszenia	3,0 m/s
Pułap	3500 m
Zasięg	550 km
Współczynnik obciążenia konstrukcji	50,59 kg/m²
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

PWS-35 „Ogar” – dwumiejscowy samolot szkolno-akrobacyjny, skonstruowany przez Kazimierza Nowickiego, Mariana Piątka, Michała Rosnowskiego w roku akademickim 1935/36 na Politechnice Lwowskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Inżynierowie Kazimierz Nowicki, Marian Piątka, Michał Rosnowski opracowali projekt samolotu akrobacyjnego NPR-1 na Politechnice Lwowskiej w roku akademickim 1935/36. Konstruktorzy zamierzali zbudować samolot we Lwowie, jako konstrukcje amatorską, ale prace nad projektem przeciągały się^[1].

Zostały wznowione w lutym 1937 roku, kiedy to PWS zaangażowała konstruktorów samolotu NPR-1. Projekt został zmodyfikowany do wymagań szkolenia wojskowego oraz do technologii stosowanej w PWS. Samolot oznaczono PWS-35 „Ogar”. Nowicki kierował całością prac konstrukcyjnych, Piątek zajął się konstrukcją i częścią obliczeń a Rosnowski dokonywał głównych obliczeń^[2]. W drugiej połowie 1937 roku przystąpiono do budowy prototypu, a na początku 1938 roku samolot przeszedł próby statyczne. Prototyp, w stosunku do założeń konstrukcyjnych, przekroczył masę startową o 360 kg^[3].

Pierwszy prototyp o znakach SP-BNA oblatał pil. Stanisław Szubka w lecie 1938 roku na lotnisku fabrycznym w Białej Podlaskiej^[4]. Próby w locie wykazały, że samolot był niestateczny kierunkowo a lotki miały niską skuteczność. Ponadto Ogar wykazywał nieprawidłowe zachowania w korkociągu. Pod koniec lata 1938 roku gotowy był już drugi prototyp PWS-35 o znakach SP-BNB, który przekazano do prób w ITL w Warszawie. Inż. Michał Rosnowski przygotowywał dokumentację samolotu do produkcji seryjnej w drugiej połowie 1938 roku, ale kłopoty z własnościami pilotażowymi i zwiększonym ciężarem samolotu nieco opóźniły uruchomienie produkcji, która miała być podjęta na jesieni 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej jeden z prototypów został przejęty przez polski lotnictwo i rozbity w katastrofie pod Lubartowem. Drugi uległ zniszczeniu podczas bombardowania lotniska^[1].

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

PWS-35 „Ogar” był dwumiejscowym samolotem szkolno-akrobacyjnym o układzie dwupłata i konstrukcji mieszanej.

Kadłub spawany z rur stalowych, kryty w okolicy silnika blachą, do kabiny sklejką a dalej płótnem. Kabiny załogi otwarte, osłonięte wiatrochronami, wyposażone w komplet przyrządów sterowniczych. płaty dwudźwigarowe o konstrukcji drewnianej, obrysie prostokątnym i profilu ITS-NPR. Płat górny trójdzielny, dolny dwudzielny. Obydwa płaty do pierwszego dźwigara kryte sklejką, dalej płótnem. Komora płatów usztywniona słupkami i naciągami z drutu, płat górny połączony z kadłubem za pomocą piramidki. Lotki tylko na dolnym płacie, z napędem linkowym. Usterzenie o konstrukcji drewnianej, stateczniki kryte sklejką, stery płótnem. Podwozie stałe, trójpunktowe z amortyzowaną płozą ogonową. Golenie główne amortyzowane olejowo-powietrznie, wyposażone w opony niskociśnieniowe firmy Dunlop. Silnik chłodzony powietrzem, czterocylindrowy, rzędowy PZInż Major 4 (w pierwszym prototypie Gipsy Major) o mocy nominalnej 120 KM i mocy startowej 130 KM^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Glass 2007 ↓, s. 157.
↑ ^a ^b Glass 1976 ↓, s. 212.
↑ Skrzydlata Polska i 33'1963 ↓, s. 16.
↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 603.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976. OCLC 830596725.
Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze do 1939 r. T. 2. Sandomierz: Stratus, 2007. ISBN 978-83-89450-68-5. OCLC 749570727.
Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
Ryszard Kaczkowski. Samolot treningowo-akrobacyjny PWS-36 "Ogar". „Skrzydlata Polska”. 33/1963, 18 sierpnia 1963. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

PWS-35 „Ogar”. samoloty.ow.pl. [dostęp 2011-03-11].

[CITEREFGlass2007157-1] Glass 2007 ↓, s. 157.

[CITEREFGlass1976212-2] Glass 1976 ↓, s. 212.

[CITEREFSkrzydlata_Polska33'196316-3] Skrzydlata Polska i 33'1963 ↓, s. 16.

[CITEREFJędrzejewski2014603-4] Jędrzejewski 2014 ↓, s. 603.

[:1-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43