Paraski

Herb Paraski I

Herb Paraski I a

Herb Paraski I b

Paraski (Paraschinski, Parasinski, Paraszyński, Parazinski, Parażyński, Sdun-Paraski, Sdunen-Paraski, Sdunen, Zdun, Zduna alias Bartke, Zdun-Paraski, Zdun-Parazinski, być może Bach-Paraski) – kaszubski herb szlachecki.

Opis herbu

Herb znany w przynajmniej trzech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego:

Paraski (Paraschinski, Parasinski, Paraszyński, Parazinski, Parażyński, Sdun-Paraski, Sdunen-Paraski, Sdunen, Zdun, Zduna alias Bartke, Zdun-Paraski, Zdun-Parazinski, być może Bach-Paraski): W polu dwudzielnym w pas od góry czerwonym, od dołu błękitnym, trupia głowa srebrna (bez żuchwy), nad nią od czoła dwie gwiazdy złote w pas, pod nią półksiężyc srebrny z twarzą (okiem w lewo). Klejnot: nad hełmem bez korony trzy gwiazdy złote (1 i 2). Labry z prawej czerwone, podbite złotem, z lewej błękitne, podbite srebrem.

Paraski I a (Paraschinski, Sdunen): Pole jednolicie błękitne, trupia głowa z żuchwą, półksiężyc bez twarzy, z długimi ramionami. Labry błękitne, podbite srebrem.

Paraski I b (Paraschinski, Sdunen, Sdunen-Paraski, Zdun-Paraski): Na tarczy dwudzielnej w pas, w polu górnym, czerwonym, półksiężyc z twarzą srebrny, w polu dolnym, błękitnym, trupia głowa bez żuchwy w lewo. W klejnocie nad hełmem w koronie dwie gwiazdy w pas. Labry z prawej czerwone, podbite złotem, z lewej błękitne, podbite srebrem.

Najwcześniejsze wzmianki

Wariant podstawowy znany z szeregu herbarzy polskich i niemieckich. Najwcześniej pojawił się na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 (pod nazwą Sdunen), następnie w Nowym Siebmacherze, u Żernickiego (Der ponische Adel, Die polnischen Stamwappen) oraz Ostrowskiego (Księga herbowa rodów polskich). Wariant I a przytoczył Bagmihl (Pommersches Wappenbuch), natomiast wariant I b pochodzi z pieczęci Johanna von Janowski z 1778 (prawdopodobnie należała do Franciszka Ludwiga Paraskiego, użyta przez Janowskiego jako tzw. "pieczęć przyjacielska").

Rodzina Paraskich

Drobna szlachta biorąca nazwisko od wsi Paraszyno. Pierwszym jej znanym członkiem jest być może Piotr z Paraszyna, wymieniony w 1416. We wsi osiadło kilka rodów, które następnie przyjmowały nazwiska odmiejscowe. Byli to Borscy, Zdunowie, zwani też Bartkami, Bachowie, Bochenowie-Paraszyńscy, oraz Jekelowie. Paraszyńscy używali herbu Bochen, Bachowie, herbu Paraski II, herb Jekelów i Borskich jest nieznany. Herbu z czaszką używali Zdunowie, ale ponieważ nazwisko Paraski występowało również samodzielnie, niemożliwe jest zakwalifikowanie niektórych Paraskich do konkretnego rodu. Zdunowie wymieniani są po raz pierwszy w 1575 (Peter, Hans, Friedrich, Andreas, Joachim i Banedictus, Jacob, Friedrich). Zdunowie zwani byli także Bartkami, o czym świadczy zapiska z 1605 (Bartken oder Sdunen), 1608, 1618, 1621 (Sdune (Bartcken)), 1658 (Andress i Jan Die Asdunen alias Bartke z Paraszyna). Rodzina przyjęła nazwisko odmiejscowe, używając pierwotnego niekiedy w charakterze przydomka (jak w zapisce z 1613, Jakób Zdun Paraski). Na pewno herbu z czaszką używał także Franciszek Ludwik Paraski (zm. po 1784), regent i pisarz sądu grodzkiego i ziemskiego w Lęborku (1751-72), burmistrz Pucka (od 1784, albo 1777) oraz Karl Paraski, dziedzic części w Opalinie, składający hołd królowi pruskiemu w 1772. Jego brat, Paul von Paraski był dzierżawcą w Warszkowie, zaś ich ojciec, również Paul, był właścicielem w Czymanowie, Kolkowie i Opalinie. Generalnie wszystkich Paraskich z ziemi puckiej uznawano za Zdunów alias Bartków Paraskich.

Herbowni

Paraski (Paraschin, Paraschinski, Parasinski, Parasiński, Parasky, Paraszynski, Paraszyński, Parazinski, Paraziński, Parażyński, błędnie Pareiski) z przydomkiem Zdun (Asdunen, Sdun, Sdunen, Zdask) albo Bartek (Bartcken, Bartke).

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej T.3. Gdańsk: Wydawn. BiT, 2009, s. 129–133, 251–252. ISBN 978-83-927383-6-7.