Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ćmielowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Siedziba

Ćmielów

Adres

ul. Ostrowiecka 36
27-440 Ćmielów

Data powołania

przed 1326

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

sandomierska

Dekanat

Ożarów

Kościół

Wniebowzięcia NMP

Proboszcz

ks. Czesław Gumieniak

Wezwanie

Wniebowzięcie NMP

Wspomnienie liturgiczne

Odpusty parafialne: Wniebowzięcia NMP (15 sierpnia)
św. Anny (26 lipca)
MB Różańcowej
(I niedziela paźdz.)

Położenie na mapie Ćmielowa
Mapa konturowa Ćmielowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Wniebowzięcia NMP”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Wniebowzięcia NMP”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia Wniebowzięcia NMP”
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego
Mapa konturowa powiatu ostrowieckiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Wniebowzięcia NMP”
Położenie na mapie gminy Ćmielów
Mapa konturowa gminy Ćmielów, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Wniebowzięcia NMP”
Ziemia50°53′32″N 21°30′14″E/50,892222 21,503889

Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ćmielowie – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w diecezji sandomierskiej w dekanacie Ożarów. Mieści się przy ulicy Ostrowieckiej.

Zasięg parafii[edytuj | edytuj kod]

Do parafii należą wierni z miejscowości[1]: Borownia (6 km), Brzóstowa (1 km), Ćmielów, Czarna Glina (6 km), Glinka (4 km), Grójec (2-3 km), Jastków (3 km), Krzczonowice (4 km), Łysowody (5 km), Małachów (3 km), Piaski Brzóstowskie (2,5 km), Podgrodzie (4 km), Smyków (5 km), Wola Grójecka (3 km) i Wólka Wojnowska (4 km)

Historia parafii[edytuj | edytuj kod]

Brak źródeł historycznych uniemożliwia podanie dokładnej daty powstania parafii Ćmielów. Sam kościół został zbudowany w początkach XIV wieku, choć według ks. Jana Wiśniewskiego pierwotnie świątynia mogła powstać już w końcu XIII stulecia. 1313 jako datę budowy kościoła podaje również inwentarz z XVIII wieku[2]. Z tymi właśnie datami budowy kościoła należy łączyć powstanie parafii, która została erygowana przed 1326 rokiem.

Figurki, krzyże i kapliczki na terenie parafii[edytuj | edytuj kod]

Na terenie parafii znajdują się następujące figurki, krzyże i kapliczki:

  • Kapliczka przy ul. Zamkowej z połowy XIX wieku[3],
  • Kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena na ulicy Opatowskiej (droga do Krzczonowic), odnowiona w 2008 roku po dokonanej kilka lat wcześniej dewastacji przez chuliganów,
  • Figura świętego Floriana z 1704 roku na rynku, ufundowana przez małżeństwo Gajewskich. Odnowiona przez Bartłomieja i Małgorzatę Myśliwskich 4 maja 1906 roku. Najnowsza renowacja przeprowadzona została w 2011 roku.
  • Figurka Chrystusa Frasobliwego i NMP Niepokalanej na skrzyżowaniu ul. Sandomierskiej i ul. Długiej,
  • Figurka Chrystusa Frasobliwego na Podgrodziu,
  • Dwa krzyże na skrzyżowaniu ul. Sandomierskiej i ul. Kolejowej. Pierwszy z nich drewniany z datami: 11 XI 1918, 11 XI 1983, a drugi murowany z 23 września 1884 roku fundacji Piotra i Tekli Starzomskich, odnowiony 23 września 1984 roku.
  • Figurka NMP Niepokalanej na skrzyżowaniu ul. Ostrowieckiej i Raciborskiego. Najprawdopodobniej wzniesiona 3 września 1910 roku. Jest to data przypuszczalna, gdyż napisy nie są do końca czytelne.
  • Figurka NMP Niepokalanej stojąca mniej więcej w połowie drogi między Ćmielowem a Krzczonowicami. Figura usytuowana jest z lewej strony szosy, za przydrożnym rowem jadąc od strony Ćmielowa. Fundatorem tej oto figurki jak wynika z napisu znajdującego się na postumencie byli Jan i Wiktorya (pisownia oryginalna) z Wiaków Krawczykowie. Data fundacji to 8 czerwca 1854 roku. Wykonawcą tej figury był mieszkaniec Ćmielowa o nazwisku Dobrowolski. Imię jest nie czytelne. Postument zawiera również datę 1904, niestety nie jest napisane co mogła ona upamiętniać.
  • Figurka NMP Niepokalanej znajdująca się po prawej stronie drogi wojewódzkiej nr 755 na początku wsi Brzóstowa jadąc od strony Ćmielowa. Figura ta została ufundowana ze składek mieszkańców Brzóstowej.
  • Krzyż stojący po lewej stronie drogi wojewódzkiej nr 755 tuż przed wjazdem do Ćmielowa od strony Ostrowca Świętokrzyskiego. Krzyż został wystawiony w święto Podwyższenia Krzyża Świętego 1865 roku. Postument z krucyfiksem został zdewastowany w grudniu 1998 roku, przez jadący samochód. Odbudowy dokonał w czerwcu 2009 roku mieszkaniec Ćmielowa, Józef Nowak.
  • Krzyż stojący przy ul. Ostrowieckiej (obok dzwonnicy), ufundowany przez Stanisława Pochylscy (nazwisko słabo czytelne) 30 października 1849 roku.
  • Krzyż Katyński stojący przy ul. Ostrowieckiej (obok dzwonnicy) powstały z inicjatywy Józefa Nowaka mieszkańca Ćmielowa. Monument jest poświęcony zamordowanym przez NKWD mieszkańcom miasta oraz ofiarom katastrofy smoleńskiej[4]

