Parafia św. Piotra w Karwinie-Dołach
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Siedziba | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie Karwiny  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |
 49°50′04,3″N 18°29′21,7″E/49,834528 18,489361
| |
| Strona internetowa | |
Parafia św. Piotra w Karwinie-Dołach – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w Karwinie, w dzielnicy Doły, w kraju morawsko-śląskim w Czechach. Należy do dekanatu Karwina diecezji ostrawsko-opawskiej.
Msze prowadzone są również w języku polskim dla polskiej mniejszości[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Parafia powstała w XIV lub w pierwszej połowie XV wieku. Została wymieniona w spisie świętopietrza, sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447, pośród innych parafii archiprezbiteratu (dekanatu) w Cieszynie pod nazwą Arnoldi villa[2][a]. Na podstawie wysokości opłaty w owym sprawozdaniu liczbę ówczesnych parafian (we wszystkich podległych wioskach) oszacowano na 150[3][a].
Pierwotnym wezwaniem było św. Marcina Biskupa i Wyznawcy, dopiero później zmieniono je na św. Piotra[4].
W okresie Reformacji kościół został przejęty przez ewangelików. 26 marca 1654 został im odebrany przez specjalną komisję[5]. Następnie parafia została reaktywowana w składzie nowo utworzonego dekanatu frysztackiego. W 1736 wybudowano nowy kościół w stylu barokowym. W 1769 utworzono dekanat karwiński.
Po I wojnie światowej Karwina znalazła się w granicach Czechosłowacji, wciąż jednak podległa była diecezji wrocławskiej, pod zarządem specjalnie do tego powołanej instytucji zwanej: Knížebiskupský komisariát niský a těšínský[6]. Kiedy Polska dokonała aneksji tzw. Zaolzia w październiku 1938 parafię jako jedną z 29 włączono do diecezji katowickiej, a 1 stycznia 1940 z powrotem do diecezji wrocławskiej. W 1947 obszar ten wyjęto ostatecznie spod władzy biskupów wrocławskich i utworzono Apostolską Administraturę w Czeskim Cieszynie, podległą Watykanowi. W 1978 obszar Administratury podporządkowany został archidiecezji ołomunieckiej. W 1996 wydzielono z archidiecezji ołomunieckiej nową diecezję ostrawsko-opawską.
Z powodu intensywnego wydobycia węgla kamiennego w okolicy ziemia opadła, a budynek kościoła przechylił się o 6,8° w kierunku południowym[7]. Obecnie kościół jest chronionym zabytkiem i pamiątką z przeszłości, kiedy fedrunek pod Karwiną odbywał się na dużo większą skalę niż dziś. Kościół jest wciąż otwarty i każdego tygodnia przeprowadza msze w językach czeskim i polskim[7]. W pobliżu kościoła zlokalizowany jest też stary cmentarz.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Identyfikacja Arnoldi villa z Jaworzem jest błędna. Zobacz: Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 83, 86. ISBN 82-00-00622-2.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Farnost Doly (cz.)
- ↑ Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.).
- ↑ Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 321-322. ISBN 978-83-926929-3-5.
- ↑ I. Panic, 2010, s. 414
- ↑ Z historii Kościoła Ewangelickiego na Śląsku Cieszyńskim. Tadeusz J. Zieliński (redakcja). Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski „Didache”, 1992, s. 259-260. ISBN 83-85572-00-7.
- ↑ Frýdecká farnost v kontextu církevně-správního vývoje Slezska. svatojanskavez.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (cz.)
- ↑ a b O kościele na stronie hrady.cz (cz.)