Pałac Sapiehów w Wieleniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Sapiehów w Wieleniu
Symbol zabytku nr rej. 138/5/A z 4.05.1964[1]
Ilustracja
Pałac Sapiehów w Wieleniu
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Wieleń

Adres

Aleja Zamkowa, 64-730 Wieleń

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

barok

Architekt

Karol Martin Frantz

Inwestor

Piotr Sapieha

Kondygnacje

3

Zniszczono

1945

Położenie na mapie Wielenia
Mapa konturowa Wielenia, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego
Mapa konturowa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Położenie na mapie gminy Wieleń
Mapa konturowa gminy Wieleń, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac Sapiehów w Wieleniu”
Ziemia52°54′07″N 16°10′37″E/52,901944 16,176944

Pałac Sapiehów w Wieleniu – zabytkowy pałac, położony w Wieleniu, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w województwie wielkopolskim.

Barokowy pałac w Wieleniu stanął prawdopodobnie w miejscu obronnego, średniowiecznego zamku. Został wzniesiony przez ówczesnego właściciela dóbr wieleńskich, wojewodę smoleńskiego, Piotra Sapiehę, ożenionego z Joanną Sułkowską. Architektem pałacu był Karol Marcin Frantz, nadworny architekt rodziny Sułkowskich. W założeniu miała to być rezydencja czworoboczna, czteroskrzydłowa, z dziedzińcem wewnętrznym. Budowa pałacu nie została jednak ukończona w całości. Udało się wybudować dwa skrzydła, południowe i zachodnie, oraz częściowo północne i wschodnie, które zostały rozebrane jeszcze w XVIII wieku. Za czasów Piotra Sapiehy zaprojektowano również park z alejami ozdobionymi kamiennymi rzeźbami.

Pałac w Wieleniu w 2. poł. XIX w. , z teki Aleksandra Dunckera

Pod koniec XVIII wieku pałac przeszedł w ręce Fryderyka von Blankensee. Kolejnym właścicielem dóbr, w latach 1855–1945, była rodzina von Schulenberg. Pod koniec II wojny światowej pałac został spalony i przez lata popadał w ruinę, mimo to elewacja zachowała się w dobrym stanie. Pilastry, wsparte na boniowanym cokole, sięgają fryzu i gzymsu, a trójkątny naczółek z herbem von Schulenbergów, wieńczy trójosiowy ryzalit elewacji frontowej.

Do zespołu pałacowego należy budynek bramny, oficyna z 1885 r., oranżeria, dom ogrodnika, zabytkowy cmentarz z kaplicą-mauzoleum rodziny von Blankensee i von Schulenberg oraz park[2]. Po II wojnie światowej drzewostan parku uległ zniszczeniu. Pierwotnie rosły w nim rodzime gatunki drzew, takie jak: platan klonolistny, klon, buk, dąb, olcha, lipa.

W zadrzewieniu parku znalazły się również: czeremcha, kasztanowiec drobnokwiatowy, daglezja, suchodrzew tatarski.

Park zdobiły także obrośnięte winoroślą pergole oraz aleje: lipowa, brzozowa i świerkowa.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. Zabytki w mieście i gminie Wieleń. Serwis informacyjny miasta i gminy Wieleń. [dostęp 2012-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-15)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]