Duszpasterze[edytuj | edytuj kod]

Proboszczowie pracujący w parafii[5][edytuj | edytuj kod]

  • ks. Antonio Galangani (od 1696)
  • ks. Kazimierz Dziewulski
  • ks. Szymon Czerwiński (od 1792)
  • ks. Antoni Dębowski (od 1840)
  • ks. Kacper Kotkowski (od 1844)
  • ks. Antoni Rokicki (od 1866)
  • ks. Kasper Zielonka (od 1909)
  • ks. Antoni Kasprzycki (od 1920)
  • ks. Jan Węglicki (od 1932)
  • ks. Stanisław Dudziński (od 1938)
  • ks. Franciszek Chlebny (od 1962)
  • ks. Juliusz Chyżewski (od 1967)
  • ks. Władysław Stański – kanonik (od 1987 do 19 stycznia 2013)[6]
  • ks. Czesław Gumieniak - (od 27 stycznia 2013)

Wikariusze pracujący w parafii[edytuj | edytuj kod]

  • ks. Włodzimierz Sedlak (od 1935)
  • ks. Stanisław Czachor (od 1992)
  • ks. Krzysztof Barański (od 1993)
  • ks. Robert Zacharz (od 1999)
  • ks. Ryszard Sałek (od 2001)
  • ks. Marek Drabik (od 2007 do 2008)
  • ks. Jerzy Skimina (od 2007 do 2009)
  • ks. Stanisław Szuba (od 2008 do 2013)
  • ks. Piotr Rej (od 2009 do 2014)
  • ks. Wojciech Zając (od sierpnia 2013 do 2016)
  • ks. Marcin Czajka (od 1 lipca 2014 do 2017)[7]
  • ks. Tomasz Zdyb (od 2016 do 2018)
  • ks. Tomasz Zych (od 2017)
  • ks. Jacek Kiszka (od 2018)
  • ks. Paweł Marek (od 2019)

Zakony[edytuj | edytuj kod]

Na terenie parafii znajduje się Dom zakonny Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego

Cmentarz parafialny wraz z kaplicą Długoszewskich[edytuj | edytuj kod]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz parafialny znajduje się w odległości 270 metrów od kościoła przy ulicy Zacisznej. Powstał on inicjatywy proboszcza ks. Szymona Czerwińskiego i kanclerza wielkiego koronnego Jacka Małachowskiego w 1807 roku. Powodem takiej decyzji były względy sanitarne, gdyż do końca XVIII wieku zmarłych grzebano zgodnie ze zwyczajem na placu wokół kościoła[8].

Obiektem godnym uwagi jest znajdująca się tam kaplica, ufundowana przez Magdalenę i Józefa Długoszewskich, a także obywateli Ćmielowa w 1835 roku. Pół wieku później Tekla i Piotr Starzomscy dobudowali kruchtę, a także dokonali renowacji kaplicy. Los nie był jednak łaskawy dla tego obiektu. W 1899 roku spalił się dach w wyniku uderzenia pioruna. Generalny remont odbył się sześć lat później, tj. w 1905 roku. Wtedy to wymieniono okna, posadzkę, a ściany ozdobiono malowidłami. Kaplica otrzymała również organy, a także kamienny ołtarz z krzyżem. Na zachodniej ścianie kaplicy znajduje się Krzyż Pamięci Narodowej u stóp którego umieszczono porcelanowe tabliczki z nazwiskami poległych żołnierzy Armii Krajowej, a także Mariana Raciborskiego i ks. Kacpra Kotkowskiego[3]. Ten obiekt sakralny praktycznie od samego początku otrzymał przywilej na odprawianie nabożeństw dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Szymona Czerwińskiego[8]. Obecnie nabożeństwa odbywają się w Uroczystość Wszystkich Świętych 1 listopada. Oprócz kaplicy na cmentarzu parafialnym znajdują się zabytkowe nagrobki z końca oraz przełomu XIX i XX wieku.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Główny korpus kaplicy Długoszewskich ma kształt ośmioboku opasanego neogotyckimi ostrołukowymi arkadami wspierającymi się na potężnych, krótkich filarach. Nawa przykryta jest kopułą[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Instytucje i parafie diecezji sandomierskiej. [dostęp 2011-08-31].
  2. Józef Myjak, Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz 1993, s. 17.
  3. a b http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=c09
  4. Rocznik diecezji sandomierskiej 1997, red. ks. dr Adam Zygfryd Kończak, Sandomierz 1998, s. 289.
  5. Diecezja Sandomierska: Wydarzenia [online], sandomierz.opoka.org.pl [dostęp 2017-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-22].
  6. Wydarzenia i galerie - Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej w Dzwoli [online], dzwola.parafialnastrona.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  7. a b c Józef Myjak, Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz 1993, s. 19-20.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Józef Myjak, Ćmielów i okolice. Informator turystyczny, Sandomierz: PAIR „Myjakpress”, 1993, ISBN 83-900694-4-X, OCLC 830054634.
  • Rocznik diecezji sandomierskiej 1997, red. ks. dr Adam Zygfryd Kończak, Sandomierz 1998, ISBN 83-86862-62-9

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]